» Osmanlinin Son 10 Yili
 

1 . II. ABDULHAMİT?İN TAHTA ÇIKMASI VE İLK GÜNLERİ:

Sondan üçüncü padişah olan II. Abdülhamit,21 Eylül 1842?de dünyaya gelmiştir. Annesi Tir-i Müjgan hanım, babası Abdülmecit?tir.6 yaşında iken annesini,19 yaşında iken de babasını kaybeder. Amcası Abdülaziz padişah olur; veliaht ise ağabeyi V. Murat?tır.

Abdülaziz?in tahttan indirilmesi üzerine V. Murat padişahlık koltuğuna oturtulur. Ancak, V. Murat?ın akli dengesi yerinde değildir.

Mithat Paşa ve arkadaşları meşrutiyet yönetimi kurma gayreti içindedirler. Bunun V.Murat ile olamayacağını anlayınca, Ondan sonra tahta geçmesi beklenen II.Abdülhamit ile temas kurulur.

II. Abdülhamit tahta çıktığında ?Meşrutiyet ve parlamenter? sisteme dayalı bir yönetimi kabul edeceğini beyan eder.(1)

Şeyhülislam Hasan Hayrullah?ın fetvası ile Sultan V. Murat tahtan indirilerek Çırağan sarayında gözetim altında tutulur; II. Abdülhamit,31Ağustos 1876?da Topkapı sarayında yapılan Cülus töreni ile tahta çıkar.

II. Abdülhamit, her geçen gün devlet yönetiminin bütün ayrıntılarına vakıf olur. Kendi kadrosunu kurar ve inisiyatifi ele alır.

Mithat Paşa sadrazam olur. Mithat Paşa başkanlığında 16?sı devlet erkânı,10?ulema ve 2?si asker olmak üzere28 kişiden oluşan bir komisyon kurulur. Komisyon?da ulemadan meşhur tarihçi Cevdet Paşa da vardır.

Komisyon tarafından 3 hafta içinde hazırlanan Kanun-u Esasi (anayasa) taslağı Padişah?a arz edilir.

Padişah, bu anayasal sisteme taraftar görünmekle birlikte, meşrutiyet yönetimine karşı çıkan muhalefetle de yakın temas içindedir.

Yeni anayasal düzen ve padişahın yetkileri üzerinde çalışmalar Kasım 1876?da yoğunluk kazanır. Nihayet, Bakanlar

» Osmanlinin Son 10 Yili
 

Kurulu,6 Aralık 1876 günü Anayasa taslağını kabul eder.
II. Abdülhamit’in yeni anayasal düzen hakkında bazı endişeleri devam etmektedir. Kendisine tanınan yetkilerin daha da genişletilmesini arzu eder.
Tüm bu çalışmalardan sonra padişah’ın onayı alınan Kanun-u Esasi,23 Aralık 1876 günü Daire-i Hümayun önünde düzenlenen bir törenle, Mahmut Celalettin Paşa tarafında Halk ve yabancı misyon şefleri önünde okunarak tebliğ edilir.
İlk Osmanlı Anayasası olan Kanun-u Esasi 120 kişiden oluşan bir parlamento öngörüyordu. Bu parlamento, Müslüman ve Hıristiyan üyelerden oluşan karma bir parlamentoydu. Üyeler üçer yıllık sürelerle seçilecek, her yıl bu üyelerin üçte biri yenilenecektir.
Seçimlerin iki dereceli yapılması esas alınmıştır. İkinci seçmenler mebus an meclisine gidecek asıl üyeyi seçiyorlardı. Yalnız erkekler oy kullanıyorlardı. Ancak bu esasların tamamı İstanbul dışındaki diğer bölgelerde tam olarak uygulanamamıştır. Vekilleri çoğu yerde Vilayet Meclisleri belirlemiştir. Ortalama 50.ooo kişiye bir mebus planlaması yapılmıştır.
İlk Meclis-i Mebus an’a fiilen seçilen milletvekili sayısı: 69 Müslüman, 46 gayri Müslim’dir.
Yeni Parlamenter sistem Osmanlı Devleti bünyesindeki Hıristiyan ahaliye ilave haklar, padişahlık makamına da yetki sınırlaması getirmesine rağmen, Avrupalı Devletler bu süreçte Balkan devletlerini Osmanlı Devletinden koparma planları yapma gayreti içindeydiler…
Padişah, Mithat Paşa’nın sadrazamlığından pek memnun değildi. Ona tahta çıkması hususunda vefa borcu vardı ama,aslında padişah bütün dizginleri elinde tutmak istiyordu.
Mithat Paşa’nın yaptığı tekliflere, tayinlere itiraz ediyor, çoğu önemli evraklara imza atmıyor veya imzasını geciktiriyordu.
Mithat paşa bu duruma fazla dayanamadı. Padişaha hitaben ağır bir eleştiri yazısı yazdı. Bunun üzerine Padişah tarafından 5 Ağustos 1877 ‘de görevinden alındı. Bu suretle II. Abdülhamit, amcası Sultan Abdülaziz’i tahttan indiren en güçlü adamı görevden uzaklaştırmış oldu. Daha sonra Yıldız Özel Mahkemesinde yargılanan Mithat Paşa Taif‘e (Suudi Arabistan)sürgüne gönderilecektir. İddialara göre daha sonra Mithat Paşa Taif zindanında 8 Mayıs 1884’te boğularak öldürülecektir.
Mithat paşa yerine Ethem Paşa sadrazamlığa getirilir.Kanun-u Esasi gereği teşkil edilen Meclis-i Mebus an 19Mart 1877 günü Dolmabahçe sarayı kabul salonunda ilk olarak toplanır.Padişahın nutku Onun huzurunda okunur.Ahmet Vefik Paşa,Meclis-i Mebus an başkanlığına getirilir.
Bu ilk Osmanlı Meclis-i Mebus anı yaklaşık 100 gün kadar çalışır. Osmanlı-Rus savaşının başlaması üzerine 28 Haziran 1877 günü çalışmalarına son verir. 13 Aralık1877-13 Şubat 1878 tarihleri arasında yeniden faaliyette bulunmuş olsa bile, yapılan çalışmalardan, Mecliste görüşülen konulardan ve görüşme şeklinden memnun olmayan II. Abdülhamit, Mebusan Meclisini sürekli kapattığını beyan eder.
Yeni Meclis-i Mebus an 30 yıl sonra 1908 yılına yeniden açılacaktır.

