şamram Kanalı
 

ŞAMRAM KANALI

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1325503416


Şamram Kanalı,Van ilinde,Urartulardan kalma 51 km.uzunluğundaki su kanalı.Urartu krallarından Menua döneminde (İÖ 810-786) Van Ovasını sulamak amacıyla inşa edilmiştir.Bazı yerleri Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından betonlanan kanal hala kullanılır durumdadır ve bugün de Van"ın su gereksinimini sağlamaktadır.Bugünkü adı Asur kraliçesi Şammuramat"ın adından gelirse de,Urartular döneminde Menuai Pili ( Menua Kanalı) olarak anılırdı.Bu yanlış,kanalı Şammuramat"ın yaptırdığını belirten.5.yüzyılda yaşamış Ermeni tarihçi Movses Khorenatzi"den kaynaklanmıştır.

Kanalın suyu Van"ın Gürpınar ilçe merkezinin 6 km.güneybatısındaki Yukarı kaymaz köyünün yakınında bir kayalığın altından çıkar.Kuzey yönünde,Engil Çayına kadar doğal yatağı içende akar.Aşağıkaymaz ve Değirmenözü köylerini geçtikten sonra eski Van-Hakkari karayoluna ve Engil Çayına koşut olarak batı yönünde 25 km.kadar yol alır.Batıya yöneldiği yerden sonra genişliği 4 m. yüksekliği 2 m"ye varan,kazılmış bir hendek içinde akar,Köprüler,Çayırbaşı ve Dönemeç köyleri ile Kadembastı mevkii ve Edremit kasabası önlerinde kanal genellikle kayalara oyulmuş bir yatak içine alınmış,batı yüzü yeryer büyük duvarlarla desteklenmiştir.Destek duvarlarının en yüksek,işçiliğinin en iyi olduğu yer Kadembastı"dadır.Çayırbaşı köyünden bir süre sonra kuzeye dönen kanal gölün doğu kıyısını izleyerek Kadembastı yöresine ulaşır.Burada bugünkü durumunda 11,70 m"ye varan destek duvarı yüksekliğinin zamanında en az 17-18 m olduğu kabul edilebilir.Öbür bölümlere göre çok daha düzgün bir işçilikle ve çok büyük taşlarla örülmüş olan bu kesime,özel bir önem gösterildiği anlaşılmaktadır.Tüm kanal boyunca yer alan 14 yazıttan altı tanesinin bu kesimde bulunması ve birinin Kral Menuanın kızı Tariria"ya adanmış olması,Kadembastı yöresine verilen önemi açıkça göstermektedir.Adının Taririahinili olduğu öğrenilen bu kesim yakınında Menua"nın kızı için bir üzüm bağı diktirdiği bilinmektedir.Kanal bundan sonra Edremit ve Zivistan arasından Van Ovasına iner ve Kurubaş Deresine kavuşur.

Kaynak;AnaBritannica cilt 29 frmsinsi.net için derlenmiştir.