Farnese
 

Farnese

Kökleri X. yy.'a kadar uzanan tuscialı büyük İtalyan aile. 1545'ten başlayarak Parma'da egemenlik kurdu. Papalığa son derece bağlı olan bu aile, XII. yy.'dan XIV. yy.'a kadar Bolsena gölü yakınında eski Castrum Farneti şatosu'nun çevresinde geniş bir malikânede yaşadı. XV. ve XVI. yy.'larda soylu ailelerle akrabalık kurdu. Alessandro ile (Paulus III adıyla papa oldu) papalık makamına ulaştı. Alessandro, Farnese sarayinın yapımını başlattı. Guiseler'e bağlı olan Farnese ailesi, Pier Luigi'nin öldürülmesinden (1547) ve Liugl'ye ait olan Parma dukalığı'nın Fernando de Gonzaga tarafından işgalinden sonra Fransa safında yer aldı. Daha ileride geleceğini Habsburg ispan-yası'nın (Alessandro Farnese, Hollanda valisi, 1578) ya da Bourbonlar'ın (isabel, İspanya kralı Felipe V'in karısı) yazgısına bağladı. Başlıca üyeleri şunlardır: RANUCCİO il Vecchio, 1417'de senatör seçildi, papalık devletinin askeri savunucusu oldu. Zengin evlilikler sayesinde, papa Eugenius IV tarafından geniş ölçüde korunan ailesinin toplumsal açıdan yükselmesini sağladı. Papa, Bolsena gölündeki adalardan birini Farneseler'e aile mezarlığı olarak tahsis etti;
—Alessandro (Canino 1468-Roma 1549), Ranuccio'nun torunu, kardinal, sonra Paulus adıyla papa oldu;
—giulia (1474-1524), Alessandro'nun kız kardeşi, Örsino Orsini'nin karısı, papa Alexander Vl'nın metresi ve Giovanni Bor-gıa*'nın annesi;
—PİER LülGİ (1490-1547), Alessandro'nun oğlu, kralın onayı olmaksızın Parma ve Piacenza düklüklerinin babadan oğula geçmesini sağlayan beratı aldı (1545). Bu sayede oğullarının prens ailelerinden evlenmelerini kolaylaştırdı. 1547'de öldürüldü. Bu cinayet, muhtemelen düklüğünü işgal eden Fernando de Gonzaga tarafından tertiplendi. Parma'da yaptırdığı çok büyük kraliyet sarayı daha sonra ünlü Farnese tiyatrosu haline geldi;
— Alessandro (Valentano 1520-Ro-ma 1589), Pier Luigi'nin oğlu, kardinal, hümanist, bilim adamları ve sanatçıların koruyucusu. Caprarola'da Farnese sarayinı ve Vignola'ya Roma'da Gesû kilise-si'ni yaptırttı;
—OTTAVİO (1524-1586), Pier Luigi'nin oğlu, Parma dükü (1547-1586). Kari V'in evlilikdışı kızı Avusturyalı Margherita ile evlendi. Fransa safında yer alan ve papa Julius lll'ün husumetine uğrayan Ottavio düklüğünü tam olarak ancak 1550'de ele geçıreblldi;
— ORAZİO (1531-Hesdin 1553), Castro dükü (1549), Pier Luigi'nin oğlu. Henri ll'nın evlilikdışı doğmuş, ama Fransa'da meşru olarak tanınan kızı Diane de France ile evlendi (1552);
—alessandro, Parma dükü (1586-1592), Ottavio'nun oğlu (bk. ALESsandro Farnese);
—RanuCCİO I, Alessandro'nun oğlu, Parma dükü (1592-1622);
—odoardo, Ranuccio İ m oğlu, Parma dükü (1622-1646); RANUCCİO II, Odoardo'nun oğlu, Parma dükü (1646-1694); ELİSABETTA (1692-1766), son dükler olan FRANCESCO (1694'ten 1727'ye kadar dük) ve ANTONİO'nun (1727'den 1731'e kadar dük) yeğeni. İspanya kralı Felipe V ile evlendi ve düklüğü oğulları, geleceğin İspanya kralı Carlos lll'e (1731) ve Felipe'ye (1748) bırakmayı başardı. (--> İSABEL FarnesİO.)