Menkul Sermaye Iradı Beyanı Doldurulması Ile Ilgili örnekler
 

. KONUYA İLİŞKİN ÖRNEKLER


ÖRNEK 1 : (01/01/2006 Tarihinden Önce TL Cinsinden İhraç Edilen Devlet
Tahvili Faiz Gelirinin Beyanı)
Bay (A) 2009 yılında, 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan
Devlet tahvilinden brüt 70.000 TL tutarında faiz geliri elde etmiştir. Elde
edilen Devlet tahvili faiz gelirine indirim oranı uygulandıktan sonra kalan
tutar [70.000 TL– (70.000 TL X % 16,7) ] = 58.310 TL olmaktadır.
Söz konusu tahvilden elde edilen faiz geliri beyan sınırı olan 22.000
TL’yi aştığından beyan edilecektir.
Devlet tahvili faiz geliri sıfır oranda vergi kesintisine tabidir.
20
Gelir İdaresi Başkanlığı
Bu durumda ödenecek vergi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır;
Devlet tahvili faizi 70.000 TL
İndirim oranına isabet eden tutar (70.000 TL x % 16,7) 11.690 TL
Kalan Tutar (70.000- 11.690 TL) 58.310 TL
Ödenecek Gelir Vergisi 14.433,50 TL


ÖRNEK 2: (01/01/2006 Tarihinden Önce Döviz Cinsinden İhraç Edilen Devlet Tahvili Faiz Gelirinin Beyanı)
Bayan (B) 2009 yılında, 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan
döviz cinsinden Devlet tahvilinden 20.000 TL faiz geliri elde etmiştir.
Bayan (B)’nin elde ettiği faiz geliri, döviz cinsinden Devlet tahvilinden
kaynaklandığı için bu gelire indirim oranı uygulanmayacaktır. 01/01/2006
tarihinden önce ihraç edilmiş Devlet tahvili faiz geliri, sıfır oranında vergi
kesintisine tabi olduğundan ve elde edilen faiz geliri beyan sınırı olan
22.000 TL’yi aşmadığından yıllık beyanname verilmeyecektir.


ÖRNEK 3: (01/01/2006 Tarihinden Önce İhraç Edilen Devlet Tahvili Faiz
Geliri ile İşyeri Kira Gelirinin Beyanı)


Bay Ceyhan Yılmaz, 2009 yılında, ihraç tarihi 30/09/2005 olan
Devlet tahvilinden 300.000 TL faiz geliri ile işyeri olarak kiraya verdiği
gayrimenkulünden 50.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için
ödenen kira bedelleri üzerinden 10.000 TL’lik gelir vergisi kesintisi
yapılmıştır.
Ceyhan Bey işyeri kira geliri ile ilgili olarak götürü gider yöntemini
seçmiştir.
Ceyhan Bey’in elde ettiği faiz gelirine, Devlet tahvili Türk Lirası
cinsinden olduğundan indirim oranı uygulanacak olup, kalan tutar ile
işyeri kira geliri tutarı toplamı 22.000 TL olan beyan sınırını aştığı için
Devlet tahvili faiz geliri ve işyeri kira geliri beyan edilecektir.


Menkul Sermaye İradı Elde Edenler İçin Beyanname Düzenleme Rehberi
Hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır;
Devlet tahvili faizi 300.000 TL
İndirim oranına isabet eden tutar (300.000 TL x % 16,7) 50.100 TL
Kalan Tutar (300.000 TL- 50.100 TL) 249.900 TL
Gayrimenkul sermaye iradı (işyeri) 50.000 TL
Götürü gider (% 25) (50.000 TL x % 25) 12.500 TL
Safi kira geliri 37.500 TL
TOPLAM GELİR (249.900 TL + 37.500TL ) 287.400 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 94.615 TL
Kesinti Yoluyla Ödenen Vergi 10.000 TL
Ödenecek Gelir Vergisi 84.615 T


ÖRNEK 4: (01/01/2006 Tarihinden Önce TL Cinsinden İhraç Edilen Devlet
Tahvili Faiz Geliri ile Birden Fazla İşverenden Elde Edilen Ücret Gelirlerinin
Beyanı)


