Leyla ile Mecnun
 

LEYLA İLE MECNUN

Leylâ ile Mecnun Arap efsanesine dayanan klasik aşk hikâyesidir.
Nizami başta olmak üzere birçok kişi tarafından işlenmiş olan konuyu Fuzulî,1535 yılında mesnevî türünde kaleme almıştır.

... Eser hala çok kıymetlidir. Mesnevî tarzına ve Türk diline yenilik getirmiştir.

Bu hikâyenin konusu kısaca şöyledir:

Leyla ve Kays(Mecnun’un asıl adı)
ilkokul yıllarında birbirlerine âşık olmuşlardır. Kısa zamanda her yere
yayılan bu aşkı duyan annesi Leyla’yı okuldan alır ve Kays’la
görüşmesini yasaklar. Ayrılık ıstırabıyla mahvolan Kays halk arasında
Mecnun diye anılmaya başlar. Bu sevda yüzünden çöllere düşen Mecnun’a
bir çok kişi Leyla’yı unutmasını söyler; ancak onun için kainat artık
Leyla’dan ibarettir ve hiçbir şekilde bu aşktan vazgeçmez. Hatta dedesi
onu bu dertten kurtulmak üzere Allah’a yakarması için Kabe’ye götürür;
ama o tam tersine derdinin artması için dua eder. Hem Leyla’nın hem
Mecnun’un halleri gittikçe perişanlaşmaktadır. Başkasıyla
nikahlandırılan Leyla, kocasından kendisini uzak tutmak için bir hikâye
uydurur ve bir süre sonra adam ölür. Bu sırada Mecnun çöldedir ve aşkın
bin bir türlü cefasıyla yoğrulmaktadır. Dünyayla bütün bağlantısı
kesilir ve sadece ruhuyla yaşar hale gelir. Leyla’nın vücudu da dahil
olmak üzere bütün maddi varlıklarla ilişkisi bitmiştir. Birgün Leyla
çölde onu bulur ama Mecnun onu tanımaz ve “Leyla benim içimdedir, sen
kimsin?” der. Leyla, Mecnunun ulaştığı mertebeyi anlar ve evine geri
döner ve üzerinden fazla zaman geçmeden Leyla hayata gözlerini yumar.
Mecnun, onun mezarına uzanır ve canından can gitmiş gibi hıçkıra hıçkıra
ağlar. Yaradana feryat figan dualar ederek canını almasını, kendisini
Leyla'sına kavuşturmasını ister. Duası kabul olur.

Bu hikâyenin sonunda; seven ve sevilen bir olmuşlardır. Âşık kendini
madde dünyasından tamamen soyutlamayı başarmış ve sevdiğine ulaşmıştır.
Bu noktadan sonra seven ve sevilen diye iki farklı kişiden bahsetmekte
yanlıştır; ruhlar ilahi visal(ilahi kavuşmaya)e ulaşmışlardır. Bu yüzden
artık Mecnun sevdiğini kendinden dışarıda aramamaktadır, bu dünyayı
onun yeri kabul etmemektedir. Bu mesnevide Fuzuli, dünyevi aşkı bir
basamak olarak kullanıp onun üstünden maddeden ayrılıp tamamen ruha ait
olan ilahi aşkı anlatır.