Ağır Su Nedir? Nedir?
 

Ağır su (D2O) , nükleer reaktörlerde kullanılan hidrojen yerine ağır hidrojen (döteryum) izotopuna sahip yoğunluğu yüksek sudur.

1932'de ilk kez suyun elektrolizi yolu ile Hugh Taylor bulmuştur. Su moleküllerinin çoğu atom ağırlığı 1 olan hidrojen ile 16 olan oksijenden meydana gelmiştir. Fakat suyu oluşturan elementlerden yani hidrojen ve oksijen izotopları düşünülürse farklı molekül yapısı olduğu görülür. Hidrojenin döteryumla trityum, oksijenin O18, O17 gibi ağır izotoplarını içeren sulara ağır su denmektedir. Ancak ağır su diyerek bahsedilen döteryum oksittir. Ağır su, tatlı sularda ve yeraltı sularında eser miktarda; kar, deniz ve göl sularındaysa daha bol bulunur. Organizmalar için zehirlidir.

Ağır suyun nötron yavaşlatma gücünün normal sudan daha yüksek olması ve soğurma özelliğinin daha az olması ile reaktörlerde yakıt olarak doğal uranyumun kullanılmasına olanak verir.

Ağır su, 2. Dünya Savaşı'nda Almanlar tarafından, atom bombasını geliştirmek amacıyla da kullanılmıştır.

Bon Voyage (Herkes Kendi Yoluna) ve buna benzer bazı filmlerde Fransızlar'ın, Hitler'den bu Ağır Su'yu saklama mücadeleleri de işlenmiştir.

Döteryumun O16 oksijen izotupuyla oluşturduğu bileşik (bilimsel adı döteryum oksit, simgesi D2O). Sudan yaklaşık olarak % 10 ağırdır. İlk kez 1932'de Hugh S. Taylor tarafından suyun elektrolizi yoluyla elde edilmiştir. Su moleküllerinin çoğunluğu atom ağırlığı 1 olan hidrojen atomlarıyla atom ağırlığı 16 olan oksijen atomlarından meydana gelmiştir. Fakat suyu oluşturan elementlerin yani hidrojen ve oksijenin öteki izotopları da göz önünde bulundurulursa, H2O simgesiyle gösterilen suyun 18 farklı tipte molekülden oluştuğu görülür. Hidrojenin döteryum ve trityum, oksijenin de O17 ve O18 gibi ağır izotoplarını içeren sulara genel olarak ağırsu denmektedir. Ancak ağırsu denince daha çok döteryum oksit kastedilir.

Ağır su, tatlı sularda ve yeraltı sularında çok az, kar suları ve tuzlu deniz ve göl sularındaysa daha çok bulunur. Organizma ve bitkiler için zehirlidir. Döteryum ve döteryum bileşiklerinin elde edilmesinde ve nükleer reaktörlerde yavaşlatıcı (moderatör) olarak kullanılır.