Mitoloji Terimler Sözlüğü D
 

Mitoloji Terimler Sözlüğü D

Dada – Namusu uğruna kendini öldüren Giritli bir kadın.

Daedalion – Sabah yıldızı (Eoshoros)un oğlu ava ve savaşa çok düşkündü. Khione adlı çok güzel bir kızı vardı. Bu kıza, Hermek ve Apollon aşık oldular. Fakat güzel kız gurura kapıldı, kendini Artemisten de güzel buldu. Tanrıça bir okla onu öldürünce Daedalion çok kederlendi, Tanrı Apollon, bu kara bahtlı babayı, bir akbabaya çevirdi.

Daidala – Boiotiada Hera şerefine yapılan bir şenlik.

Daidalos – (Bak. Dedalos).

Daimon – (Daemon) – Kendinde ilahi bir kudret bulunduğu sanılan, adeta Tanrılaşmış, dahi insanlara verilen ad.

Daimos – (Korku) – Aresin yardımcısı.

Daktyloslar – (Daktyller) – Anadoluda İda (Kaz) dağında oturan ve madenleri işlemesini bilen becerikli cinler. Daktylos kelimesi (parmaklar) anlamına gelmektedir. Bir rivayete göre, bunları Rhèia doğurmuş. Diğer bir rivayete göre de Zeusun süt annesinin parmaklarından sıçrayan tozlardan doğmuşlardır. Tarihin en eski devirlenirde Marmara Bölgesindeki Kazdağından maden çıkarıldığının ve işlendiğinin bir işareti olsa gerek.

Damaster – (Polypemon) – Poseidonun oğlu.

Damokles – Syrakusa, Tiranı Dionysos, saadetini öven Damoklese; saadetten onun da yararlanacağını bildirdi. Kral Damoklesi mutluluklara boğdu. Fakat onun başının üstünde keskin bir kılıç sallandırdı. Bu kılıç bir kıl ile tavana bağlanmıştı. Maddi saatedin tehlikeli olduğunu anlatmak için bu hikayeyi anlatırlar.

Dammaneus – Daktyloslardan biri.

Danae – Argos Kralı Akrisiosun kızı.

Danaidler – Danaosun elli kızına verilen isim.

Danaos – Belosun iki oğlundan biri. Bir çok kadından elli kızı olmuştu.

Daphne – Apollonun aşık olduğu peri kızı. Defne ağacına çevrildi.

Daphnis – Çoban şiirlerin mucidi. Sicilyalı bir çoban.

Dardanos – Zeusun oğlu. Troia kalesini o inşa etti. Çanakkeli boğazı, eski adını Dardanosdan aldı.

Dedalos – (Daidalos; Lat. Deadalus) – Yunanlılarca heykeltraşlığın ve mimarinin piri sayılan efsanevi bir şahsiyet. Adı (Ustaca çalışmak) anlamına gelen Dedalleinden alınmıştır. Testereyi, baltayı ve diğer bazı aletleri o icat etti. Oğlu İkaros ile beraber Giritde suni kanatlar takarak uçtuğu için, uçan ilk insan sayılmaktadır.

Deimos – “Korku” anlamına gelen Deimos, Aresin en yakın arkadaşıdır. Bundan başka savaş Tanrısının Enyo “Felaket”; Phobos “Dehşet”; Eris “Kavga” ve savaştaki ölümün korkunç Tanrıları olan Kerler de Aresin yanından hiç ayrılmazdı.

Deioneus – Dianın babası. İksiyon onu kızgın kömür dolu bir hendeğe atmış, yakmıştı.

Deiphobos – Priamosun oğlu. Hektorun kardeşi.

Dejanira – (Deianira) – Heraklesin karısı.

Delos –Apollon ile Artemisin doğduğu ada.

Delphoi – Gelecek olaylardan haber verme yeri. Kehanet tapınağı.

Demeter – (Lat. Ceres) – Toprak ve ürün Tanrısı.

