İştahsızlık
 

İştahsızlık


İŞTAHSIZLIK a. Patol.

1. Yemek yeme İsteğinin organik ya da işlevsel nedenlere bağlı olarak yitirilmesi.

—2. Zihinsel iştahsızlık, ruhsal bozukluklara yanıt olarak gelişen ve az ya da çok sistemli olarak beslenmeyi reddetmeyle belirginleşen davranış. (Eşanl. ANOREKSİ.) [Bk. ansikl. böl.]

—ANSİKL. Bazı süt çocuklarında görülen daha sonra da, hemen hemen, yalnız genç kızlarda rastlanan (15-20 yaş) zihinsel iştahsızlık, ileri derecede bir zayıflığa neden olur, uzun sürede ise ölümle sonuçla-nabilen bir kaşeksiye yol açabilir Genç kızlarda, iştahsızlık daima âdet görmemeyle birlikte görülür bazen iştahsızlık ortadan kalksa bile âdet görmeme devam eder Bu bedensel tabloya, genellikle bir çöküntüyle birlikte görülen, suçlululuk duyguları, korku, saldırganlık gösterileri ve özcezalandırma ve karşı koyma tepkileri eklenir

Zihinsel iştahsızlığın ruhgenetiksel temele dayandığını ortaya çıkaran çözümsel kuram, onu bazı organik nedenlere (Bickei hipofiz kaşeksisi; J. Delay genç iç-salgı nevrozu; J. Decourt yeniyetme içsalgı kaşeksisi) bağlamak isteyen düşünceleri zayıflatmış, hatta bir kenara itmiştir. Çocuk, doğar doğmaz kendisini annesiyle gereksinme ve istem arası bir ilişki içinde bulur. Anne, çocuk için hem gereksinmeyi karşılayan besin nesnesi, hem besleyici anneye duyulan sevgi isteminin nesnesidir. Çocuk, annenin kendisi için hazırladığı besinleri yemesini istediği zaman içinden o anda hem beslenmek, hem sevilmek ister. Bu andan başlayarak, çocuğun arzusu, bir yoka dayalı olarak gereksinme ile istek arasında takılıp kalırsa beslenme ile sevgiyi karıştıran, sevemediği için aşırı beslemeyi yeğleyen annenin bu aşırı besleme isteğine, yiyecekleri reddetmekle karşılık verebilir. J. Lacan şöyle der: "büyük bir sevgi ile beslenen çocuk, yiyeceği reddeder ve bu reddiyle bir istem gibi oynar" (Yazılar 1966).
Organik bir gözetim ve tedavinin yanı sıra ruhsal bir tedaviye bundan dolayı gerek vardır. Meme çocuğundaki zihinsel iştahsızlıkta değiştirilmesi gereken nokta anne ile çocuğun nesnel ilişkisidir Demek oluyor ki, çocuğu iyileştirmek için anneyi tedavi (psikoterapi ya da psikanaliz) etmek gerekir. Yeniyetmelikte, kız olsun oğlan olsun, çocuğu aile ortamından kesin şekilde ayırmakla tedaviye başlanır. Çevresiyle anlaşmazlığın etkisinden kurtulan kimse, ruhsal tedavi yöntemlerinin yardımı ile çevresiyle olan patolojik ilişkileri değiştirmeyi başaracaktır. Bu ise iştahsızlığa ilişkin her türlü tutum ve davranışın kaynağı olan duygulara, özellikle kişinin bu ortama karşı duyduğu karşıt duygulara (nefret/sevgi) dayanılarak gerçekleşecektir.