![]() |
Göktürkçede Birleşik Fiiller
Göktürkçede birleşik fiiller, aşağıda sıralandığı şekilde iki yolla yapılır: 1. ?İsim + yardımcı fiil?: Geçişsiz fiiller için ?bol-?; geçişli fiiller için ?kıl-? yardımcı fiili kullanılır. ?kul bol-? (kul olmak), ?küŋ bol-? (cariye olmak), ?baz kıl-? (tâbi kılmak) 2. ?Fiil + zarf fiil eki + tasvir fiili?: - ?Fiil + -A~-I/-U + bir-?: Kesinlik bildirir. ?Ver-? tasvir fiili Türkiye Türkçesinde tezlik bildirir. Göktürkçede tezlik değil, kesinlik bildirir: ?Tuta birmiş? (tutmuştur), ?alı birmiş? (almış) - ?Fiil + -I/-U + u-?: Yeterlik bildirir: ?kim artatı udaçı erti? (kim bozabilecek idi), ?itini yaratunu umaduk yana içikmiş? (teşkilâtlanmadığı için tekrar tâbi olmuş) - ?Fiil + -U + ıd-?: Oluşun, hareketin tamamlandığını bildirir: ?ıçgınu ıdmış? (elden çıkarmış), ?yitürü ıdmış? (kaybetmiş) - ?Fiil + -A ~-U~(X)p + bar-?: Oluşun, hareketin tamamlandığını bildirir: ?uça barmış? (uçup gitmiş, vefat etmiş), ?yokadu barır ermiş? (yok olup gidermiş) İSİM CÜMLESİ Göktürkçede isim cümlesi iki şekilde kurulur. Birincisinde cümlenin sonuna doğrudan isim soylu bir sözcük getirilir: ?Bilge Tonyukuk men.? (Ben Bilge Tonyukuk?um.) İkincisinde ?er-? fiili kullanılır: ?Tabgaç kagan yagımız erti.? (Çin milleti düşmanımız idi.) |
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.