» Osmanlinin Son 10 Yili
 

2. II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİNİN EN BÜYÜK SAVAŞI: 93 HARBİ ( 1877-1878 )

93 Harbi, ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus harbi, Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiği için çoğu yerde 93 harbi olarak adlandırılır. Hem Tuna hem de Kafkas cephesinde olmak üzere iki ayrı cephede yapılan bu savaş Osmanlı Devleti için büyük bir yenilgiyle sonuçlanmıştır. Rus Ordusu doğuda Erzincan, batıda İstanbul yakınlarına (Ayastefenos/ Yeşilköy)kadar ilerlemeye Muaffak olmuşlardır.

93 Harbinin en önemli nedenleri arasında, Rusya?nın Balkanlarda yaşayan Ortodoks Hıristiyan Osmanlı vatandaşı olan Rum, Bulgar, Sırp, Romen ve Ermeniler üzerindeki etkisini arttırma çabası gösterilebilir. Ancak, Rusların Balkanlarda güçlenmesini istemeyen İngiltere ve Fransa Osmanlı?yı destekler.

Nisan 1876?da çıkan Bulgar isyanı bastırılır. Ancak, Avrupalı devletler Osmanlı Devletinden Balkan Halklarına özerklik vermesini isterler. Bu amaçla İstanbul?da bir konferans düzenlenir. Bu Konferansın çalışmalarını sürdürdüğü günlerden birinde Meşrutiyet yönetiminin kabul edildiği tüm Osmanlı ve Dünya kamuoyuna duyurulur. Meşrutiyetle, istenmen ilave hakların Hıristiyan ahaliye verileceği beyan edilir.

Batılı Devletler Meşrutiyetin ilanını pek de önemsemezler. Osmanlı Devleti de Konferans sonunda alınan kararları kabul etmez. Bunun üzerine Ruslar 24 Nisan 1877?de bugünkü Romanya topraklarına girerek Osmanlılara savaş ilan eder. Kafkas Cephesinde de ileri harekâtına devam ediyordur.

İki yıl süreyle, iki cephede devam edecek olan 93 Harbi artık başlamıştır.

Osmanlının Rumeli de üç ordusu vardır. Doğu Tuna Ordusu, Batı Tuna Ordusu, Balkan Ordusu

» Osmanlinin Son 10 Yili
 

Kafkas Cephesi:
Kafkas Cephesinde Rusların 75.000, Osmanlı’nın ise 20.000 askeri vardı.Osmanlı Ordusunun başında
Ahmet muhtar Paşa bulunuyordu.
Rus saldırıları karşısında, 27Nisan 1877’de Doğubeyazıt,17Mayıs1877’de Ardahan düştü.
Türk Ordusu, Gedikler (25 Ağustos ),Yahniler (4Ekim) muharebelerinde zafere ulaştılar.
Kasım 1877’de Kars’ı ele geçiren Rus Ordusu Erzurum istikametinde ilerlemeye başladı
Kars- Erzurum arasında tesis edilen birbiri arkasındaki savunma mevzilerinde büyük kahramanlık gösterildi. Nene hatun ve Erzurum ahalisinin Aziziye Tabyalarında gösterdiği kahramanlıklar övünmeye değer. Ancak, Erzurum Rusların eline geçer.