Aşılanma-Dr.Recep Bölükbaşı
 

Bağışıklık Nedir?

Yeryüzünde, insan sağlığına zararlı birçok mikrop, virüs ve bakteri mevcuttur. İnsanlar, bunların etkilerinden vücudu dış etkenlere karşı savunan "bağışıklık sistemi" ile korunur.

Vücut, kendine zarar verebilecek tüm etkenlere karşı hiçbir ayrım yapmadan savunma yapma kabiliyetiyle donatılmıştır. Ayrıca her hastalığa başka bir tür mikrobun yol açtığını bilme ve onları ayırt etme yeteneği de bahşedilmiştir. Bu yetenek, vücuda giren mikropları tanımlayarak, onları etkisiz hale getirecek silahların üretimini sağlar. Bu silahlara antikor denir. Doğal olarak vücut ilk kez karşılaştığı mikroplara karşı antikor üretmiş değildir. Örneğin, kızamık mikrobu olan bir çocuğun vücudu ancak bu mikropla karşılaştıktan, yani hastalığı kaptıktan sonra kızamığa karşı antikor üreterek onunla savaşabilir. Bu yüzden bir kez kızamık geçiren bir vücut, artık bundan sonrası için kızamığa karşı savunma mekanizmasını geliştirmiş demektir ve bu hastalığa bir kez daha yakalanmayacaktır.

Ne var ki bir kez geçirildiğinde bile ölüm, sakatlık, zeka geriliği gibi ciddi sonuçlara neden olabilen ağır hastalıklar vardır. Dolayısıyla sağlıklı bir yaşam için alınması gereken ilk önlem, vücuda bu hastalıkları hiç geçirmeme gücünü veren aşılanmadır. Aşılanma, hastalıklardan korunmak için en etkin, en güvenli ve en ekonomik yoldur.

Aşı Nedir?
Aşı, canlının bünyesinde hastalığa sebep olabilme gücüne sahip mikropların güçlerinin zayıflatılarak vücuda verilmesidir. Mikrobun bünyesi hasta edemeyecek kadar zayıflatılmış hali vücutta hemen ona karşı antikor oluşumunu sağlar ve bağışıklığın ortaya çıkarılmasına sebep olur.

Aşıların tedavi edici özelliği yoktur. Bu yüzden yakalanma riski olan hastalıkla karşılaşmadan önce yapılmalıdır.
Aşılar cinsine göre ağız yoluyla alınır yada enjekte edilir. Hangi yoldan yapılırsa yapılsın aşı vücudun savunma mekanizmasını harekete geçirerek vücudu hastalıktan korur.

Vücudun oluşturduğu antikorlar güçlerini hastalıkla sadece bir kez karşılaştıklarında değil sü-rekli olarak gösterir. Aşının geçerlilik süresi boyunca ilgili mikrobun hastalık yapması önlenmiş demektir.

Aşının koruyucu etkisi, uygun yaşta ve uygun aralıklarla yapılmasına bağlıdır. Araştır-malar sonucunda, her aşı için bir takvim geliştirilmiş, aşının etkinliğinin tam olması için bu tak-vimin uygulanması öne-rilmiştir. Çocukluk insan vücudunun hastalıklara karşı en zayıf dönemdir. Bebeklerin çok sayıda hastalıktan korunması ge-belik döneminde anneye yapılan aşılarla başlar. Ör-neğin; anne adaylarının gebeliğin son üç ayında bir ay ara ile iki doz tetanoz aşısı olması, hem anne hem de bebek için hayati önem taşır.

Bebeklik döneminde en sık Hepatit B, Verem, Difreni, Tetanoz, Zatürre, Boğmaca, Çocuk Felci, Me-nenjit, Kızamık, Kızamıkçık, Karabakulak, Suçiçeği has-talıkları görülmektedir. Ciddi sonuçlar doğurabilecek bu hastalıkların engellenebilmesi bebeklerin aşı takvimine göre aşılanmasıyla mümkündür.

Lütfen, en değerli varlığımız olan çocuklarımızın sağlıklı geleceğini riske etmeyiniz.

Aşı Zarar Verir mi?
Günümüz tıp tek-nolojisinin gelişmiş koşullarıyla üretilen aşılarda yan etki olasılığı yok denecek kadar azdır. Aşı yapıldıktan sonra çok nadir olan vücutta ve aşı yerinde bazı hafif yan etkiler olabilir. Bunlar nadir olmakla birlikte, ateş, ağrı, kızarıklık şeklinde görülür ve genellikle kısa süreli olup, tedavi ge-rektirmezler. Aşı uygulama-larından sonra yine bir çok ender olarak hafif alerjik reaksiyonlar görülebilir.

Aşı yapmamayı gerektiren durumlar var mı?
Bilimsel araştırmalar, halk arasında hafif ateş, ishal, ök-sürük, burun akıntısı, za-yıflık gibi durumlarda aşı yapılamaması inanışı çürütmüş aşının bu durumlarda da gerekli ve yapılabilir ol-duğunu kanıtlamıştır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bildirisine göre, bir çocuğa aşı yapılması sırasında hekim kontrolünden geç-mesi gerekli durumlar şunlardır;

Lösemi, Lenfoma gibi kötü huylu hastalığı olan ve diğer kanserli çocuklar. Örneğin; Aktif verem hastalıkları

Ağır derece Zatürre, Böbrek Yetmezliği, Metabolizma hastalığı gibi hastane tedavisi gerektiren durumda olanlar. Örneğin; Kortizon tedavisi görenler, Işık tedavisi(Radyo Terapi görenler)

Bu hastalığı olanlara aşı konusunda kararı hastayı izleyen hekimin vermesi gerekir. Yukarıda belirtilen hastalıklar dı-şında hastalığı olan ya da sağlam olan tüm bebek ve çocukların aşı takvimine uygun olarak mevsim ayırt edilmeden gerekli tüm aşıları yapılmalıdır.
Sağlıklı günler dileklerimle...