Tok Karınla Denize Girip Tatilinizi Kendinize Zehir Etmeyin
 

Tok karınla denize girip tatilinizi kendinize zehir etmeyin

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Türkçapar, reflü hastalığı hakkında merak edilenleri anlattı.

Yazın reflü şikayetleri neden artar?
Reflü hastalığının mevsimlerle aslında direkt ilişkisi yoktur. Ancak yaz aylarında çay ve gazlı içecekler gibi sıvıların fazla miktarda tüketilmesi, reflüyü artırabilir. Ayrıca yaz aylarında geç saatlere kadar oturulması, geç saatlere kadar yemek yenmesine ve miktarının artmasına neden olur. Bu da yukarı kaçan mide içeriğini fazlalaştırır. Yine yaz aylarında soğuk ve buzlu içeceklerin içilmesi, barsak hareketlerini azaltır. Bu da barsaklarda gaz ve şişkinliğe neden olur. Bu durumda reflüsü olan hastaların şikayetleri artar.

Yazın sıcaklarda endoskopi yapılır mı, yoksa sonbaharı mı beklemek lazım?
Günümüzde endoskopi en güvenilir teşhis araçlarından biridir. Uyutularak yapıldığı için her zaman diliminde ve her mevsimde yapılabilir. Sık endoskopi yapılmasının bile hastaya bir zararı yoktur.

SICAK ENGEL DEĞİL
Yazın reflü ameliyatları yapılır mı, yoksa sttretta mı daha uygun?
Stretta, radyofrekansla dokuların ısıtılmasına dayanan bir yöntem. Ancak sınırlı sayıda reflü hastasına ugulanabilir. Laparoskopik reflü ameliyatları ise; eğer hasta sürekli ilaç içmek zorunda ise, ilacı kestiğinde şikayeti tekrarlıyorsa, özellikle de genç yaş grubunda olanlara önerilir. Ayrıca hastada bulantı hissi, sürekli öksürük ve ses kısıklığı varsa öneriyoruz. Bu operasyon kapalı yöntemle yapıldığı için yeterli tecrübesi olan merkezlerde her mevsimde yapılabilir.

İLACI YAVAŞ YAVAŞ KESİN
Reflü tedavisinde ilaç kullanan kişiler, ilacı kestikleri anda şikayetleri alevlenir mi, ilacı kesince ne yapmalılar?
Bu ilaçlar doktor kontrolünde olmadan kullanılmamalıdır. Uzun süre yüksek doz kullanıldığında kemik erimesi, özellikle yaşlı hastalarda zatürree ve mide polipleri gelişimine neden olabilir. Kapak yetmezliği olan hastaların yüzde 30'u hayat boyu ilaç kullanmak zorundadır. Bu gruptaki hastaların ilaç kesildikten bir süre sonra şikayetleri tekrarlar. Asit düşürücü ilaçlar bir anda kesilirse, midede aşırı asit salınımına bağlı olarak şikayetler artmış olarak geri dönerler. Uzun süre ilaç kullanan hastalarda, ilaç doz atlayarak yavaş yavaş kesilmelidir. İlaç kesildikten sonra ertesi gün şikayetleri hemen başlayanlarda alternatif ve tek kalıcı tedavinin 'laparoskopik cerrahi' olduğu unutulmamalıdır.

Diyet reflüyü tetikler mi?
Kilo verme amaçlı diyet yapmanın reflü hastalığına iyi geldiğine dair net bir kanıt yok. Diyet sırasında yasaklı meyve ve sebzeleri daha az tükettikleri ve alkol alımını sınırlandırdıkları için reflü şikayetleri azalabilir. Şişmanlarda reflü çok görülmesine rağmen çok zayıf insanlarda da reflü görülebilir. Bunun için, reflü hastalarına kilo vermelerini öneririz.

TATİLDE AĞRI-ACI ÇEKMEMEK İÇİN:
Yaz beslenmesinde reflüye karşı dikkat edilmesi gerekenler şunlar:
Az miktarda ama sık ve düzenli yemek yiyin.
Yavaş yemek yiyin ve iyi çiğneyin.
Yatmadan en az üç saat önce yemeği ve içmeyi kesin.
Yemekle birlikte su içmeyin, sıvı besinleri öğün aralarında alın.
Özellikle gazlı içeceklerden uzak durun.
Öğlen yemeklerinden sonra uyumayın ve yüzmeyin.
Çok sıcak ya da çok soğuk yemeyin.

