Carlo Goldony Kimdir-Carlo Goldony Hayaty-Carlo Goldony Biyografi
 

http://frmsinsi.net/images/forumsins...sinsi.net_.jpg
Carlo Goldony

Ytalyan oyun yazary. Commedia dell'arte oyunlaryndaki maskeli, kalypla?my? tiplerin yerine daha gerçekçi karakterler; gev?ek yapyly, ço?u zaman yinelemelerle dolu kurgunu yerine, syky dokulu olay örgüleri ve sonu önceden kestirilebilen farsyn yerine de ne?eli ve kendili?inden geli?meye açyk bir hava getirmi?tir. Bu yenilikler nedeniyle Goldoni, Ytalyan gerçekçi komedisinin kurucusu sayylyr. Bir hekimin o?lu olan Goldoni, ya?ytlaryna göre erken bir geli?me gösterdi. Tiyatroyla ilgilenmeye küçük ya?ta babasynyn kütüphanesindeki komedileri okuyarak ba?lady. 1721'de Rimini'de devam etti?i okulu terk ederek gezginci bir tiyatro kumpanyasyna katyldy. Daha sonra Pavia'daki papaly?a ait yüksekokulda ö?renimini sürdürdü. Plautus, Terentius ve Aristophanes'in komedilerini orada okudu. Moliere'i okuyabilmek için Fransyzca ö?rendi. Kentin soylu hanymlaryny konu alan bir yergi yazdy?y için, Pavia'daki Ghislieri Yüksekokulu'ndan atyldy. Pavia Üniversitesi'nde gönülsüzce hukuk okumaya ba?lady. Venedik (1731-33) ve Piza'da (1744-48) avukatlyk yapmasyna ve diplomatik görevlerde bulunmasyna kar?yn, asyl ilgisini Venedik'teki San Samuel Tiyatrosu için yazdy?y oyunlara yöneltmi?ti. 1748'de oyunlaryny Venedikli oyuncu ve tiyatro yöneticisi Girolamo Medebac'yn Sant'Angelo Tiyatrosu için oyunlar yazmaya ba?lady. Ylk oyunlarynda üslubunun henüz belirginle?memi? olmasyna, eski ve yeni üsluplar arasynda gidip gelmesine kar?yn Samuel Richardson'yn romanyndan uyarlady?y La Pamela (1750) gibi ciddi oyunlarynda, maskeli karakterleri tümüyle kaldyrdy. 1750-51 sezonunda, çaly?ty?y tiyatroyu öteki kumpanyalaryn rekabetinden koruyabilmek için 16 yeni komedi yazaca?yny açyklady. Bunlardan Venedik lehçesiyle yazdy?y, I pettegolezzi delle donne ( Dedikoducular), commedia dell'arte tarzyndaki Il bugiardo (Yalancy, 1942, 1944) ve bir Ytalyan töre komedisi olan Il vero amico (Gerçek Arkada?) Goldoni'nin en ba?aryly yapytlary arasynda yer alyr. Goldoni 1753'ten 1762'ye de?in San Luka Tiyatrosu için oyunlar yazdy. Commedia dell'arte tarzyndan hyzla koptu?u bu dönemin önemli yapytlary bir Ytalyan töre komedisi olan La locandiera (1753; Otelci Kadyn) ve Venedik lehçesinde yazdy?y I rusteghi (1760, Yabanlar, 1953), ile Le baruffe chiozzote'dir (1762; Chioggia Kavgalary). Goldoni, Il malcontenti (1755, Tatminsiz) oyununda rakibi oyun yazary Pietro Chiari'yi yerdi. Bir commedia dell'arte hayrany olan Carlo Gozzi de 1757'de yazdy?y bir yergi ?iiriyle Goldoni'yi a?a?ylady. Ayryca Le amore delle tre melarance (1761; Üç Portakalyn A?ky) adly commedia dell'arte tarzyndaki oyununda Goldoni ve Chiari'yle alay etti. Goldoni, 1762'de Comedie-Italienne'i yönetmek için, Venedik'ten ayrylyp Paris'e gitti. Burada yazdy?y Fransyzca oyunlaryny sonradan Venedik seyircisi için yeniden kaleme aldy. Fransyzca L'Eventail (1763) adyyla yazdy?y ve Il ventaglio (1764; Yelpaze, 1955) adyyla Ytalyanca'ya çevirdi?i yapyty en ba?aryly oyunlary arasynda yer alyr. Goldoni, Versailles'daki prenslere Ytalyanca ö?retmek için, 1764'te oyun yazarly?yny byrakty. 1783'te Memoires (1787; Anylar) adly ünlü yapytyny yazmaya ba?lady. Fransyz Devrimi'nden sonra, emekli ayly?y kesildi, birkaç yyl sonra da yoksulluk içinde öldü.

-alynty-