Yakut Türkçesi
 

Yakutça, doğu Sibirya’da Rusya Federasyonu’na bağlı Yakut Özerk Cumhuriyetin’de konuşulan Türk dilidir.
Bu dili konuşan Yaktlar, önceleri Baykal gölü çevresinde yaşarlarken, 13.-14. Yüzyıllarda kuzeye çekilerek bugünkü yurtlarına gelmişlerdir. Toplam nüfusları 350.000 kadardır.
Yakutça, 19. Yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanmıştır. 1938’e gelinceye kadar bir kaç alfabe denemesi olmuştur. 1938 yılından bu yana Rus alfabesine dayalı 40 harften oluşan bir alfabe kullanılmaktadır.
Erken bir tarihte ana türkçeden ayrıldığı ve coğrafya olarak da uzakta kaldığı için, Yakutça, genel Türkçeden çok uzaklaşmıştır. Bu dilin söz varlığında Moğolca unsurlar önemli yer tutar. Rusça alıntılar da son yüzyılda artmıştır. Türkçe kelimelerin oranı ancak üçte birdir. Kelimelerin %40’nın kaynağı ise belli değildir. Buna rağmen, dilin Türk karekteri korunmuştur.
Bu dil, en eski Türkçede var olduğu kabul edilen uzun ünlüleri ya olduğu gibi veya çift ünlüler halinde koruduğu için Türk Dili araştırmaları açısından çok önemlidir.
Yakutça, ana Türkçe devresine ait bir çok özelliği koruduğu gibi yeni bazı ses gelişmelerine de sahiptir. Bu dildeki başlıca ses değişikliklerini gösteren bir kelime listesi aşağıda sunulmuştur.




Yard. Doç. Dr. CEVAL KAYA