Hava Kirliliği Nasıl Oluşur-Hava Kirliliği Hakkında Konu Anlatımı-Hava Kirliliği
 

HAVA KİRLİLİĞİ

Hava, azot(%78), oksijen(%21), argon(%0,93), karbondioksit(%0,03) ve az miktarda da diğer gazları içerir. Havanın doğaya ve canlılara zarar verici hale gelmesi kirletici maddelerin artışıyla olmaktadır. Hava kirliliği; atmosferde toz, duman, gaz, su buharı şeklindeki kirleticilerin, insan ve diğer canlılara zarar verecek düzeye erişmesidir. Aşırı kentleşme, endüstri ve taşıt araçları hava kirliliğinin başlıca nedenleridir. Hızlı kentleşme, şehrin yanlış bölgelere kurulması, yeşil alan azlığı ve çeşitli kömür gibi yakıtlar havanın kirlenmesine yol açar.

Hava kirliliğinin etkileri

Hava kirliliği solunum sistemi hastalıklarına ve akciğer kanserine neden olur.

Hava kirliliği atmosferde sera etkisi, asit yağmuru, ozon tabakasının incelmesi gibi sorunlara yol açar.

Atmosferde buluna CO2 sera etkisi denilen bir yolla yeryüzünde yansıyan ısıyı tutar. Dolayısıyla yeryüzü ısınır. Sıcaklığın artması halinde iklim ve bitki örtüsünün değişeceği, şiddetli kasırgalar olacağı; kış mevsiminde normalin üstünde bir sıcaklık görüleceği tahmin edilmektedir. Buz dağlarının erimesiyle de büyük felaketlerin olacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte denizlerin yükselerek kıyıların sular altında kalacağı bilinmektedir. Buna bağlı olarak da tüm dünya ikliminde ve tarımda önemli değişikliklerin olacağı ileri sürülmektedir.

Atmosferdeki CO2 düzeyinin yükselmesi; yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmekle ve enerjinin daha etkin kullanılmasıyla önlenebilir.

Günümüzde asit yağmurları en büyük sorunlardandır. Asit yağmurlarının etkileri arasında yok olan ormanlar, hiçbir canlının yaşamadığı göller, zarar gören yapılar ve sağlıklarını kaybeden insanlar vardır. Asit yağmurlarına karşı elektrik üreten santrallerin bacalarına filtre takılması ve araçların egzoz borularında katalitik dönüştürücüler kullanılması gibi önlemler alınabilir.

Ozon tabakası yeryüzünde sıcaklık dağılımının belirlenmesinde görevlidir. Bu tabaka yaklaşık 20-50 km yükseklikteki stratosferde yer alıp, 3-4mm kalınlığındadır. Güneşten gelen ve canlılar için zararlı olan mor ötesi ışınları süzer ve sıcaklığın dengede kalmasına yardımcı olur. Ozon tabakası bazı kimyasal maddeler tarafından incelir.

Hava kirliliğine karşı alınabilecek önlemler

Öncelikle fosil yakıt kullanım yerine doğalgaz, güneş enerjisi ve jeotermal enerji kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.

Sanayi tesisleri kurulurken yeşil alanların artırılması planlanmalı ve sanayi atıkları havaya verilmemelidir.

Arabaların egzozlarından çıkan gazlara önlem alınmalıdır.

İnsanlar toplu taşımacılığa özendirilmeli ve yakıt olarak doğalgaz kullanılmalıdır.

Orman tahribatı önlenmeli, ağaçlandırma çalışmalarına hız verilmeli ve ozon tabakasına zarar verilmemelidir.

TOPRAK KİRLİLİĞİ

Plansız kentleşme, tarımda kullanılan ilaçlar, gübreler, sanayi atıkları, yağmur sularıyla havadaki asitlerin toprağa inmesi ve erozyon toprağın kirlenmesine yol açar.

Hızlı nüfus artışı önemli bir sorundur. İnsanların büyük kentlere göç etmesiyle çarpık kentleşme olmaktadır. Endüstri atıklarının toprağa karışması, yeşil alanların tahrip edilmesi ve tarımda kullanılan çeşitli ilaç ve gübreler toprağın kirlenmesine neden olur. Ayrıca nükleer enerji ve radyoaktif maddeler önemli bir sorundur.

Toprağa bırakılan zararlı ve atık maddelerle toprağın özelliklerinin bozulmasına toprak kirliliği denir. Kirlenen toprakta rengin değiştiği ve verimin düştüğü gözlenir. Ayrıca topraktaki kirlilik çeşitli bitki, hayvan ve mikroorganizmalara zarar verir.

Toprak kirliliğinin önlenmesi için;

Evsel atıklar toprağa zarar vermeyecek şekilde toplanmalı ve imha edilmelidir.

Verimli tarım alanlarına sanayi tesisleri ve yerleşim alanları kurulmamalıdır.

Sanayi atıkları arıtılmadan toprağa verilmemelidir.

Tarım ilaçlarında ve gübrelemede yanlış uygulamalar önlenmelidir.

Ambalaj sanayiinde cam, karton gibi yeniden kullanılabilir maddeler seçilmelidir.

Toprağı yanlış işleme ve yanlış sulama uygulamaları durdurulmalıdır.

Otlak ve ormanlar korunmalı ve çoğaltılmalıdır.

Nükleer santraller toprağa zarar vermeyecek yerlere kurulmalıdır.

Ağaç sevgisi ve ormanların korunması konusunda insanlar eğitilmelidir.