Alaya-vicnana (Sanskrit Dilinde “bilinç Birikimi”),
 

Alaya-vicnana (Sanskrit dilinde “bilinç birikimi”), Mahayana Budacı geleneğinde Vicnanavada ya da Yorgaçarı (bilinci olumlama) okulunun anahtar kavramıdır.

Bu okul, bilginin ve buna bağlı bir bilinenin var olduğunu kabul ettiği halde herhangi bir dış gerçekliğin var olmadığını ileri sürer ve dolayısıyla bilginin, bilincin nesnesi olduğunu varsayar. Böylece, görünürdeki bireysel varlığın temelini oluşturan, daha yüksek bir bilinç birikiminin varlığını öngörür. Evren, hepsi birer olanak halinde eylemsiz bekleyen sonsuz sayıda düşünceden oluşur. Bu gizli bilinç, kesintili bir düşünce dizisi biçiminde yansır; bu arada kendisi de, karman (geçmiş eylemlerin birikmiş sonuçları) yok olana değin durmak bilmeyecek bir akış içindedir. Bu bilinç birikimi, gelecekteki karmarflann tohumlarını (bica) oluşturan geçmiş deneyimlerin bütün izlenimlerini (yasana’lar) içerir. Tinin kurmacası olan kategorileri yaratan aldatıcı güç (maya), farklılıklar dünyasını belirler ve ben ve benolmayan gibi iki yanlış kavramı üreten insan doğasına özgü bir olgudur. Bu dualizm ancak insanı bir Buda’ya dönüştüren Aydınlanma (bodhi) ile aşılabilir.


Kaynak;AnaBritannica cilt 1 sayfa 317 frmsinsi.net için derlenmiştir.