Ariyet, Iğreti Olarak da Bilinir.ariyet Sözleşmesi
 

ARİYET

Ariyet,iğreti olarak da bilinir.bir malın kullanılmasını,sonra geri almak üzere bir kimseye geçici bir süre için ve karşılıksız olarak verilmesini ve teslimini içeren sözleşme.Borçlar Kanununun (BK) kaynağı olan İsviçre Borçlar Yasasının Fransızca metninde "kullanma ödüncü" olarak adlandırılmıştır.

İslam hukukunda bir Müslüman ariyet sözleşmesi uyarınca borcunu ödemek için ,söz gelişi kendi evini ya da toprağını bir süre için alacaklının kullanımına bırakabilir.bu sırada bina ve müştemilatının mülkiyeti kendinde kalır.Ariyet ayrıca bir kişiye ,kendi ilgilenemeyeceği durumlarda mallarını başka bir kişiye borç verme olanağını sağlar.Bu durumda alacaklı,mallarının başında bulunmadığı süre içindeki kullanımından dolayı borçludan ücret isteyemez.

Roma ve İslam hukuklarında nesnel (ayni) sözleşme sayılan ariyet,bugünkü Türk hukukunda rızai bir sözleşmedir.Yani sözleşmenin oluşabilmesi için tarafların iradelerinin uygunluğu yetmektedir.Ariyet sözleşmesinin sağlıklı olarak ortaya çıkması için herhangi bir biçim zorunluluğu yoktur.Eksik iki taraflı sözleşmelerdendir.çünkü iki tarafın borcu da aynı zamanda ve doğrudan doğruya doğmaz.

Ariyet sözleşmesinin konusu her türlü taşınır ya da taşınmaz eşya olabileceği gibi,bu yolla kullanılmaya elverişli haklar da olabilir.(örn.patent,ihtira hakkı).Tüketilmeye elverişli şey ariyet sözleşmesinin konusu olamaz.ama tüketilmemek koşuluyla ariyet olarak verilebilir.

Ariyet veren,verilen şeyin maliki olmak zorunda değildir.Ariyet verenin en önemli borcu,ariyet konusu şeyin ,ariyet alana teslimidir.Şeyin ,alanın kullanma amacına elverişli olarak teslim edilmesinin zorunlu olup olmadığı tartışmalıdır.Çünkü ,ariyet ,ariyet alanın yararına yapılan bir sözleşmedir.Şeyin kullanıma elverişli olmadığı bir durumda,ariyet alanın sözleşmeyi feshetmesi ,ariyet veren için bir önem taşımaz.Ama ariyet veren ,gene de ortada bir sözleşmenin olması dolayısıyla sözleşmeden doğan sorumluluğun genel ilkelerine göre,kusuru nedeniyle sorumludur.

Ariyet veren,ariyet alandan şeyin niteliğine ,sözleşmeye ya da tahsis amacına uygun biçimde kullanılmasını ve geri verilmesini istemek haklarına sahiptir.


Kaynak;AnaBritannica cilt 3 sayfa 56 frmsinsi.net için derlenmiştir.

Cevap : Ariyet, Iğreti Olarak da Bilinir.ariyet Sözleşmesi
 

Ariyet alan ,şeyi,sözleşme ile saptanan ya da şeyin niteliğinde ya da tahsis amacından anlaşılan biçimde kullanma hakkına sahiptir.Ariyet konusu şey için yaptığı olağan üstü masrafları da ariyet verenden isteyebilir ve bu masrafları tazmin ettirene değin şeyi alıkoyabilir.

Ariyet alan,ariyet konusu şeyi korumak ve ona özen göstermek zorundadır.Bir zarar geldiğinde ,gerekli özenin gösterilmediğini kanıtlama yükü ariyet verendedir.Ariyet alan gerekli özeni gösteridiği ,kullanma kavramının sınırlarını aşmadığı ve koruma yükümlülüğüne uyduğu sürece kazadan sorumlu olmaz.Şeyin normal koruma ve bakım masrafları da ariyet alana aittir.

Ariyet alan,ariyet aldığı şeyi kullanmaya zorlanamaz.ama eşyanın kullanılmamaktan dolayı zarara uğraması olasılığı varsa,kullanma zorunluluğ söz konusu olabilir.

Ariyet alan,ariyeti başkasına da kullandıramaz.(Bk.m.300/2).Çünkü ariyet,devredilmeye elverişli olmayan bir alacak doğurur.Başkasına kullandırmama kuralına aykırı davranılması ,ariyetin uğrayacağı kazadan sorumlu olmayı gerektirir.

Ariyet sözleşmesi süreli olarak yapılmışsa,sürenin dolmasıyla ,süresiz ise ariyet verenin isteğiyle sona erer.Ariyet verenin ölümü ya da sözleşmeyi feshetmesi de sona erme nedenleridir.Ariyet verenin sözleşmeyi feshedebilmesi için ,ariyet alanın ,şeyi sözleşmeye aykırı olarak kullanması ya da ariyet verenin,önceden bilinmeyen bir halden dolayı şeye acele gereksinim duyması gerekir.

Kaynak;AnaBritannica cilt 3 sayfa 56 frmsinsi.net için derlenmiştir.