Amino Asitler - Glisin Nedir?
 

Glisin (Gly, G) proteinleri oluşturan 20 amino asitten biridir. Organik bir bileşiktir. Molekül formülü NH2CH2COOH, molekül ağırlığı 75.07 g/mol?dür. Sistematik adı aminoetanoik asittir. Kodları GGU, GGC, GGA ve GGG şeklindedir.

Özelleşmiş yapısal özellikleri olduğundan, bu amino asit evrimsel olarak korunur. Örneğin, sitokrom c, mayoglobin ve hemoglobinin hepsi korunmuş glisin içerirler. Glisin özel bir aminoasittir çünkü kiral (Bir molekülün aynadaki görüntüsüyle oluşturduğu ve üst üste gelemeyen ancak aynadaki görüntüsüyle çakışabilen durumuna verilen ad) değildir.

Proteinlerin çoğu çok az miktarlarda glisin içerirler. Bir istisna olarak sadece kolajen fazla miktarda (%35) glisin içerir. Katılarda, kristal şeklinde bulunur.

Glisin endüstriyel olarak, ya kloroasetik asitle amonyağın tepkimesiyle

ClCH2COOH + NH3 → H2NCH2COOH + HCl

Biyosentezi

Vücutta gliserinin, 3-fosfogliserattan türeyen serin aminoasitinden biyosentezi yapılır; bu nedenle esansiyel amino asitler arasında yer almaz. Bir çok organizmada, serin hidroksimetiltransferaz enzimi bir karbon atomu kaybederek bu dönüşümü katalize eder. Firidoksal fosfat da bu dönüşüm için gereklidir.

Serin + tetrahidrofolat → Glisin + N5,N10-Metilen tetrahidrofolat + su

Omurgalıların karaciğerlerinde, glisin sentezi, glisin sentaz (glisin yarık enzimi) adlı enzimle gerçekleşir. Bu tepkime tersinir özelliktedir.

CO2 + NH4+ + N5,N10-Metilen tetrahidrofolat + NADH + H+ → Glisin + tetrahidrofolat + NAD+

Parçalanması

Glisin üç yolla parçalanır. Hayvanlarda, en baskın yol, glisin yarık enziminin katalizini içerir. Sentetik yollardan, tepkime tersinirdir.

Glisin + tetrahidrofolat + NAD+ → CO2 + NH4+ + N5,N10-Metilen tetrahidrofolat + NADH + H+

İkinci yolda, glisin iki basamakta parçalanır. İlk basamak, serin hidroksilmetil transferaz enzimiyle serinden glisin biyosentezlenen tepkimenin tesridir. Sonra serin, serin dehisrataz enzimiyle pürivata çevrilir.

Üçüncü yol, glisinin D-amino oksidaz enzimiyle glioksilata dönüştürülmesidir. Sonra glioksilat, hepartik laktat hidrojenaz enzimiyle oksolata parçalanır. Bu dönüşüm NAD+?a bağlıdır.

Fizyolojik fonksiyonları

Biyosentetik ara ürün olarak: Glisin bir çok doğal besinin yapı maddesidir. Ökaryotlarda, porfirinlerin anahtar uyarıcısı olan D-aminolevulinik asit glisinden ve sükkin-CoA?dan sentezlenir. Glisin, pürin altbirimlerine merkezi C2N sağlar.

Nörotransmit olarak: Glisin, merkezi sinir sisteminde (özellikle retina, omurilik ve beyin sapında) engelleyici bir nörotransmittir. Glisin alıcıları aktive olduğunda, klorür iyonotropik alıcılar sayesinde nöronlara girerler ve engelleyici bir etki yaratırlar.

Endüstride Kullanımı:

• Tatlandırıcı
• Geri emilebilir amino asit
• Kimyasal ara ürün
• Metal kompleks madde
• Diyet takviyesi
• İlaç sanayi