İşçinin Doğum Yapması Halinde Sahip Olduğu Haklar
 

İşçinin doğum yapması halinde sahip olduğu haklar

Kadın işçinin doğum yapması hem onun sağlığı hem de bebeğin sağlığı için kritik bir dönemin başlangıcını ifade eder. Annenin sağlığını toparlaması, bebeğin ise iyi ve sağlıklı bir gelişim sağlaması için doğum sonrası izinler önem arz eder. Bu yazımızda sizlere, doğum yapan anne işçinin ve bebeğin babası olan işçinin tüm haklarını derli toplu vermeye çalışacağız.
Doğum sonrası ücretli izin

Bu hakların başında elbette doğum sonrası ücretli izin gelmektedir. İş Kanununun 74üncü maddesinden kaynaklanan bu izin gereğince; kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre ücretli izin hakkı vardır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenmektedir. Aynı zamanda, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilmektedir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenmektedir. Eğer kadın işçi erken doğum yapmışsa doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenerek kullandırılır. Doğumda veya doğum sonrasında anne ölürse, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılır.
Doğum sonrası ücretsiz izin

Yukarıda belirtilen ücretli izinlerini bitiren kadın işçiye, talep etmesi halinde ve bu ücretli izin sürelerinin bitiminden itibaren 6 aya kadar ücretsiz izin verilebilir.
Süt izni

Doğum yapan işçiye, çocuğu bir yaşına gelinceye kadar günlük bir buçuk saat süt izni verilmesi gerekir. Bu izni ne zaman kullanacağını belirleme yetkisi de anne işçinindir.
Eşi doğum yapan babaya izin

Eşi doğum yapan babaya da talep etmesi halinde, beş gün ücretli izin verilmesi gerekir. Bu izin işverenin takdirinde olmayıp verilmesi zorunlu bir izindir.
Doğum yapan işçiye part time / kısmi süreli çalışma imkanı





İş Kanununun 13üncü maddesine göre; işçinin ücretli ve ücretsiz analık izinleri bittikten sonra; mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar, ebeveynlerden birisi kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Bu talep işverence karşılanır ve geçerli fesih nedeni sayılamaz. Anne ya da baba daha sonra tam zamanlı çalışmaya dönmek isterse, bu istekleri kabul edilmelidir. Ancak kısmi süreli çalışmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirmekle mükelleftir.
Bu hakkın kullanılabilmesi için ebeveynlerin ikisinin de çalışması gerekir. Bu çok önemli ayrıntıya göre; ebeveynlerden birinin çalışmaması halinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamaz.
Emziren işçinin çalışma süresi

Emziren işçi günde yedi buçuk saatten çok çalıştırılamaz. Aynı şekilde; yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca da gece çalıştırılmaz.
Emziren işçilerin, doğum izninin bitiminde ve işe başlamalarından önce, çalışmalarına engel durumları olmadığının raporla belirlenmesi gerekir. Çalışmasının sakıncalı olduğu hekim raporu ile belirlenen çalışan, raporda belirtilen süre ve işlerde çalıştırılamaz.


SONUÇ


Doğum yapan işçi ve eşi için birçok hak öngörülmüştür. Bu hakların temel amacının anne ve bebeğin sağlığını korumak olduğu tartışmasızdır. İşverenlerin; doğum yapmış işçilerine mevzuatta tanımlanmış bu haklarını kullandırmaları ve hatta onları bu konuda teşvik etmeleri çok önemlidir. İşçi ile işveren arasındaki bağı kuvvetlendirmesi muhtemel bu yaklaşım aynı zamanda işçinin verimini de artıracaktır.