Hayvanlarda Işitme Nasıl Olur?
 

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1306830559

Zool. Ses uyarıları, frekansı birkaç on Hz ile yüz binlerce Hz arasında değişebilen, mekanik titreşici uyarıların özel bir biçimidir (insan kulağının algılayamadığı, frekansı 20 000 Hz'i aşan titreşimlere ültrason denir.) Ses titreşimlerini algılamakla görevli alıcılara, böcekler başta olmak üzere eklembacaklılarda rastlanır. Böceklerde, sesle birlikte titreşen serkal ipekler ve yapısal birliği skolopidyum olan skoloforlar (üç ayak çiftinde, femurtibia'nın altında bulunan dizaltı organları, duyargaların dibindeki Johnston organları, pulkanatlıların, çeşitkanatlıların ve düzkanatlıların kulakdavulu organları, düzkanatlıların tlbiaları) vardır. Basit ipekler yalnızca, zayıf frekanslı seslerle aynı fazda titreşirken, skolopofor kulakdavulu organları ültrasonlara (250 bin Hz'e kadar) tepki gösterecek böceklere, bu hayvanların yerlerini belirlemeye çalışan böcekçillerin ya da yarasaların ültrason yayınlarını algılama olanağı verir.

Omurgalılarda, başlangıçta içkulak, yerçekiminin yönünü çok hızlı ya da yavaş hareketleri algılayan bir denge organıdır. Balıklarda, ses algılaması iki farklı düzeyde gerçekleşir:

1. balığın böğürleri boyunca akan suyun yoğunluk ve yönünü kaydeden nöromastlardaki duyu hücrelerinin, suyla iletilen (400 Hz'e kadar) alçak frekanslı seslerle titreşen yan çizgi;

2. içkulak keseciğinin divertikülleri düzeyinde bir dengetaşı içeren ve dolayısıyla da öncelikle denge sağlama görevini yüklenen, ama pes sesleri de algılayabilen lagena gibi papillalar. Ringabalığı ya da sazangiller gibi kimi kemiklibalıklarda yardımcı düzenekler (ringabalığında vezikal divertikül, yüzme kesesi, sazangillerde omurların değişikliğe uğraması sonucu oluşmuş Weber kemikçikleri dizisi) içkulağın, ses kutusu görevi yapan gazla dolu yüzme kesesinin çeperiyle bağlantı kurmasını sağlar.

Kara omurgalılarında, sırasıyla, erişkin kurbağada ortakulak (entoblast dil kesesi) ve dışkulak (kuş ve timsahlarda dış işitme yolu, memelilerde kulak kepçesi) ortaya çıkmıştır. Ortakulak ya da kulakdavulu boşluğu havayla doludur ve östaki borusuyla ağızardına bağlıdır. Kurbağalarda, sürüngenlerde ve kuşlarda ortakulak titreşimleri kulakdavuluzarından içkulağa giriş yolu olan oval pencereyi örten zara iten küçük kemiği (kolümela) kapsar Memelilerin ortakulağında üç kemik bulunur: kolümelaya ya da üzengi kemiğine, çekiç ve örs kemikleri de eklenir; bunlar, memeli olmayan omurgalılarda altçenenin eklemlenmesini sağlayan artiküler ve kare ile aynı görevi yüklenir.

içkulakta, lagena kabartısı ve dip papilla (bu ikisi kaynaşmış da olabilir), kuş ve sürüngenlerde doğru çizgi, memelilerdeyse sarmal (işitme hücreleri buradadır) olarak uzanan bir organa, koklea'ya dönüşür. işitme hücrelerinin ince yapısıysa, balıkların yan çizgi nöromastlarındakl duyu hücreleriyle aynı özellikleri taşımaktadır.