Kinaye Nedir
 

Kinaye Nedir

kinayenin tanımı - kinaye örnekleri

Gerçek anlamı da düşünülebilecek bir sözü, gerçek anlamının dışında bir anlamda kullanmaktır. Kinayede mecazlı kullanım söz konusudur.

Örnekler:

"Fatih Bey'in herkese kapısı açıktır."

Kapının açık olmasının gerçek anlamı vardır; ama bu cümlede kapısı açık "konuksever" anlamında kullanılmıştır.

"Ey benim sarı tamburam,
Sen ne için inilersin?
içim oyuk, derdim büyük
Ben anınçün inilerim."

(Pir Sultan ABDAL)

(anınçün: onun için)

Tamburanın içi oyuktur, ancak bu dörtlükte asıl söylenmek istenen dertli, üzüntülü olmaktır.
Ayrıca, tamburanın konuşması intak sanatının örneğidir.

* Pek çok atasözünde ve deyimde kinaye sanatı vardır:

Ağaçtan maşa olmaz.

Bu atasözünün gerçek anlamı da doğrudur, akla uygundur. Ancak bu atasözü "yeteneksiz, beceriksiz insanların riskli, önemli işlerde kullanılamayacağını[size="3">"]kullanılır[/size].

Örnek Soru:

Aşağıdakilerin hangisinde bir kinaye vardır?

A) Gönül sevdiğinden soğur Görülmeyi görülmeyi
B) Gölgesinde dinlendiğim Koca çamlar yerinde mi
C) Şu karşıma göğüs geren Taş bağırlı dağlar mısın
D) Elbet bir devasız dertten Doğan göz bir zaman ağlar
E) Uçtu kuşların kervanı Her biri bir dala gider

Çözüm: C seçeneğinde geçen "Taş bağırlı dağlar mısın?" dizesinde kinaye sanatı vardır. Dağların bağrı taştır, ancak bu dizede söylenmek istenen acımasızlık, insafsızlıktır. Gerçek anlamı da olan bir söz mecaz anlamıyla kullanılmıştır.

Yanıt: C