Meme Kanseri Riski Taşıyıp Taşımadığını Öğrenme
 

Meme kanseri olacak mıyım?

Meme kanserinin genetik risk taşıdığı bir gerçek! Ama meme kanseri olanların yüzde 90'ının ailesinde hiçbir kansere türüne rastlanmıyor. Risk analiz testleri ise; en az yarım saat süren detaylı bir danışmanlığın ardından, kişinin risk taşıyıp taşımadığını gösteriyor.



Kadın ya da erkek fark etmez; her iki cins de aslında meme kanseri yönünden eşit risk taşıyor. Öte yandan ailesinde hiç kanser öyküsü bulunmayanlar da tehdit altında... Üstelik meme kanserine yakalananların yüzde 90'nın ailesinde meme kanseri görülmemiş. Tıbbi Biiyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Nesrin Erçelen riskin nasıl ölçülebileceğini anlattı:

YÜZDE 10'U AİLESEL
Ailesinde hiç meme kanseri görülmeyen birinin risk taşıması mümkün müdür?
Meme kanserlerinin yüzde 10'unu genetik olarak kabul ediyoruz ama bunun dışındakilerin yüzde 90'ı rastgele ortaya çıkıyor. Ailesinde meme kanseri olmayan biri de genetik risk taşıyor.

Ailesinde meme kanseri olmayan birinin test yaptırması biraz abartılı bir davranış mı?
Meme kanseri risk analizleri, genetik kökenli meme kanseri gen analizinden farklıdır. Kadınlardaki meme kanseri riskini de bu gen testlerinden başka gösterebilen bilimsel bir veri yok. Bu nedenle her kadın bu testleri yaptırabilir.

Kaç yaşındakilere bu testleri öneriyorsunuz?
18 yaşından sonra kişi kendi rızasıyla ve doktoruna danışarak yaptırabilir.
detaylı sorular

Ailede kanser yoksa, meme kanseri genetik olarak neden ortaya çıkar?
Hiçbir aile hikayesi olmadan ortaya çıkan kanserler vardır. Biz elimizde hiçbir ipucunun bulunmadığı ama kanser riski yüksek kadınları yakalamaya çalışıyoruz. Metabolik genetik yatkınlıkları tespit ettikten sonra da hastalığın erken fark edilmesine çalışıyoruz.

Test yaptırmak için gelen kişiyle doktorun arasında nasıl bir diyalog geçiyor?
En az yarım saat süren, oldukça detaylı bir danışmanlık veriliyor. Kişinin hem ailesindeki sağlık öyküsü, hem de şu an içinde bulunduğu sağlık durumu, risk analizinde önem taşımaktadır. Test de iki tüp kanla yapılmaktadır.

İYİ BESLENEREK KORUNUN!
Kanser riskini ölçtüren kişi gerçekten hastalıktan korunabilir mi?
Meme kanserinde erken teşhis biliyorsunuz çok önemli... Yüksek risk taşıyan biri, doğru diyet yaparak bile kanserden yüzde 50 korunabilir. Riski çok yüksek çıkanların ise ilaç kullanması gerekebilir.

ÖRNEKLER ABD'YE GİDİYOR
Risk analiz testleri dünyada ilk ne zaman yapılmaya başlandı?
Türkiye'de de yapılıyor mu yoksa örnekleri yurt dışına mı gönderiyorsunuz? İlk olarak Amerika'da uygulanmaya başladı. Bir sene önce FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) onayı çıktı. Türkiye'de de yaygın olarak danışmanlık değerlendirmesi yapılıyor. Test için örnekler Amerika'ya yollanıyor. Risk analiz testleri son yıllarda genetik çalışmaların sonucuna bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Testlerin çoğu yurt dışında yapılıyor.
KRONİK HASTALIK RİSKİ
Meme kanseri dışında başka kanserlerde de risk ölçümü yapılıyor mu, nasıl?
Genlerinde ciddi değişikliklerin olduğu kişiler, diğer insanlara göre hücre düzensizliklerine yol açan etkenlere karşı çok daha duyarlı ve savunmasızdırlar. Yani bu kişilerin; sadece kansere değil, birçok kronik hastalığa ve erken yaşlanmaya yatkınlıkları vardır. Bu arada kişinin içinde bulunduğu çevresel faktörler de bu riski artırmaktadır.

YUMURTALIK KANSERİ GENİ
Ailesinde meme kanseri olmayanlar için; 19 gene bakıyoruz ve 22 noktada değişim olup olmadığını inceliyoruz. Böylece meme kanseri riskini belirliyoruz. Bu sırada başka kanser riskleri de ortaya çıkabiliyor. Örneğin; test sırasında yumurtalık kanserine dönüşebilecek bazı genler de saptıyoruz. O zaman da yumurtalık kanseri için tarama öneriyoruz.