Sevk Irsaliyesi Düzenlenmesi ve Taşıtta Bulundurulması şartı
 

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 230/5’inci maddesinde yer alan; “...(Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan ve taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.)” hükmü ile sevk irsaliyelerinin düzenlenme esasları belirlenmiş olup, aynı Kanunun 231/5’inci maddesinde de; “Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, 173 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin C/1-a bölümünde; “Alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere, satıcı tarafından kendi nakil vasıtası ile mal gönderilmesi halinde; nakil vasıtasına yüklenen tüm mallar için tek bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve düzenlenen sevk irsaliyesinin müşterinin adı ve adresi bölümüne "Muhtelif Müşteriler" ibaresi ile nakil vasıtasının plaka numarası ve sürücünün veya araçta bulunan satışa yetkili kimsenin. adının yazılması mümkündür. Bu tür sevk irsaliyesi ile alıcılara gönderilen ve alıcının talep ettiği miktarda teslim edilen malların faturaları malın teslimi anında düzenlenecek ve bu faturalara sevk irsaliyesinin numarası kayıt edilecektir. Ayrıca, her satış için sevk irsaliyesi düzenlenmeyecek, ancak, faturaya işyerinde teslim edildiğine ilişkin şerh verilecektir.
Bu şekilde düzenlenmiş sevk irsaliyesi ile sevk edilen mallar için yedi günlük süre beklenilmeksizin faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi zorunludur. Perakende satışlarda ise perakende satış fişinin malın teslimi anında düzenleneceği esasen tabiidir.

Diğer taraftan, faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi şartıyla önceden tek bir sevk irsaliyesi düzenlenebilmesi imkanı tanınan mükelleflerin, faturayı anında düzenlemeyip daha sonra yedi günlük süre içinde düzenlemek istemeleri halinde belirtilen kolaylıktan yaralanmaları mümkün bulunmamaktadır. Bu takdirde genel esaslara göre malın sevki anında her alıcı için ayrı birer sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda yer alan açıklamalara göre;
1- Alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacaklarının belli olduğu ve alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere şirketinize ait vasıta ile mal gönderilmesi durumunda, her bir alıcı için ayrı ayrı sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir. (Bu durumda mamullerin tesliminin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde fatura düzenlemelidir.)

2- Alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere şirketinize ait vasıta ile mal gönderilmesi durumunda, tüm mallar için tek bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir. (Bu şekilde düzenlenmiş sevk irsaliyesi ile sevk edilen mallar için yedi günlük süre beklenilmeksizin faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi zorunludur.)

Ayrıca, satılan emtiaya ait faturaların merkezde bilgisayarla düzenleniyor olması şartıyla, satışı yapılan malların teslimi anında fatura düzenlenmesi yerine, her bir alıcı için malın teslimi anında yeni bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu irsaliye üzerine “Muhtelif Müşteriler” ibareli düzenlenen sevk irsaliyesinin tarih, seri ve sıra numarasının yazılması suretiyle belge düzeni temin edildikten sonra, teslim edilen mallara ilişkin faturanın merkezde bilgisayar aracılığı ile azami yedi gün içinde düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.