Atatürk'ün Basın İle İlgili Sözleri Ve Düşünceleri Konu Anlatımı Tarih Dersi
 

Atatürk'ün Basın ile ilgili Sözleri

Basın, milletin müşterek sesidir. Bir milleti aydınlatma

ve irşatta, bir millete muhtaç olduğu fikrî gıdayı vermekte,

hulâsa bir milletin hedefi saadet olan müşterek bir istikamette

yürümesini teminde, basın başlıbaşına bir kuvvet, bir mektep,

bir rehberdir.

(1922)

Basın hürriyetinden doğacak mahzurların izalesi bizzat basın

hürriyeti ile kaim olduğuna dair Büyük Meclisin yol gösterici

ve olgun sahasında tesbit edilen esaslar eğer Cumhuriyetin

ruhu olan faziletten mahrum cüret erbabına, basın içinde

eşkiyalık fırsatını verirse, eğer aldatıcı ve baştan çıkarıcıların

fikir sahasında meş'um tesirleri, tarlasında çalışan masum

vatandaşların kanlarını akıtmasına, yuvaların dağılmasına

sebep olursa ve eğer en nihayet eşkiyalığın en zararlısına

başvuran bu gibi baştan çıkarıcıların kanunların hususî

müsaadelerinden faydalanmak imkânını bulursa, Büyük Millet

Meclisinin terbiye edici ve kahredici elinin müdahale ve

tembih etmesi elbette zaruri olur.

Memlekette

Cumhuriyet devrinin kendi zihniyet ve ahlâkını taşıyan basını

yine ancak Cumhuriyetin kendisi yetiştirir. Bir taraftan

geçmiş devirler gazetelerinin ve müntesiplerinin ıslahı

imkânsız olanları milletin nazarında belirirken öte taraftan

Cumhuriyet basınının temiz ve feyizli sahası genişleyip

yükselmektedir. Büyük ve necip milletimizin yeni çalışma

ve medeniyet hayatını kolaylaştırıp teşvik edecek işte ancak

bu zihniyetteki basın olacaktır.

(1925)

Basın umumî hayatta, siyasî hayatta ve Cumhuriyetin gelişme

ve ilerlemelerinde haiz olduğu yüksek vazifeleri anmak isterim.

Basının

tam ve geniş hürriyeti iyi kullanması ne derece nazik bir

vaziyet olduğunu da beyana lüzum görmem. Her türlü kanunî

kayıtlardan ziyade bir kalem sahibinin ilme, ihtiyaca ve

kendi siyasî telâkkilerine olduğu kadar vatandaşların hukukuna

ve memleketin her türlü hususî telâkkilerin üstünde olan,

yüksek menfaatlerine de dikkat ve hürmet etmek manevî mecburiyeti,

asıl bu mecburiyettir ki, umumi düzeni temin edebilir. Ancak,

bu yolda yanılma ve kusur olsa bile bu kusuru düzeltecek

tesirli vasıta, asla mâzide sanıldığı gibi basını kayıtlar

altına alan rabıtalar değildir. Bilâkis basın hürriyetinden

doğacak mahzurların izale vasıtası da, yine bizzat basın

hürriyetidir.

(1924)

Önem ve yüceliği cihan medeniyetinde açıkça kendisi gösteren

basına, hükümetimizin birinci derecede önem vermesi; bu

hususta sarf edeceği mesaiyi, millete ifa ile mükellef olduğu

hayırlı hizmetlerin baş tarafına koyması yüksek Meclisin

kesinlikle isteyeceği hususlardandır.

(1 Mart 1922)

Bir insan topluluğunun müşterek ve umumî hisleri ve fikirleri

vardır. İnsan topluluklarının kıymetleri, medeniyet dereceleri,

arzu ve temayülleri ancak bu umumî his ve fikirlerin ortaya

çıkma ve belirtilme derecesiyle anlaşılır. Bir insan topluluğunu

sevk ve idare eden insanlar için, insan topluluklarının

talihi üzerinde hüküm vermek mevkiinde bulunan dostlar veya

düşmanlar için milyar, bu insan topluluğunun efkâr-ı umumîyesinden

anlaşılan kabiliyet ve kıymettir. Binaenaleyh milletler,

ekâr-ı umumîyesini cihana tanıtmak mecburiyetindedir. Bütün

cihan efkâr-ı umumîyesini cihana tanıtmak mecburiyetindedir.

Bütün cihan efkâr-ı umumîyesini tanımak ise hayatın gereklerinin

tanzimi için şüphesiz lâzımdır. Bu hususta ise mevcut vasıtaların

birincisi ve en mühimi basındır.

(1 Mart 1922)