Bayan (D) 2009 yılında, 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş
olan Devlet tahvilinden 60.000 TL tutarında faiz geliri elde etmiştir.
Bayan (D) ayrıca üç ayrı işverenden ücret geliri elde etmekte olup, ücret
gelirlerinin tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiştir.
Ücret gelirleri aşağıdaki gibidir:
Birinci işverenden alınan ücret 50.000 TL
İkinci işverenden alınan ücret 15.000 TL
Üçüncü işverenden alınan ücret 13.000 TL



Birinci işverenden alınan ücret geliri hariç, diğer ücretlerin toplamı
22.000 TL beyan sınırını aştığı için her halükarda ücret gelirleri beyan
edilecektir. Ayrıca, yıl içerisinde tevkif suretiyle ödenen vergiler hesaplanan
gelir vergisi tutarından düşülecektir.
Bayan (D)’nin 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet
tahvili faiz gelirine indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutarı [60.000
TL – (60.000 TL x % 16,7) ]= 49.980 TL olmaktadır.
Buna göre Bayan (D)’nin 2009 yılı beyanı aşağıdaki gibi olacaktır;
Devlet tahvili faizi 60.000 TL
İndirim oranına isabet eden tutar (60.000 TL x % 16,7) 10.020 TL
Kalan Tutar (60.000 TL – 10.020 TL) 49.980 TL
Üç işverenden alınan ücret geliri toplamı 78.000 TL
TOPLAM GELİR (49.980 TL + 78.000 TL) 127.980 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 38.818 TL
Bu vergiden yıl içerisinde ücret geliri dolayısıyla kesinti (tevkif) yoluyla
ödenen vergiler mahsup edilecektir.


ÖRNEK 5: (Kar Paylarının Beyanı)


Bay (E) 2009 yılında, tam mükellef bir kurum olan ABC Anonim
Şirketinden brüt 500.000 TL tutarında kar payı (temettü) elde etmiştir.
Bu mükellefin başkaca geliri bulunmamaktadır.
Elde edilen kar payı kurum bünyesinde % 15 nispetinde vergi kesintisine
tabi tutulmuş olup, bu tutar 75.000 TL dir.
Bay (E)’nin elde ettiği kar payının yarısı gelir vergisinden istisna olup,
kalan yarısı 250.000 TL dir. Bu tutar beyan sınırı olan 22.000 TL’yi aştığı
için beyan edilecektir. Kurum bünyesinde yapılmış olan vergi kesintisinin
tamamı hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.


Menkul Sermaye İradı Elde Edenler İçin Beyanname Düzenleme Rehberi
Bu durumda, hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır;
Kar payı 500.000 TL
İstisna tutarı (500.000 TL x 1/2) 250.000 TL
Kalan Tutar (500.000 TL – 250.000 TL) 250.000 TL
Hesaplanan vergi 81.525 TL
Mahsup edilecek vergi 75.000 TL
Ödenecek Gelir Vergisi 6.525 TL


ÖRNEK 6: (01/01/2006 Tarihinden Önce İhraç Edilen Dövize Endeksli Devlet Tahvili Faiz Geliri ve 01/01/2006 Tarihinden Önce TL Cinsinden İhraç Edilen Hazine Bonosu Faiz Gelirlerinin Beyanı)
Bay (D) 2009 yılında, 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan
dövize endeksli Devlet tahvilinden 5.000 TL, 01/01/2006 tarihinden önce
TL cinsinden ihraç edilmiş olan Hazine bonosundan ise 20.000 TL faiz
geliri elde etmiştir.


Dövize Endeksli devlet tahvili faiz gelirine söz konusu tahvil dövize
endeksli olduğu için indirim oranı (%16,7) uygulanmayacak olup, TL
cinsinden ihraç edilmiş olan Hazine bonosu faiz gelirine ise % 16,7’lik
indirim oranı uygulanacaktır.


Bu durumda hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır.
Devlet tahvili faizi 5.000 TL
Hazine bonosu faizi 20.000 TL
İndirim oranına isabet eden tutar (20.000 TL x % 16,7) 3.340 TL
Kalan tutar (20.000 TL – 3.340 TL ) 16.660 TL
Toplam Faiz Geliri (5.000 TL + 16.660 TL) 21.660 TL
Bay (D)’nin 2008 yılında elde ettiği faiz gelirleri toplamı beyan sınırı
olan 22.000 TL’nin altında kaldığından beyan edilmeyecektir.