Hece Düşmesi Hakkında Edebiyat Dersi İçerik Konu Anlatımı Detay
 

HECE DÜŞMESİ

İki heceli olup ikinci hecesinde dar bir ünlü (ı,i,u,ü) bulunan kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında kelimenin ikinci hecesindeki dar ünlü düşer. Meydana gelen bu ses olayına “hece düşmesi” denir.

Türkçe’de her ünlü aynı zamanda bir hece oluşturduğu için ünlü düşünce hece de düşmüş olur .Bundan dolayı hece düşmesine ünlü düşmesi denir.

1.İki heceli olup da ikinci hecesinde dar ünlü bulunan bazı organ ve akraba adlarında:

ağız-a>ağza burun-a>burna

beyin-e>beyne boyun-a>boyna

omuz-a>omza göğüs-e>göğse

karın-ı>karnı beyin-e>beyne

kayın-ı>kaynı oğul-u>oğlu

gönül-ü>gönlü akıl-ı>aklı

2.İki heceli olup ikinci hecesinde dar bir ünlü bulunan yabancı dilden dilimize geçmiş kelimeler:

sabır-ı>sabrı fikir-i>fikri

şükür-ü>şükrü zikir-i>zikri

zehir-i>zehri gayr-ı>gayrı

kayıp ol->kaybol- emir-e>emre

3.İkinci hecesinde dar bir ünlü bulunan kimi fiillere ünlüyle başlayan bir ek gelirse :

devir-ik>devrik sıyır-ık>sıyrık

süpür-ün>süprüntü kıvır-ım>kıvrım

çevir-il->çevril-

4.Bazı birleşik kelimelerin teşkilinde :

Pazar+ertesi>pazartesi kayın+ana>kaynana

Cuma+ertesi>cumartesi kahve+altı>kahvaltı

Pek+iyi>peki

Not:“Assubay” imlâsı yanlıştır, doğrusu “astsubay”dır.

5.Yapım eki almış bazı kelimelerde:

sarı-ar->sararmak oyun-a>oyna-

uyu-ku>uyku sızı-la>sızla-

yalın-ız>yalnız yanıl-ış>yanlış

ileri-le->ilerle ileri-de>ilerde

Not:”Aşağıda” , “yukarıda” ,”nereden”,”burada”,”şurada”kelimelerini “aşağda” , “yukarda”,”nerden”,”şurdan”ve “burdan” şeklinde yazmak yanlıştır.