Bellekli
 

Bellekli


BELLEKLİ, Belleği olan. -Metalürj. Biçim bellekti alaşım, ısılme-kanik işlemlerden bir çeşit öğrenme özelliği edinerek geçmişinin kimi anlarında kendisine uygulanan yapı değişimlerini anımsarmış gibi davranan alaşım. -Metalürj. Biçim bellekti alaşım. Bu alaşımlar basit sıcaklık farklarıyla, örneğin 40 ile 60° C'ta önemli ölçüde biçim değiştirebilir ve bir yer değişimine ya da bir kuvvet doğmasına yol açar. Bu tersinir olayın oluştuğu sıcaklık aralığı önemli ölçüde alaşıma bağlıdır. Biçim belleği etkisi, özellikle, alaşım örgüsünde homojen biçim değişimi görülen rnartensit dönüşümüne (yayınma olmadan birinci dereceden faz geçişi) bağlanır. Ne var ki mekanizmanın tümü iyi bilinmemekte, olayı daha iyi anlamak ve kullanım koşullarını olduğunca iyileştirmek için birçok labora-tuvarda araştırmalar yapılmaktadır. 1938den bu yana bilmen bu olay, bugüne değin on beş kadar metal alaşımı üzerinde gözlenmiş ve bu alaşımlardan CuZnAl ile TiNıX sanayi alanında kullanıma elverişli bulunmuştur.

Bu alaşımların özelliklerinden yararlanan birçok düzenek yapılmıştır; örneğin boru bağlantıları için manşonlar, termos-tatlı kumanda sistemleri (otomobil radyatörleri), motorlar (henüz çok az verimli), petrol kuyularının pompalanmasında uzaktan kumanda edilebilen öğeler, tıbbi uygulamalar için aygıtlar.