Yönelme hal eki
 

-E Yönelme Hâl Eki


İsimleri fiillere, bazen de edatlara bağlar.


Yönelme hâlinde, ismin belirttiği kavrama yöneliş, dönme söz konusudur.


okul-a git, ev-e dön...


Eklendiği kelimelere farklı anlamlar katar ve değişik anlam ilişkileri kurar.


Yönelme, yaklaşma, ulaşma bildirir. Bu eki alan kelimeler cümlede dolaylı tümleç ve yüklem olabilir:


Bugün okula gitti.

Benim itirazım yapılan haksızlığa. (haksızlığadır: yüklem)


Fiyat, araç ile anlamı katar:


Kitabı bin liraya aldı. (karşılığında)

Bu iş kaç paraya olur?


Zaman bildirir, zarf tümleci yapar:


Bu iş sabaha biter.

Haftaya size gelelim.


Yer bildirir:


Bizi karşılamak için kapıya geldi.


İsimleri edatlara bağlar:


Akşama kadar okulda ders çalıştık.

Sabaha karşı varırız.

Yaşına göre ağır bir işte çalışıyordu.


Deyim kurar:


Ağzına geleni söyler.

İşleri yoluna koymak

Başına buyruk.

Başa gelen çekilir.

Çok cana yakın bir çocuktu.


İçin, aitlik, amaç ilgisi kurar:


Bunu size aldık. (sizin için)

Sana bir iyilik düşünüyorlar. (senin için)

Annesini görmeye gitti.


İkilemeler kurarak durum bildirir:


Otobüse nefes nefese yetiştiler.

İki ahbap kafa kafaya vermiş...


“-an, -en” sıfat-fiil ekleriyle birleşerek abartma anlamı veren ikilemeler kurar:


Soran sorana,

geçen geçene,

giden gidene...


Şekilce çekimli fiil olan fakat fiil özelliğini kaybetmiş söz gruplarına gelir:


Geçmiş olsuna gitti. (demeye)