YASAKLI GIDALAR
Portakal suyu
Limonata
Limon
Greyfurt suyu
Domates
Patates kızartması
Patates püresi
Kuru soğan
Patates cipsi
Hot dog
Hamburger
Yağlı peynir
Üzüm
Çilek
Şeftali
Bu besinlerden uzak durulmalıdır.

Tatil sırasında denizde veya havuzda derine dalmayın ve takla atmayın.
Alkollü içeceklerden uzak durmaya çalışın.
Tıka basa doymayın ve özellikle yatmadan önce yemek yemeyin.
Yemekleri yavaş yiyin, böylece az hava yutmuş olursunuz. Bu önemli çünkü reflü hastaları genelde çok hava yutarlar ve geğirirler. Bu sırada mide suyu yemek borusuna kaçarak yanmaya neden olur.
Halter, ağırlık kaldırma gibi karın içi basıncı artıran sporlar size uygun değil, yapmayın.
Tok karına yüzmeyin, reflüyü artırır.
Karnı sıkan kemer takılmamalı. Gerekirse askılı pantolon giymeyi tercih edin.
Yatağın baş tarafını, karyola ayağına takoz koyarak yükseltin. Piyasada satılan ve reflü yastığı adı verilen ürünlerin bilimsel bir geçerliliği yoktur. Boşu boşuna onlara güvenmeyin.
Fazla kilolardan bir an önce kurtulun.
Yazları çok yenir ama çiğ meyvelerden uzak durun.
Kahve, çikolata, nane, domates, salça, sarmısak, portakal suyu, salam, sosis, sucuk, çay, yağlı yemekler, poğaça ve yağlı hamuru tatil mönünüzden çıkartın.
Yolculuğa çıkarken tıka basa yemeyin
Yolculukta sık sık mola verin. Uçakta iseniz yarım saatte bir koridorda yürümeyi ihmal etmeyin.

BİRA VE ŞARAP İÇMEYİN!
Alkol, yemek borusu ile mide arasındaki kapak sistemini daha da açarak reflüyü artırır. Özellikle şarap ve bira, reflü hastalarını çok kötü etkiler. Bu nedenle reflü hastalarının alkollü içeceklerden uzak durmaları gerekir.

KIZARTMAYIN, HAŞLAYIN
Reflüden korunmak için yemekleri nasıl pişirmeli?
Reflü hastalarında yağ mide boşalmasını geciktirerek reflü kapsamını artıracağı için, özellikle kızartmalardan uzak durmak gerekir. Kızartma yapılan yemekler çok yağ çekeceği için rahatsızlık verir. Yemeklerin haşlaması daha az şikayet yapar. Gaz yapmayan, kolay sindirilebilen besinler seçilmeli. Çiğ soğan ve domates reflüyü azdırırken, pişirildiklerinde daha az şikayet verirler. Meyvaları çiğ yemektense komposto şeklinde yemek daha uygundur.

Yemeklerin yeniş biçimleri, yani ağır, hızlı, oturararak veya ayakta; reflü tedavisinde önemli midir? Hızlı yemek yerken çok hava yutulacağı için, şişkinliğe neden olarak şikayetleri artırır. Ayrıca yemekten sonra dolu mide ile uyumak, yürüyüş yapmak veya spor yapmak reflüyü artırır. Tatillerde bu hatalar nedeniyle şikayetler çoğalır.

NANELİ SAKIZ YASAK
Reflü hastalarına sakız yasak mı?
Evet, reflü hastalarının sakız çiğnemesi, özellikle naneli sakız yasaktır. Sakız çiğneme sırasında hava yutulur ve bu da karında şişkinliğe ve gaza yol açar. Önemsiz saydığınız bir sakız, şikayetlerinizin alevlenmesine neden olabilir. Sakızla birlikte geğirme, ardından da yanma olur. Tatilde, özellikle de yolculuklar sırasında kendinizi rahat hissedip ferahlamak için ağzınıza atacağınız sakızlar, size şiddetli ağrılar olarak geri dönebilir.