_İye
 

_İye


-İYE sonek (ar. -iyye). Esk. dilbiig.

1. Adların sonuna gelerek sıfat yapan -/'nin dişilidir. Çoğul ya da dişil sözcüklerle kurulan sıfat tamlamalarında, tamlananın sonuna gelir: dekail-i akliye (akla dayalı kanıtlar), evamir-i şeriye (şeriatla ilgili buyruklar), fezail-i diniye (dini erdemler), heva-yı dünyeviye (dünyevi, geçici istekler) vb.

—2. Bu ekle yapılan sıfatlar ad olarak da kullanılır: askeriye, belediye, cildiye, duhuliye, intaniye, mülkiye, nisaiye, riyaziye, şemsiye vb.

—3. Bu ekle yapılan kimi sözcükler bir tarikatın adı olarak kullanılır: ba-tıniye, bedeviye, celvetiye, kadiriye, keşfi-ye, şemsiye, yeseviye vb.

—4. Botanik ve hayvanbilimde familya adı yapar: cevziye (cevizgiller), decaciye, dücaciye (tavukgiller), haytiye (ipsiler), karanfüliye (karanfilgiller), keysiye, kişiye (keseliler), leblabiye (sarmaşıkgiller), nergisiye (nergisgiller), sülhafiye (kaplumbağalar), şürşuriye (ser-çegiller), unnabiye (hünnapgiller), zence-biliye (zencefilgiller) vb.