Demiphon – Thrakiada Khersonèsede (Gelibolu Yarımadası) bulunan eski bir şehrin Kralı. Bölgeye bela olan hastalık salgınını önlemek için, Tanrılardan aldığı emir üzerine her sene, asil bir ailenin bakire kızını kurban kesiyordu. Mastousion adındaki bir baba bu emre uymak istemedi. Kral da kendi kızını kurban verirse buna razı olacağını söyledi; fakat Kral zorla Mastousiosun kızını öldürttü. Kızın babası, Kraldan öç almak için, bir gün Kralı ve kızlarını bir kurban ziyafetine davet etti. Genç kızlar, ziyafete önce geldiler. Mastousios, Kralın kızlarını boğazlattı ve kanlarını bir kupa içine topladı ve şarapla karıştırarak babalarına sundu. Kral Demiphon kendi öz kızlarının kanının şarapla karıştığını anlayınca, Mastousiosu elindeki kupa ile beraber denize attı. Bundan sonra o deniz Mastousios Denizi dendiği gibi, elindeki şarap kupası da gökyüzüne çıktı ve Kova Burcu oldu.

Demodike – Kretheusun karızı Phriksosun kaynanası.

Demodokos – Homerosun Odisseiasında adı geçen ünlü bir halk şairi, gözleri kördü, fakat şarkılarıyla gönülleri mestediyordu.

Demophon – Theseus ile Phedranın oğlu. Elpèor ile Troia savaşına katıldı.

Despoina – Demeterin Poseidondan olan kızı. Persephonenin başka bir adı.

Deukalion - Tufan

Deukalion – Prometheus ile Klymene ya da Kelaenonin oğlu Pyrrhanın kocası tufan bunun zamanında oldu. Bir yıldız ile, başk abir kahramanın adı da Deukaliondır.

Diana – Diane – Artemisin latincesi.

Dido – (Didon) – Karthaca Kraliçesi Aineiası sevdi, karşılık bulamayınca kendini öldürdü.

Didyme – Brahkhidlerin kahinlik tapınağı.

Dielem – Hindistan ırmaklarından biri.

Dike – Zeus ile Themisin kızı. Adalet sembolü.

Dikte – Giritte bir dağ.

Diktynna ile Britomatris – Artemisin yerini Giritte bu iki Tanrıça tutuyordu.

Diktys – Seriphos adasında yaşayan bir balıkçı. Perseus ile anası Danaeyi denizde bulmuştu.

Dimoetes – Diometes, Arazenin kardeşiydi ve onun kızı Euopis ile evlenmişti. Halbuki aldığı kadın, kendi öz kardeşiyle sevişiyordu. Dimoetes bunun farkına varınca Euopis, sırrını açığa vurana beddua ederek kendini astı. Çok sonra Dimoetes, sahilde çok güzel bir kadın cesedine rastladı ve cesede aşık oldu. Onunla çiftleşti. Ceset zamanla çürümeye ve dağılmaya başlayınca, muhteşem bir törenle onu defnetti. Fakat bir naşın aşkına dayanamadı, onun mezarı başında kılıcı ile kendi kendini parça parça etti.

Diomedes – 1. Troia savaşında ün salan yiğitlerden biri. Tydeusun oğlu. 2. İnsan eti yiyen atlarıyla meşhur Thrakia Kralı.

Dione – Okeanosun kızı.

Dionysos – (Lat. Bakkhus – Bakkhos) Şarap Tanrısı.

Dioskurlar – Zeusun oğulları olan Kastor ile Polydenkese (Lat. Polluks) verilen ad. Anneleri Leda kız kardeşleri Helenaydı. İkiz kardeş olan Dioskurları gemiciler tehlikeye düştükleri zaman yardıma çağırırlardı. Onlar da yıldız şeklinde ışıldarlardı.

Dirke – Epopeusun karısı.

Dodona – Epirosun eski zamanlarda, mevcut olan bir şehrin adı. Burası aslında önemli bir yer değildi. Fakat o ünlü mabadi, Zeusa danışma yeri olduğu için önemliydi. Dodonada Tanrılara danışma ve cevap alma keyfiyetinin birçok usulü vardı: Oradaki kutsal meşe ağaçlarına tüneyen güvercinlerle, yüksüklerle tapınağın avlusundaki, bronz havuza seslenerek ve bilhassa meşe ağaçlarının fırtınalı havalarda sallandıkça dallarının çıkardıkları seslerle, uğultularla Zeus, sorunlara cevap verirdi.

