Şiir Sözlüğü D
 

Şiir Sözlüğü D

Darayak :
Âşık edebiyatında kafiye olma olasılığı düşük sözcükler. Âşıkın karşılaşma ya da atışma sırasında en azından dört ayak kafiye bulması gerekir. Diğer âşık da aynı ayakta dört sözcük söylemek zorundadır. Darayak bu durumda işe yarar. Darkapı olarak da adlandırılır

Destan:
Yunanca Epos şiirinin karşılığı olan bu kavram, toplumların belleklerinde derin izler bırakmış yiğitlik ve kahramanlık olaylarını manzum olarak öyküleyici bir yöntemle anlatan en eski edebiyat türüdür.

Devrikleme:
Sözcüklerin cümle içinde olağan sıralanış biçimine uymayan kullanımı

Devriye:
İnsanın ve evrenin Tanrı'dan çıkıp tekrar Tanrı'ya dönmesi görüşünü temel alan devir kuramını anlatan şiirlere verilen isim.

Deyiş :
Türk halk edebiyatinda hece vezniyle söylenen şiirler. Türkü, destan, koçaklama, güzelleme, taşlama, nefes, koşma, tekerleme türlerinin hepsine deyiş adi verilir. "Deme" sözcügü de kullanilir.

Didaktik Şiir:
Görünüşte şiirsel bir dokusu olan, ama gerçek amacı bir düşünceyi aşılamak ya da belli bir konuda öğüt vermek olan öğretici nitelikteki şiir.

Dibâce :
Çoklukla mensur, bazen de mazmun eserlerin başında yer alan ve eserin yazılış nedeni ile içeriğini açıklayan başlangıç kısmı. Önsöz, mukaddime, medhal, sözbaşı, başlarken, birkaç söz gibi sözcükler de dibâce karşılığıdır.

Divan:
Divan edebiyatı şairlerinin belli bir düzene göre şiirlerini topladıkları yapıt.

Divan Edebiyatı:
Konuları, konuları işleyiş biçimi ve dili yönünden Arap-Fars etkisi altında oluşmuş edebiyat ürünlerine verilen ad.

Dörtleme :
Halk edebiyatımızda dört dizelik kıtalardan meydana gelen nazım şekillerinin genel adı.

Dramatik şiir :
Tiyatroda kullanılan şiir türüdür. Eski Yunan edebiyatında oyuncuların sahnede söyleyecekleri sözler şiir haline getirilir ve onlara ezberletilirdi. Bu durum dram tiyatro türünün ( 19. yy. ) çıkışına kadar sürer. Bundan sonra tiyatro metinleri düz yazıyla yazılmaya başlanır.

Dramatik şiir harekete çevrilebilen şiir türüdür. Başlangıçta trajedi ve kommedi olmak üzere iki tür olan bu şiir türü dramın eklenmesiyle üç kere çıkmıştır. Bizde dramatik şiir türüne örnek verilmemiştir. Çünkü bizim Batıya açıldığımız dönemde ( Tanzimat ) Batıda da bu tür şiirler yazilmiyordu; nesir kullaniliyordu tiyatroda. Bizim tiyatrocularimiz da tiyatro eserlerini bundan dolayi nesirle yazmişlardir. Ancak nadirde olsa nazimla tiyatro yazan da olmuştur. Abdülhak Hamit Tarhan gibi...

Durak :
Hece vezniyle yazilmiş şiirlerde dizelerin belli bölümlere ayrildigi yerler. Durakta sözcükler bölünmez, kulaga uyumlu gelen söz öbekleri oluşturulur.

Dübeyt :
Iki beyit anlamindadir. Divan edebiyatindaki rubai türünü belirtmek için kullanilir.

Düzyazı Şiir:
Ölçü, uyak gibi kurallara uymadan, konuşma dilinin havası içinde yazılan bu şiir türü ülkemiz edebiyatında ilk kez 20. yüzyıl başında Halit Ziya Uşaklıgil tarafından denenmiştir