Zamir
 

ZaMiR


İsimlerin yerine kullanılan sözcüklerdir.Bütün zamirler sıfatlardan farklı olarak isim çekim eki alabilir.


A)Kişi (Şahıs) Zamirleri:


Sadece insan isimlerinin yerini alan zamirlerdir.


*Ben, sen, o;biz, siz, onlar.


*Görüyorum beni okşayan gözlerindeki geceyi.


*Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?


* “Bana kucaklarında seni getiriyorlar;


Ben de sonra o seni getiriyorum sana.”


*Mavi denizlerin ötesinde bulacağım seni .


*Bizim buralarda her yıldız kaydığında biri ölür.


*Sizler bu ülkenin geleceğisiniz.


* Ben senin en çok bana yansımanı sevdim.


*Biz her gece uğultularını dinlerdik rüzgarların.


*Güneş,sadece onun gözlerinde doğardı.


*Onun yüreğinde sevgi çiçekleri açardı.


*O,bu davaya yüreğini koymuştu.


*Zor durumda kaldığında onlar yardım ediyordu.





UYARI: “O” ve “onlar” zamirleri bir insanı anlatıyorsa kiÅŸi zamiri,insan dışındaki bir varlığı anlatıyorsa iÅŸaret zamiri olur.


*Onu çöpe atan ondan başkası olamaz.


*Onu bu yörede sadece onlar dokur.





NOT:Şahıs zamirleri ile isim tamlaması kurulabilir.Bu durumda şahıs zamiri sadece tamlayan olabilir.


*Benim denizlerim senin gözlerindir.


*Akşamı seyredeyim senin bakışlarında.


*Bizim atalarımız bu topraklarda bir tarih yazdı.





UYARI:Şahıs zamirleri kesinlikle iyelik eki almaz.


*Dönüşlülük Zamiri: “Kendi” zamiridir.Bu zamir,cümlede asıl ÅŸahıs zamirinin yerine kullanıldığı gibi,yerine kullanıldığı ÅŸahıs zamiriyle de yan yana olabilir.Bu durumda anlatım pekiÅŸtirilmiÅŸ olur.


*Bu evi ben temizledim.


*Bu evi kendim temizledim.


*Bu evi ben kendim temizledim.(pekiÅŸtirilmiÅŸ)


*Yol aldım sevdalarda kendimi bulmak için.


*Kendini bir de arkadaşının yerine koy.


*Şu dünyada ne yaparsak kendimize yaparız.


*Beni çağırmadınız,kalkıp ben kendim geldim.





B)İşaret (Gösterme) Zamirleri:


Ä°simlerin yerini iÅŸaret yoluyla alan zamirlerdir.


*Bu, şu, o;bunlar, şunlar, onlar;öteki, beriki, şöyle;böyleleri, öylesi.





*O,bu yörenin en meşhur yemeğidir.


*Duvardaki yazıları bu yazdı.


*Bu,bir büyük şanlı mazinin hatırasıdır.


*Bunlar her sabah aynı otobüse binerler.


*Ötekini bilmiyorum ama beriki işin farkında değil.


*Şunları kimsenin görmeyeceği bir yere koy.





NOT: “Böylesi-böyleleri”, “şöylesi-şöyleleri” biçimindeki zamirlere “tarz anlamlı zamirler” de denir.


*Böyleleriyle fazla samimi olmayacaksın.


*Ömrümde böylesini görmedim.


*Şöyleleri ham karpuzdur.





C)Belgisiz Zamirler:


İsimlerin yerini belirsiz şekilde (kişi,işaret) karşılayan zamirlerdir.


*Bazıları,kimileri,hiç kimse,kimse;herkes,birkaçı,biri,hepsi;tümü,baÅ Ÿkala rı,hiçbiri,birçoÄŸu.


*Bazıları futbol,bazıları basketbol oynar.


*Hiçbirimiz ondan bu davranışı beklemiyorduk.


*Kimseye haber vermeden evden ayrıldı.


*Hiç kimse senin nazını çekmeye mecbur değil.


*Bu ailede herkes kendi dünyasında yaşıyor.


*Başkalarının ne dediği beni ilgilendirmez.


*Biri yer,biri bakar kıyamet ondan kopar.


*Meclisin aldığı karara birçoğu tepki gösterdi.





D)Soru Zamirleri:


Ä°simlerin yerini soru yoluyla alan zamirlerdir.


*Ne?, kim?;nereye?, kime?;hangisi?, kaçı?


*Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?


*Kimdir bana gülen yeşillik balkonundan?


*Nereye baksam hep seni hatırlıyorum.


*Şu dünyada insan kime güvenebilir ki?


*Bunca zamandır ne konuştunuz?


*Elindeki makası nereye koyduğunu bilmiyor.


*Elindeki kitaplardan hangisini aldın?





E)Ä°lgi Zamiri (-ki):


Ek halinde olup kendinden önceki bir sözcüğün yerini tutar.


*Senin ki can da bizim ki patlıcan mı?


*Tencerenin dibi kara senin ki benden kara.





UYARI:Ä°lgi zamiri olan –ki’yi baÄŸlaç olan ve sıfat yapan –ki ile karıştırılmamalıdır.


*Evdeki hesap çarşıya uymaz.


*Åžemsiyen yoksa benimkini alabilirsin.


*Ben ki o gri karmaşadan aldım yağmurlu yüzümü.





F)Ä°yelik Zamiri:


Ek halinde olup üzerine geldiği varlığın hangi şahsa ait olduğunu bildirir.Bunlar aynı zamanda iyelik ekleridir.


*Sana gül getirdim gönlümün bahçesinden.


*Ölüm siyah bir tütsü yakıyor gözlerimde.


*Yüzün bir kır çiçeği gibi usulca söner.


*Bir gül yaprağıyla örtüldü üstümüz.


*Yıkanırdı gölgesi kuytu bir derede.


*Mutluluk başınızı bir dost omzuna dayamaktır