Diksiyon Nedir | Diksiyon Geliştirme Yolları
 

Diksiyon sesin güzel çıkmasını ve sözlerin doğru seslendirilmesini amaçlayan sanatın adıdır. Diksiyon bu yönüyle ses ve söz üzerinde odaklanmıştır. Sözün içeriğinin kodlanması yani etkili iletişim diksiyon sanatının dışında kalan bir konudur.

Güzel söz söylenmesinin organik alt yapısı FONETİK ve DİKSİYON bilgisinde yatar.

Aşağıdaki alışt[Misafirler Kayıt Olmadan Linkleri Göremez | Kayıt Olmak için Tıklayın]rmaları yavaştan hızlıya. önce iki nefeste daha sonra tek nefeste seslendirecek şekilde 15 gün boyunca her gün 15-20 dakika uygulayın.

Sonraki bir hafta ayna karşısına geçip anlamlı ifadeler söylüyormuşçasına jest.

Günlük uygulamaların ilk birkaç dakikasını dişinizin arasına kurşun kalem sıkıştırarak seslendirin. sonrasını kalemi ağzınızdan çıkarak devam edin.

(Bu alıştırmada amaç dudakları çalıştırmak. bunun uzun sürmesi çenenizi gerecektir!)

Abartarak yüksek sesle. çok hızlı söylemeye başlay[Misafirler Kayıt Olmadan Linkleri Göremez | Kayıt Olmak için Tıklayın]ncaya kadar hızı artırmaya devam edin.

Bu tekerlemeleri hatasız ve çok rahat okuyabilecek şekilde tekrar etmelisiniz.

Alıştırmalar;

Pireli peyniri perhizli pireler tepelerse pireli peynirler de pır pır pervaz ederler.

Ocak kıvılcımlandırıcılardan mısın. kapı gıcırdatıcılardan mısın? Ne ocak kıvılcımlandırıcılardanım. ne kapı gıcırdatıcılardanım.

Çatalca'da topal çoban çatal yapıp çatal satar.

Dört deryanın deresini dört dergahın derbendine devrederlerse. dört deryadan dört dert. dört dergahtan dört dev çıkar.

Paşa tası ile beş has tas kayısı hoşafı.

Al bu takatukaları takatukacıya takatukalatmaya götür. Takatukacı takatukaları takatukalamam derse takatukacıdan takatukaları taka-tukalatmadan al da gel.

Nankör nalbant nalları nallamak mı.

- ilgana ılgar.

Kırk kırık küp.

Şu odayı badanalamak mı. yoksa badanalamamak mı?

Sen seni bil.

- Şu karşıda bir dal.

Elalem aladana aldı aladanalandı da biz bir aladana alıp da aladana-lanamadık.

Bu yoğurdu sarımsaklasak da mı saklasak. sarımsaklamasak da mı saklasak? Bu yoğurdu mayalamak da mı saklamak. mayalamamak da mı saklamak?

Getirince el getirir. yel getirir. sel getirir; götürünce el götürür. yel götürür. sel götürür.

Al bu takatukaları. takatukacıya takatulatmaya götür. Takatukacı takatukaları takatukalatmam derse takatukacıdan takatukaları takatu-kalatmadan geri getir.

Şu karşıdaki kara kuru kavak. karardın mı ey kara kuru kavak. sarardın mı ey kara kura kavak?.

İbişle memiş mahkemeye gitmiş mahkemeleşmiş mi. mahkemeleşme-miş mi?

Kırk kınk küp kırkının da kulpu kırık kara küp. A be kuru dayı ne kuru sarı dan bu darı a be kuru dayı.

Şu karşıda bir dal.

Değirmene girdi köpek. Değirmenci vurdu kötek. Geldi yedi köpek. Hem kötek. Hem yedi köpek.

Üstü üç taç saplı üç tunç tası çaldıran mı çabuk çıldırır. yoksa iç içe yüz ton saç kaplı çanı kaldıran mı çabuk çıldınr?

Şavşatk Şakir.

Dört deryanın deresini dört dergahın derbendine devrederlerse dört deryadan dört dert. dört dergahtan dört dev çıkar.

Sizin damda var beş boz başlı beş boz ördek. Kırk kırık küp. kırkının da kulpu kırık kara küp.

Ocak kıvılcımlandırıcılardan mısınız kapı gıcırdamalardan mısınız? Ne ocak kıvılcımlandırıcılardanız ne de kapı gıcırtıcılardan. Vırvırcı Vedia ile vıdı vıdıcı Veli velinimeti vatman Vahit e vilâyette veda edip Vefa ya doğru vaveylâsız.

