Gerçek Usulde Ticari Kazancın Beyanına Ilişkin örnekler
 

. GERÇEK USULDE TİCARİ KAZANCIN BEYANINA İLİŞKİN ÖRNEKLER
Örnek 1:
İzmir Büyükşehir Belediye sınırları içinde ikamet eden Bay (A) servis
işletmeciliği faaliyetinde bulunmaktadır. Bay (A), servis işletmeciliğinden
dolayı 2009 yılında 40.000 TL kar elde etmiştir. Mükellef işletme hesabı
esasına göre defter tutmaktadır. Ayrıca mükellefin, 2009 yılı içinde ödenen
4.200 TL geçici vergi tutarı bulunmaktadır.

Örnek Hakkında Açıklama;
Bu örnekte işletme hesabı esasına göre defter tutan bir mükellefin
durumu açıklanmaktadır. Mükellef ticari kazancı nedeniyle yıllık gelir
vergisi beyannamesi vermek zorundadır.
Mükellef 2009 yılında 40.000 TL ticari kazanç elde etmiştir.
Mükellefin Beyanı Aşağıdaki Gibi Olacaktır:
Ticari Kazanç 40.000 TL
Safi Ticari Kazanç 40.000 TL
Vergiye Tabi Gelir (Matrah) 40.000 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 8.825 TL
Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı (Geçici Vergi ) 4.200 TL
Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi 4.625 TL


Örnek 2:
İstanbul Büyükşehir Belediye sınırları içinde lokantacılık faaliyetinde
bulunan ve işletme hesabı esasına göre defter tutan Bay (B)’nin 2009
yılı karı 55.000 TL’dir. Mükellef 2009 yılında 6.500 TL Bağ-Kur Primi ve
5.400 TL geçici vergi ödemiştir.

Mükellefin ayrıca tevkif yoluyla vergilendirilmiş brüt 160.000 TL mevduat
faizi ve repo geliri (bu gelirler ticari işletmesine dahil bulunmamaktadır)
ile Bursa’da bulunan ve emlak vergisi değeri 65.000 TL olan apartman
dairesinden (meskenden) 20.000 TL kira geliri bulunmaktadır. (Mesken
kira gelirinde götürü gider yöntemi seçilmiştir.)


Örnek Hakkında Açıklama;
Mükellef ticari kazancı nedeniyle yıllık beyanname vermek zorunda
olup, beyannameye mesken olarak kiraya verdiği gayrimenkulden elde
ettiği kira gelirini de dahil edecektir. Ticari, zirai ve mesleki kazancı
nedeniyle yıllık beyanname verenler konut kira gelirine ilişkin istisnadan
yararlanamayacağından bu gelire mesken istisnası uygulanmayacaktır.
Kira gelirinde safi irat hesaplanırken %25 oranındaki götürü gider
düşüldükten sonraki kalan tutar beyan edilecektir.
Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 inci maddesi hükmü uyarınca,
mükellefin 2009 yılında elde ettiği tevkif yoluyla vergilendirilmiş bulunan
mevduat faizi ve repo geliri beyannameye dahil edilmeyecektir.


Mükellefin Beyanı Aşağıdaki Gibi Olacaktır:
Ticari Kazanç 55.000 TL
Bağ-Kur Primi 6.500 TL
Safi Ticari Kazanç 48.500 TL
GMSİ (20.000-(20.000 x %25)) 15.000 TL
Beyan Edilen Gelirler Toplamı (48.500 + 15.000) 63.500 TL
Vergiye Tabi Gelir 63.500 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 16.250 TL
Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı (Geçici Vergi ) 5.400 TL
Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi (16.250 TL – 5.400 TL) 10.850 TL


Örnek 3:


Ankara’da ikamet eden ve ikinci sınıf tüccar olan Bay (C)’nin 2009 yılı
beyanına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
- Mükellef toptan gıda ticareti ile iştigal etmektedir.
- Mükellefin beyan ettiği ticari kazancı 40.000 TL olup, ayrıca
5.100 TL Bağ-Kur primi ödenmiştir.
- Mükellef 3.000 TL şahıs sigorta primi ödemiştir.

- Mükellefin 2009 yılında ödediği ve mahsubu gereken geçici vergi
tutarı 3.250 TL’dir.


Örnek Hakkında Açıklama;


Mükellef 2009 yılında 40.000 TL ticari kazanç elde etmiştir. Mükellef
ayrıca 5.100 TL Bağ kur primi ödemiştir. Ödenen şahıs sigorta primi ile ilgili
olarak indirim konusu yapılabilecek tutar 2009 yılı asgari ücretin yıllık brüt
tutarını aşmamakla birlikte beyan edilen gelirin %5’ini de aşamayacağından,
indirim konusu yapılacak şahıs sigorta primi ödenen 3.000 TL yerine
(34.900 x %5) 1.745 TL olacaktır.


İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükellefin Beyanı
Aşağıdaki Gibi Olacaktır:
Ticari Kazanç 40.000 TL
Bağ-Kur Primi 5.100 TL
Safi Ticari Kazanç 34.900 TL
Kar 34.900 TL
Mahsup Edilecek İndirimler (Şahıs Sigorta Primi) 1.745 TL
Mahsup Sonrası Kalan Tutar 33.155 TL
Vergiye Tabi Gelir 33.155 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 6.976,85 TL
Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı (Geçici Vergi ) 3.250 TL
Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi
(6.976,85 TL – 3.250 TL)
3.726,85 TL