Fenikece
 

Fenikece

Tir, Byblos, Sidon kentlerinde ve komşu bölgelerde konuşulan, kenan öbeğinden eski sami dili.

—ANSİKL. Moabit ve ibraniceye benzeyen fenikece bu dillerle birlikte sami dillerinin kenan dalını oluşturur. En eski belgeler İ.Ö. XIII. yy.'dan, en yenileriyse İ.S. I. yy.'dan kalmıştır: fenikece, aramcanın yayılımına öbür samı dillerinden daha uzun süre direnmiştir. Ayrıca, sömürgelerde (Kıbrıs, Sardinya, Sicilya), özellikle de Kartaca ve onun imparatorluğunda kullanımı sürmüştür.
Fenikece (ve yerel değişkeleri) 22 göstergeden oluşan bir ünsüz abecesiyle yazılır. Bu dizge, ilk abecesel yazı olmasa da, sonraki bütün abecesel yazılara kaynak olması nedeniyle çok önemlidir. Bu abecenin kökenini bulma sorunu çeşitli varsayımların ortaya çıkmasına yol açmıştır: kimileri mısır hiyerogliflerinden türediğinı, kimleri akkadca, hatta ugaritçe kökenli olduğunu, kimileriyse ege ya da ilksina kökeninden geldiğini öne süren varsayımları benimser. Gerçekte, belirgin bir abece anlayışı Mısır'dan etkilenmiştir. Ayrıca, fenike abecesi, ugarit abecesinin kaynağı olduğuna göre, XIV. yy.'dan öncedir. Göstergelerin kökenine gelince, Byblos metinlerinin yazımıyla fenike abecesi göstergeleri arasındaki benzerlikler, ilksina kayıtları, göstergelerin daha önceki yazılardan alınmış olduğunu düşündürür. Harflerin düzeni abeceninki kadar eski görünse de, 22 göstergenin adı birçok tartışmaya yol açmıştır. Rastlantısal adlandırmalar sözkonusudur, yoksa gösterge, adlandırdığı somut nesnenin gösterimi örnek alınarak mı yaratılmıştır (örneğin "ev"i belirten bet [b])? Benzer nesnelerin abecede yan yana geldiklerini de belirtmek gerekir: yod'u "el" kaph "avuç" izler; şin "diş" de, res "baş"tan sonra gelir.