Hizmet İşletmelerinde Yıl Sonu Kapanış Kayıtları (Muhasebe Kayıtları)
 

Yıl sonuna doğru muhasebecileri bekleyen en önemli işlerin başında kapanış kayıtları gelmektedir.
Bu çalışmada sadece yılsonu kapanış hesaplarına ağırlık verilmiştir. Yapılan tüm işlemler amortisman ve değerlemelerin yapıldığı varsayılmıştır. Bu nedenle amortisman ve değerlemelere ayrıca değinilmemiştir.
1- Öncelikle mizanda borç bakiyesi veren küsuratlar 689 (KKEG) , alacak bakiyesi veren küsuratlar ise 679 nolu hesaba devredilerek mizan küsurat hesaplarından temizlenir.
2- 740 nolu hesabın tamamı 741 hesap yardımıyla 622 satılan hizmet maliyeti hesabına virmanlanır.
---------------------------------------------------31.12----------------------------------------
622 Satılan Hizmet Maliyeti XXX
741 Hiz.Üret.Gid.Yans.Hs XXX
Hizmet üretim giderinin gelir tablosu hesabına yansıtılması
--------------------------------------------------------------------------------------------------
3- Daha sonra hizmet üretim gideri yansıtma hesabı ile hizmet üretim gideri hesabı karşılıklı olarak kapatılır.
------------------------------------------------------/----------------------------------------------
741 Hiz. Üre.Gid. Yans. XXX
740 Hiz.Üre.Gid. XXX
Yansıtma hesaplarının kapatılması
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Bazı hizmet işletmelerinde ticari mal satışları da bulunmaktadır. Zira ticari mal satışları varsa söz konusu ticari malların stokta kalan kısmı hariç geri kalan tutarın tamamı 621 Satılan Ticari Mallar hesabına devredilir.
Örneğin yıl sonu 153 hesabın bakiyesi 100.000 TL ise ve bu tutarın 40.000 TL’si stoklardan oluşuyorsa maliyete atılacak kısım 60.000 TL’dir.
--------------------------------------------------------31.12.-------------------------------------------
621 Sat.Tic..Mal. 60.000
153 Ticari Mallar 60.000
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
4- Gider hesapları yansıtma hesapları yardımıyla gelir tablosu hesaplarına kaydedilir.
--------------------------------------------------------31.12.-------------------------------------------
630 Araş.Gelş.Gid. XXX
631 Paz.Sat.Dağ.Gid. XXX
632 Gen.Yön.Gid. XXX
660 Ks.Vad.Yab.Kay. XXX
751 Araş.Gelş.Yans.Gid. XXX
761 Paz.Sat.Dağ.Yans. XXX
771 Gen.Yön.Gid.Yans. XXX
781 Fins.Gid.Yans. XXX
Gider hesaplarının gelir tablosu hesaplarına kaydı
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------/----------------------------------------------------
751 Araş.Gelş.Yans.Gid. XXX
761 Paz.Sat.Dağ.Yans. XXX
771 Gen.Yön.Gid.Yans. XXX
781 Fins.Gid.Yans. XXX
750 Araş.Gelş.Gid. XXX
760 Paz.Sat.Dağ. XXX
770 Gen.Yön.Gid. XXX
780 Fins.Gid. XXX
Yansıtma Giderlerinin kapatılması kaydı
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5- Bu işlemi yaptıktan sonra 600 lü hesapların mizanı alınır. Gelir ile gider hesapları arasındaki fark gelir hesaplarının lehine ise, yani ticari karı veriyorsa bu kara kanunen kabul edilmeyen giderler eklenerek elde edilen rakama yüzde 20 kurumlar vergisi karşılığı ayrılır ve aşağıdaki kayıt yapılır.
Örneğin ticari kar 100.000 TL ise ve Kanunen Kabul Edilmeyen giderler 20.000 TL ise;
120.000 x 0,20 = 24.000 TL kurum karşılığı;
----------------------------------------------------------31.12.--------------------------------------
691 Dön.Kar.Ver.Diğ.Yas.Yük.Karş. 24.000
370 Dön.Kar.Ver.Diğ.Yas.Yük.Karş. 24.000
Kurumlar vergisi karşılığı ayrılması
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Daha sonra 600 lü hesapların mizanı bir daha alınır ve gelir tablosu tanzim edilir.
6- Gelir tablosu tanzim edildikten sonra Gelir ve Gider hesapları 690 Dönem Kar / Zararı hesabına devredilir.
-------------------------------------------------31.12.--------------------------------------------
600 XXX
601 XXX
602 XXX
640 XXX
642 XXX
643 XXX
644 XXX
645 XXX
646 XXX
671 XXX
679 XXX
690 Dönem K/Z XXX
Gelir hesaplarının dönem kar/zararına devri
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
690 Dönem K/Z XXX
610 XXX
611 XXX
612 XXX
620 XXX
621 XXX
622 XXX
623 XXX
630 XXX
631 XXX
632 XXX
653 XXX
654 XXX
655 XXX
656 XXX
657 XXX
658 XXX
680 XXX
681 XXX
689 XXX
Gider hesaplarının Dönem Kar/Zararına devri
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7- Dönem net karının hesaplanması;
-----------------------------------------------31.12---------------------------------------------------------
690 Dönem K/Z XXX
691 Dön.Kar.Ver.Diğ.Yas.Yük.Karş. XXX
692 Dön.Net Kar/Zararı XXX
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
692 Dön.Net Kar/Zararı XXX

590 Dönem Net Karı XXX
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
8- 193 no’lu hesaptaki tutar 371 Dönem Karının Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar hesabına devredilir. Ancak, devredilen tutar 370 nolu hesabın bakiyesini kesinlikle geçmemeli.
---------------------------------------------------------31.12.--------------------------------------------
371 Dön.Kar.Peş.Öde.Ver.ve Fon. XXX
193 Peşin Öde.Ver.Fon. XXX
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Daha sonra ise takip eden Nisan ayında 370 ile 371 nolu hesap karşılıklı kapatılır. Eğer 370 371 nolu hesaptan büyükse aradaki fark 360 ödenecek kurumlar vergisi hesabına devredilir.
-----------------------------------------------------------25.04.--------------------------------------------
370 Dön.Kar.Ver.Diğ.Yas.Yük.Karş. XXX
371 Dön.Kar.Peş.Öde.Ver.ve Fon. XXX
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
9- Alacak bakiyesi veren 120 nolu hesaplar 340 hesaba, borç bakiyesi veren 320 nolu hesaplar ise 159 nolu hesaba devredilir.
Ayrıca 401 nolu hesap 301’e ve 402 nolu hesap ise 302’ye virmanlanmalı.
10- Kapanış fişinin düzenlenmesi. Alacaklı hesaplar borç, borçlu hesaplar ise alacak kaydedilerek kapanış fişi tanzim edilir. Bu fiş 31.12. tarihli olmalı.
11- Açılış fişinin düzenlenmesinde ise 10.adımda yapılan fişin tam tersi yapılacaktır. Bu fiş 01.01 tarihli olmalıdır.
Kaynak: Muhasebe, Mevzuat, Trkiyenin Muhasebe Sitesi Muhasebe TR


Ufuk CÖMEZ