Tantal (Ta)
 

TANTAL (Ta)

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1332246139


Tantal (Ta),periyodik tablonun Vb grubunda yer alan kimyasal element.Çok sert ve gümüş grisi renkli bir metal olan tantalın yoğunluğu yüksek,erime noktası ise çok yüksektir.Oda sıcaklığında hidroflüorik asit dışındaki asitlerden etkilenmeyen tantal,cevherlerinde niyobyum ile birlikte bulunur ve özellikleri niyobyuma çok benzer.Tantalı 1802"de İsveçli kimyacı Anders Gustav Ekeberg buldu ve adlandırıldı.Alman kimyacı Heinrich Rose 1844"te niyobbum ile tantalin belirgin özelliklerini bulana değin her iki element birlikte tanılandı.Bir miktar katışıksız tantal metali daha öncede hazırlanmıştı.ama ilk sünek tantal metalini Rus kimyacı Werner Bolton 1903"te elde etti ve bu metal kısa bir süre akkor lamba filamanı olarak kullanıldı.

Doğada oldukça ender bulunan tantalın yerkabuğundaki bolluğu yaklaşık uranyumunki kadardır.Tantal,kolumbit-tantalit ve piroklor-mikrolit mineral dizilerinde niyobyum ile birlikte bulunur.Doğal tantal metaline ,bir miktar niyobyum,eser miktarda mangan ve altın ile birlikte,Rusya"da Ural ve Altay dağlarındaki plaser çökellerinde dağınık halde rastlanır.Mineralojik özellikleri için.bak.doğal elementler (tablo).

Tantal,niyobyumdan çözücüyle özütleme yoluyla ayrıldıktan sonra indirgenerek metalik tantal tozu halinde elde edilir.Kütlesel metal ise toz metalurjisi tekniğiyle üretilir.Tantalın en önemli kullanım alanı elektrolitik sığaçlar (kordansatör) ve yenime dayanıklı kimyasal aletlerdir.Bütün arasında birim hacimdeki en yüksek sığaya sahip olanlar,tantal sığaçlardır.ve bunlar çok küçük elektrik devrelerinde yaygın olarak kullanılır.Ayrıca getterler (ampul temizleyici),elektron tüplerindeki elemanlar,doğrultucular ve protez aygıtları da tantalın kullanım alanları arasındadır.

Tantalın kimyasal özellikleri niyobyumunkilere çok benzer.Her ikisinde de elektron yerleşimleri benzerdir.lantan büzülmesi nedeniyle tantalın yapıçapı niyobyumununkinin hemen hemen aynıdır.Tantal,bileşiklerinde çoğunlukla beş değerlikli olmakla birlikte 2-4 arası değerlikte olduğu bileşikleri de hazırlanmıştır.Tantal bileşikleri ekonomik bakımdan oldukça önemsizdir.yalnızca tantal karbür (TaC) sert metallerin işlenmesinde yararlanılan katılanmış (semente edilmiş) karbürlü aletlerde kullanılır.Doğal olarak bulunan tek izotopu kararlı tantal -181 "dir.

atom numarası 73

atom ağırlığı 180,948

erime noktası 2,996C

kaynama noktası 5,425 C

özgül ağırlığı 16,6 ( 20 C"de)

değerliği 2,3,4,5

elektronların yerleşimi 2-8-18-32-11-2 ya da
(Xe)4f145d36s2

Simgesi Ta

Isıl iletkenlik: .13

Özgül Isı Kapasitesi: 0.036

Kaynaşma (Füzyon) Isısı: 6.8

Elektriksel iletkenlik: 0.081



Kaynak;AnaBritannica cilt 29 frmsinsi.net için derlenmiştir.