Ot
 

OT, -tu a.


http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1295269892

1. Sapı yumuşak ve yeşil olan ve her yıl ölen bitki. (Eşanl. OTSU BİTKİ.)

—2. Koşullar elverişli olduğu zaman, her yerde doğal olarak biten küçük bitki.

—3. Çeşitli otsu bitkilerden oluşan doğal bitki örtüsü; çimen.

—4. Kurumuş ya da kurutulmuş bitki sapları; kuru ot: Minderlere ot doldurmak. Hayvanlara ot vermek.

—5. Ağı, zehir.

—6. ilaç.

—7. Arg. Esrar.

—8. Ot bitmemek, bir yerin verimsiz ve çorak olduğunu belirtmek için söylenir. \\Ot gibi, tatsız, tuzsuz yiyecekler için kullanılır. \\Ot gibi yaşamak, tekdüze, renksiz bir yaşam sürmek. ||Of tutunmak, vücuttaki fazla kılları dökmek için ilaç sürünmek. ||Of yemek, uyuşturucu kullanmak (arg.).

(Bİ-rine) ot yoldurmak, bir kimseye çok güç ve sıkıntılı bir iş gördürmek. —Bitki patol. Ot ilacı, Tarlalardaki kötü otları öldürmek için tarım alanında kullanılan sentetik kimyasal madde. (Eşanl. HERBİSİT.)

—Bot. Deniz otları, suyosunları, denizyo-sunu.
Şifalı ya da tıbbi otlar, eczacılıkta kullanılan otlar.
Çokyıllık otlar, yer altındaki kısmı kışın da yaşayan otlar. (Otlar çokyıllık olsalar bile, hepsi çokyıllık olan ağaç ve çalı gibi yer üstündeki kısımlarıda kışın yaşayan odunsu bitkilere karşıt sayılır.)


—Kur. tar. Ot gecesi, osmanlı saray mutfağının "helvahane" denen bölümünde macun yapıldığı günün akşamı. (Bk. ansikl. böl.)

—Tarım. Kuru ot, otçul hayvanları (geviş-getirenler, at, eşek, tavşan) beslemeye yarayan kurutulmuş bitki. (Bk. ansikl. böl.)
Yabancı ot, tarlada kendiliğinden biten ve tarım bitkisi için az ya da çok zararlı olan bitki. (Bk. ansikl. böl.)

—Tarım mak. Ot kurutma tırmığı, biçilmiş otu altüst ederek, çevirerek kuru ot haline gelmesini kolaylaştıran makine. (Bk. ansikl. böl.)
♦ sıf. içi otla doldurulmuş şey için kullanılır: Ot minder. Ot yastık.


—ANSİKL. Bitki patol. Tam etkili ot ilacı, bütün bitki cinslerini öldürür; seçmeli ot ilacı ise tarım ürünlerine zarar vermeden sadece kötü otları tahrip eder. Ot ilaçları etkilerini üç yoldan gösterir, ilacın eriştiği yaprakların doğrudan tahribi; yaprak yoluyla bitkinin dokularına girerek metabolizma işlevini etkileme; toprağın içinden kök yolu ile giriş. Toprağın nitelikleri ilacın etkisini büyük ölçüde etkiler. Seçmeli ot ilaçları, etki biçimlerine göre, tarımın değişik dönemlerinde kullanılabilir: ekimden önce (toprağa katılabilir), boylanmadan önce (ekimle hasat arasında) ya da bitkinin değişik fizyolojik yaşlarında, gelişme sırasında. Dünyada, 2 000 (Türkiye'de 200) kadar ot ilacı ve bu ilaçların bileşimine giren pek çok etkin madde vardır. Etkin maddelerin başlıcaları şunlardır: mineral maddeler (sodyum klorat, amonyum sülfat, demir sülfat, petrol yağları) ya da sentetik organik maddeler (fenol ve krezol türevleri, ariloksiasitler, karbonatlar, üre yerine geçen maddeler, diazinler, triazinler, amitler, dörtlü amonyumlar, benzonitriller, toluidinler, vb.).

—Kur. tar. Macun yılda bir kez ilkbaharda, nane, darıfülfül, havlıcan, gül, gelincik türünden bitkisel hammaddeler büyük kazanlarda kaynatılarak yapılırdı. Daha sonra baş kullukçu yerine götürülerek korunan macundan saray erkânına da ayrılırdı. Aynı gece Helvahane ocağı halkı için eğlenceler düzenlenir, buraya gönderilen hokkabaz, hayalbaz ve ince sazlar ocak halkını eğlendirirdi.