Dalionlar –Marmara Bölgesindeki Kapıdağda yaşayan eski bir halk topluluğu. Kyzikos bunların Kralı; Kleite de Kraliçeleriydi.

Dolon – Troialı bir genç, çok güzel bir vücudu vardı. Hızlı koşardı. Casus olarak Yunanlılar arasına girdi. Fakat yakalandı. Diomedes tarafından öldürüldü.

Dalonie – troialıların casus Dolonun Odysseus ile Diomedes tarafından yakalanışını hikaye eden, ilias (İlyada) destanının onuncu bölümüne Dolonice adı verilir.

Doris – Okeanos ile Tetnysin kızı. Kardeşi Nereos ile evlendi. Ondan elli kızı oldu ki, onların hepsine birden nereidler adını verdiler. (Doris kelimesi, Latin şairleri tarafından bazen “Deniz” anlamında kullanılır.)

Doros – Apollon ile Phthienin oğlu.

Dryadlar – Ormanlarda yaşayan ağaç perilerine verilen isim. Bunların per birinin hayatı, bir ağacın varlığına bağlıydı. Yani ormanda bulunan her ağacın bir Dryadı vardı. Bunlar, ağaçların ruhu gibiydiler. Bunları, Hamadryadlardan ayırdetmek gerekir. Çünkü Dryadlar, ağaçlara ebedi olarak bağlanmış kalmış, ağacın içine hapsolmuş değillerdi. Bunlar ağaçlara bakmakla vazifelendirilmiş perilerdi. Ağaçlar kesildikten sonra yaşayabilirlerdi. Ağaçların etrafında dolaşırlar, mehtaplı gecelerde dansederler, hatta istedikleri zaman fani insanlarla evlenebilirlerdi. Meşhur kahraman ve lirik şiirin babası sayılan Orpheusun karısı Eurydike, bir Dryaddı.

Dryas – Aresin oğullarından birinin adı.

Dryope – Kral Dryopsun biricik kızı. Oeta Dağında babasının sürülerini otlatırdı. Ağaç perileri olan Hamadryadlar bu güzel çobanı oyun arkadaşı olarak alıyorlar, ona şarkı ve Tanrıların danslarını öğretiyorlardı. Apollon, bir gün Dryopeyi gördü ve ona gönlünü kaptırdı. Ona yaklaşmak için, bir kaplumbağa oldu. Genç kız onunla oynamaya başladı ve onu kucağına aldı. O zaman kaplumbağa bir yılan şekline girdi ve kızla birleşti. Dryope korktu ve eve kaçtı fakat durumdan kimseyi haberdar edemedi. Dryope, o aralık Andraemon ile evlendi ve bir oğlu oldu. Ona Amphissos adını verdiler. Bir gün Dryope, eski oyun arkadaşları olan ağaç perilerine kurban takdim etmeye gitmişti. Peri kızları, onu kaptılar, kendi aralarına aldılar, Dropenin perilere karıştığı yerden büyük bir kavak ağacı çıktı ve güzel bir kaynak fışkırdı. Ovidius, bu miti başka türlü anlatır: Rivayete göre Dryope, bir gün, berrak sulu bir gölün kenarına geliyor, erilere orada kurban kesmek istiyor; fakat orada parlak çiçekleri olan bir ağaç görüyor. Küçük çocuğu Amphissosa vermek için o ağacın çiçeklerinden koparmak istiyor. Bilmiyor ki, o ağaç peri kız Lotisin ta kendisi… Çiçekli bir dal koparılınca ağaçtan kan fışkırıyor. Canı yanan peri kızı, Dryopeyi de kendisi gibi bir ağaca dönüştürüyor. O sırada Dryopenin yanında bulunan başka kızlar da bu değişmeyi gördükleri için onlar da birer çam ağacına çevriliyorlar. Onlar siyah ve mahzun ağaçlardır.

Dryops – Apollon ile Dianın oğlu. Bunun kızı. Arkadiada bir peri idi. Bu peri Hermese sevgili, Pana da ana oldu.