Antijen,vücuda Verildiğinde Antikor Oluşumuna Yol Açabilen ve Bu Antikorla Tepkimeye Girebilen Yabancı Madde.
 

ANTİJEN

Antijen,vücuda verildiğinde antikor oluşumuna yol açabilen ve bu antikorla tepkimeye girebilen yabancı madde.Bir maddenin antijen etkisi gösterebilmesi için,molekül yapısının canlının bağışıklık sistemi için yabancı olması,başka bir deyişle molekül yapısının girdiği canlınınkine benzemeyen bir dizilişte ya da normal olarak biyolojik yapılarda rastlanmayan bir kimyasal yapıda olması gerekir.Her antijenin vucuda yabancı bir ya da birkaç hepsi birden özgül bir bağışık yanıta neden olur ve sonuçta antijenin fiziksel ve kimyasal yapısına yanıt olarak vücutta özgül bir antikor oluşur.

Antijen molekülü ancak belirli bir büyüklükte olduğu zaman ( molekül ağırlığı 10.000 ya da daha fazla) bağışıklık sistemini uyarabilir.Molekül ağırlığı 1.000"in altında olan molekülller daha büyük moleküllerle birleşmedikçe antijen etkisi gösteremezler.Vucüda mukozadan deriden ya da ağızdan giren mikroorganizmalar ( bakteriler,virüsler,tek hücreliler) ve asalaklar ,solunum yoluyla alınan ev ve çiçek tozları,ayrıca kan verilmesi,serum enfeksiyonu ,organ nakli ve ilaç tedavisi gibi tıbbi uygulamalarla vücuda verilen yabancı maddeler antijen etkisi göstererek bağışıklık yanıtının gelişmesine neden olur.Bu uyarma yanıt olarak oluşan antikor miktarı antijenin cinsine ve miktarına ,vücuda giriş yoluna ve konakçı organizmanın özelliklerine bağlıdır.


Antijenler,protein,karbonhidrat ve daha zayıf etkili olmak üzere lipit yapıda olabilir.Difteri,tetanos,botülizm ve kolera toksinleri ( zehirleri ) ile bakteri kirpikleri protein yapısında antijenlerdir.İnsan kan gruplarının antijen özelliğinden ise büyük ölçüde,alyuvarların yüzeyindeki antijen moleküllerinin şeker yapısındaki uçları sorumludur.

Doku uyum antijenleri,bir canlının tüm hücrelerinin zarında buluan glikoprotein ( protein ve karbonhidrat) yapısında bileşiklerdir.Yirmi bini aşkın doku uyum antijeni bilinmektedir.bunların yapımı kromozomlardaki genlerle yönetilir.Belli bir türe ait doku antijeni aynı türün başka bir bireyine verildiğinde bağışıklık yanıtını uyarır.Doku ve organ aşılamalarının atılmasında bu antijenler rol oynar.Ayrıca bak.antijen-antikor birleşmesi.Antikor,bağışıklama,hapten.



Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsi.net için derlenmiştir.