—-Tarım. Kuru ot. Doğal ve yapay çayırların biçilmesiyle elde edilen kuru ot buğdaygillerden, baklagillerden ya da ikisinin karışımından oluşur. Biçilen taze otlar ya doğrudan doğruya güneşte serilip alet ve makinelerle altüst edilerek ya da gölge bir yere yığılarak ve özel düzenekler kullanılarak kurutulur. Taze ot, içerdiği suyun büyük bir kısmını kurutma işlemi sonucunda kaybeder; kuruyan ot, taze ağırlığının ancak % 10-15'i kadar kalır; bu durumda uzun süre saklanabilir. Kuru ot, yıl içinde, taze ot üretilemediği ya da bulunmadığı zaman hayvanlara yedirilir. Kuru otun besleyici değeri bitkilerin biçilme sırasındaki gelişme evresine ve kurutmasın-daki başarı derecesine bağlıdır. En uygun biçime evresi, buğdaygiller için başak bağlamanın, baklagiller için çlçeklenmenin başlangıcıdır. Kurutma aşamalarında pek çok etmen rol oynar ve otun besleyici değerini etkiler; yağmurlar bitkinin suda çözünen öğelerinden bir kısmını götürür, kurutma sırasında yapılan yığma ve aktarma işlemleri yaprakların bir kısmını kaybettirir, presleme de, özellikle baklagillerde kuru otun besleyici kalitesinde bir azalmaya neden olur.

• Yabana ot. Bir tarım bitkisi de, sonra ekilen tarım bitkisinin içinde biterse yabancı ot sayılır. Örneğin bir buğday ya da patates tarlasında bir önceki yıldan kalma patates ya da kolza filizlerinin uç vermesi böyledir. Yabancı otlar iki türlüdür: pek çok tohum yapabilen bir ya da iklyıllık yabancı otlar ve serbest alanları hızla doldurabilen ya da vejetatif çoğalma yoluyla sık bir bitki örtüsü oluşturan yabancı otlar (köksaplı, stolonlu, yumrulu, soğanlı bitkiler).

Genel olarak yabancı otların zararı, su, ışık ve mineral tuzlar için tarım bitkisiyle rekabet etmelerinden doğar. Küsküt gibi asalak yabancı otlarsa üzerinde yetiştikleri baklagil yem bitkilerinden önemli miktarda besin çalar. Bazı yabancı otların da başka türlü zarar verdikleri anlaşılmıştır: kök salgıları (turpgiller, bileşikgiller), yaprak salgıları (pelin).
Bazı yabancı otlar geliştikleri ortamın özel bitkileridir: asit ve çok nemli topraklar atkuyruklarına çok uygun gelir; iyi işlenmemiş ve kalsiyumca fakir çayırlarda labada ve düğünçiçeği çok iyi yetişir. Yabancı otlarla savaşma yollarından biri her fırsatta toprağın kusurunu düzeltmeye çalışmaktır (akaçlama, alçılama, kireçleme). Nedeni bulunup ortadan kaldırılamadığı zaman da yabancı otları yok etmek olanağı vardır. Bunun için çeşitli teknikler uygulanır: çapalama ya da ot ilacı kullanma yoluyla tarladaki yabancı otların tümüyle yok edilmesi. Henüz araştırma aşamasında olan bir yöntem de, yabancı otları etkileyen, ama tarım bitkisine dokunmayan ve yabancı otları rekabet edemeyeceği bir gelişme evresinde alıkoyarak tarım bitkisine üstünlük sağlayan büyümeyi yavaşlatıcı maddelerin kullanılmasıdır.

—Tarım mak. Ot kurutma tırmıklarında biçilmiş otu kaldıran, çeviren, suyunun uçmasını kolaylaştırmak için yayan, ama bunları yaparken haşin mekanik etkileriyle onları hırpalamayan organlar bulunur Eskiden çok olan ve hayvanla çekilen dişli ot tırmıklarının yerini şimdi döner tamburlu ya da havalandırıcı tırmıklar aldı. Bunlarda makine ilerledikçe dikey bir eksenin çevresinde dönen ışınsal parmaklar bulunur; daha sonra icat edilen döner topaçlı tırmıklarda, yere göre eğik duran esnek metal dişler dikeye yakın bir eksenin çevresinde döner. Ama bir topaç yanındaki-nin tersine döner. Bu tırmıkların kimisi namlu yapmaya da yarar.