ForumSinsi - 2006 Yılından Beri

ForumSinsi - 2006 Yılından Beri (http://forumsinsi.com/index.php)
-   Bunları Biliyor Musunuz ? (http://forumsinsi.com/forumdisplay.php?f=488)
-   -   Türkçe'deki Gün ve Ay Adlarının Kaynakları (http://forumsinsi.com/showthread.php?t=125158)

Prof. Dr. Sinsi 06-26-2012 01:27 PM

Türkçe'deki Gün ve Ay Adlarının Kaynakları
 

TÜRKÇE'DEKİ GÜN VE AY ADLARININ KAYNAĞI

GÜN ADLARININ KAYNAĞI:

PAZAR: Farsça "bâzâr" kelimesinden. Bâzâr; alışveriş yeri, yiyecek satış yeri. Bu addan anlam deĞişmesiyle, haftanın günlerinden birinin adı olmuş.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul.)

PAZARTESİ: Farsça "bâzâr" ile Türkçe "ertesi" kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul.

SALI: İbranice'den pazartesi ile çarşamba günleri arasındaki gün.(Kaynak: Temel Büyük Türkçe Sözlük,Dr.Mehmet DoĞan,Bahar Yayınları,1994,İstanbul)

ÇARŞAMBA: Farsça'dan, çehar-şenbe (dördüncü gün).(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul.Kaynak: Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,Ankara,1965)

PERŞEMBE: Farsça'dan "penc-şenbih" (beşinci-gün) anlamında.Kelime bozularak alınmış.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul. Kaynak: Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,Ankara,1965)

CUMA: Arapça'dan haftanın altıncı günü.(Kaynak:Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,1965,Ankara); Arapça'dan cem'den, cum'a (toplantı,toplanmadan cuma.)(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)

CUMARTESİ: Arapça cum'a ile Türkçe irte'den cuma-irtesi.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)

AY ADLARININ KAYNAĞI:

OCAK: Eski Türkçe'den od(ateş)dan odak/ocak (ateş olan yer ateşlik)(Kaynak :Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)

ŞUBAT: Süryanice'den, şabat/şobat.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul); Süryani dilinden, yılın ikinci ayı, ki yirmi sekiz (artık yıllarda yirmi dokuz) gün sürer.(Kaynak:Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,1965,Ankara)

MART: Latince'den yılın üçüncü ayı.(Kaynak:Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,1965,Ankara); Latince'den Mars(savaş tanrısı)tan martius (Mars'la ilgili olan,Mars ayı)(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)

NİSAN: Süryanice'den, nisanna (kökeni Akad. nisannus)dan(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul); Süryanice'den yılının döndürcü ayı.(Kaynak:Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,1965,Ankara)

MAYIS: Latince'den, yılın beşinci ayı.(Kaynak:Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,1965,Ankara); Latince'den, maius (magnus/büyük, maior/daha büyük, maius)tan mayıs..(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)

HAZİRAN: Süryanice'den hazaran/hazuran (sıcak, haziran)dan haziran.(Kaynak: Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul); Süryanice'den.(Kaynak:Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,1965,Ankara)

TEMMUZ: Sümerce'den dummuzi'den, İbranice'de tammuz (efendi, bey anlamında).(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)

AĞUSTOS: Latince'den augustos (Roma İmparatoru Agustos'un adından) tan aĞustos.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul); Latince'den, yılın otuz bir gün süren sekizinci ayı.(Kaynak:Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,1965,Ankara)

EYLÜL: Süryahice'den, aylul (eylül)dan, eylül (üzüm ayı). Hint-Avrupa dillerinde "eylül" ayının karşılığı yedi sayısıdır.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul); Yılın dokuzuncu ayı olup, otuz gün sürer.(Kaynak:Türk Dil Kurumu SözlüĞü,TDK Yayınları,1965,Ankara)

EKİM: Türkçe, tarlaların ekildiği ay.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)

KASIM: Arapça'dan ayıran, bölen, kısımlayan anlamında.(Kaynak: Temel Büyük Türkçe Sözlük,Dr.Mehmet DoĞan,Bahar Yayınları,1994,İstanbul.)

ARALIK: Türkçe, iki şey arasındaki boşluk.(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji SözlüĞü,İ.Zeki EyyüboĞlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)


Prof. Dr. Sinsi 06-26-2012 01:44 PM

Türkçe'deki Gün ve Ay Adlarının Kaynakları
 

gün isimlerinin genelde farsça kökenli olduğunu biliyordum ama, ay isimlerinin birçoğunun süryaniceden dilimize geçmiş olması ilginç, her nekadar arapça ile akraba bir dil ama ölmüş dillere (akad, babil) çok daha yakın bir dil. Neden ordan ay adı seçmişiz çok ilginç gerçekten..

elinize sağlık epey bilgilendik sayenizde üstadım.



Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.