Diksiyon Nedir | Diksiyon Geliştirme Yolları
 

Diksiyon. sesleri ve sözleri dilin kurallarına uygun olarak söyleme biçimi; hitabet ise etkili
söz söyleme sanatıdır.
Öğrencilere kendilerini her ortamda doğru ve etkili ifade etmenin yanında estetik
kaygılarının davranışlarını şekillendireceği bir eğitimin verilmesi gerekliliği. diksiyon ve hitabet
dersinin önemini ortaya koymaktadır.
İnsanın varlığı başka insanların varlığı ile anlam kazanır. Bu anlamlılık başka insanlarla
kurduğu iletişimle pekişerek artar. Konuşma toplumsal hayatın ayrılmaz bir parçası olan iletişimin
en önemli ögelerinden biridir. Temelde çok yönlü ve karmaşık bir sistem olan konuşma. süreç
içerisinde zihinsel gelişimle birlikte kişilik oluşumunu da etkiler. Bu özellikleri nedeniyle
antropoloji. etnoloji. sosyoloji. psikoloji. sosyal psikoloji. dil bilgisi. dil bilimi. anlam bilimi.
fonetik. fonoloji. mantık. estetik gibi çeşitli alanlarla da ilişkilidir.
Konuşma. sadece kelimeleri ses aracılığı ile başkalarının kulaklarına iletme olmadığı gibi
dinleme de sadece işitmek değildir. Gerçekte tüm benliğimizle konuşmakta. kulağımızla işitip
zihnimizle dinlemekteyiz. yani konuşma; duygu ve düşüncelerimizi. görüp yaşadıklarımızı.
karşımızdakilere sözle iletme ve paylaşma işidir. Toplumdaki statüsü ne olursa olsun herkes
uğraşısının gerektirdiği konuşmaları yaparak amacına ulaşmaya çalışır. Konuşma ile düşünmenin
birbirinden ayrılmazlığı. birbirinin doğurganı. besleyeni ve aynı zamanda da aynası olduğu bir
gerçektir.
Konuşma eğitimi büyük ölçüde ailelerin gelenek. görenek ve alışkanlıkları sınırı içinde
süregelir. İyi ilişkilerin kurulup iş birliği içinde yaşanılan. iletişime çok yer verilen bir çevrede;
özellikle ailedeki kişilerin rahat konuştukları ve iyi dinleyici oldukları ortamlarda çocuk bundan
etkilenir. Erken yaşlarda konuşma yeteneğinin geliştirilmesi bireysel. toplumsal ilişkilerimizde iş ve
eğitim yaşamımızda başarılı olmamızı sağlayacaktır.
Söz söyleme sanatının güzel bir Türkçe ile. anlaşılır biçimde dile getirilmesi yeteneği. küçük
yaşlarda başlayan bir eğitimle geliştirilmelidir. Eğitilmiş bir sesin güzel konuşmaya etkisi büyüktür.
Eğitilmiş ses yardımıyla sözcükler daha doğru. etkili ve yerinde kullanılır. Konuşma yeteneği
doğuştan vardır. Bu yetenek diksiyon ile geliştirilerek daha iyi duruma getirilebilir.
Bütün bu düşünceler ışığında öğrencilere duygularını. düşüncelerini. ihtiyaçlarını.
beklentilerini doğru. güzel. etkili bir şekilde ve topluluk karşısında beden ile mekân gibi faktörleri
de en uygun biçimde kullanarak sunabilme becerisi kazandırmak bir zorunluluktur. Diksiyon ve
hitabet eğitimi ile kendisi ve çevresi ile barışık. insanlarla doğru iletişim kurabilen; duygu ve
düşüncelerini etkili bir şekilde aktarabilen; sesini. bedenini koordinasyon içinde kullanabilen ve
hedeflerine ulaşmada bunu etkili bir yöntem olarak benimseyen bireylerin yetiştirilmesi
hedeflenmektedir.
Ayrıca bu derste öğrencilerin. dili doğru. güzel ve etkili kullanmanın inceliklerini fark
ederek Türkçeyi özenle kullanabilen. konuşmayı sanata dönüştürmenin yollarını bilen. doğru -
yanlış kullanım örneklerini irdeleyen ve güzel konuşmanın önemini kavrayan. “ne söyleyeceğini
bilmenin yanı sıra nasıl söyleyeceğini de bilen” bireyler olarak yetişmeleri önem taşımaktadır.