|
Osmanlıda Askeri Taktikler-Falanks
Phalanx veya falanks, bir orduyu oluşturan askerlerin birbirinden ayrılmadan ard arda saflar halinde savaşmasını esas kabul eden bir savaş düzenidir. İlk uygulamaları Arkayik Yunanistan'da Hoplites adı verilen ağır piyadelerin savaş düzeni olarak ortaya çıkmıştır. Falanks düzeninden önce savaşlar, düzensiz gruplar arasında bire bir çatışmalar şekliden yürütülmektedir. Falanks düzeni, kütlesel bir vuruş gücüyle son derece etkili bir savaş düzeni olarak ortaya çıkmıştır.
Her asker, sağ eliyle kavrayıp kaburgaları ve dirseği arasına sıkıştırdığı kargıyla düşman sıralarına koşarak ilerler ve düşman sıralarındaki kalkan boşluklarına saplamaya çalışırdı. Bu şekilde ileri uzanmış mızraklar, bir elin parmaklarını andırdığından, bu savaş düzenine falanks denilegelmiştir. Falanks, Latince bir tıp terimidir ve parmak kemikleri anlamındadır. Kalkan, vücudun sol yanını örttüğü için her asker, sağ yanını güvene alabilmek için sağındaki askere iyice sokulmak zorunda kalıyordu. Bu yüzden falanks sıraları ileri hareketleri anında hafifçe sağa kayardı. Flanks düzeni makedonlarcada kullanılmış olup büyük İskenderin Pers İmparatoru III. Darius'la yaptığı Gavgamela savaşında da etkisini büyük ölçüde göstermiştir.Makedonların flanks düzeni biraz farklı idi iskeder bölükleri 16 ya 16 kare şeklinde sıralandırarak oluşturmuşdu.Yanlarında saritsa adında 5-5.5 metre uzunluğunda mızraklar ve kopis adı verilen kamaya benzeyen bir kılıç taşırlardı. Avrupa'da uzun süre kulanılmıştır. Bunun karşısındaki bir diğer savaş taktiği Türk ve Moğol göçebelerinin kullandığı, temelde saldırıp çekilme esasına dayalı bozkır ya da İslami dönemde Türklerde kullanılan adıyla hilal taktiğidir. Bu taktiğin özünde falanksın tersine, ani hareket ve |
Osmanlıda Askeri Taktikler-Falanks
HAREKETLİ SAVUNMA
Hareketli savunma, ya da Esnek savunma, birliklerin belirli mevzi ya da tahkimatlara bağlı olmaksızın hareketli olarak kullanıldığı savunma taktikleridir. Hareketli savunmada, savunma düzeni ve stratejisi, belirli mevzilerin sonuna kadar tutulmasını değil, savaşın gidişatına göre gerektiğinde geri mevzilere çekilinmesini esas alır. Ancak esnek savunmada belirleyici unsur, karşı taarruzlarla düşmanın saldırı düzeninin bozulmasıdır. Savunma ve saldırı birlikte uygulanır. |
Osmanlıda Askeri Taktikler-Falanks
HAZIRLIK ATEŞİ
Hazırlık ateşi, taarruz edilecek olan düşman savunma hatlarındaki direnci kırmaya yönelik, taarruzun hemen öncesinde uygulanan bombardımandır. Top, havan ve roket unsurlarının düşman hatlarını belirli bir süre ateş altında tutmalarına dayanmaktadır. Bu operasyonlarda, II. Dünya Savaşı'yla yaşama geçirilen Yıldırım savaşı taktikleriyle, taktik bombardıman ve avcı uçakları da kullanılmaya başlanmnıştır. Kuşkusuz düşmanın bir savunma düzeni oluşturmadığı arazilerden taarruz yapıldığında, bir hazırlık ateşine gerek duyulmaz. Ancak, askeri doktrinde, düşmanın savunma pozizyonuna yönelen taarruzlarda, hazırlık ateşi açılmamasının, taarruzun başarı şansını tümüyle ortadan kaldırdığı kabul edilir. Hazırlık ateşinin, düşman savunma düzeninin direncini kırmaktaki etkinliği, kullanılan unsurların sayısına, ateş yenileme hızına ve hazırlık ateşi süresine bağlıdır. Ne kadar fazla sayıda top, havan, roket ya da uçak kullanılırsa, o ölçüde etkin bir hazırlık ateşi sağlanmış olunur. Keza, hazırlık ateşi süresinin uzatılması da aynı şekilde daha etkin bir hazırlık ateşi sağlar. Ancak hazırlık ateşi süresinin uzatılmasının bir handikabı da vardır. Hazırlık ateşi başladığında düşman komutanlığı, taarruz hattı hakkında doğal olarak bilgilendirilmiş olmaktadır. Kuşkusuz ki, taarruzun nereden geleceğini artık biliyor olduğu için, derhal gereken önlemleri almaya koyulacaktır. Bu önlemler çoğu kez, yedek birlikleri taarruz hattının hemen gerisine sevk etmek, ya da geride yeni savunma mevzileri oluşturmak şeklindedir. Hazırlık ateşinin süre olarak uzatılması, düşmana bu önlemler için yaşamsal önemde bir zaman dilimi kazandırmış olur. Bu yüzden hazırlık ateşinin süresi, optimal bir düzeyde tutulmalı, yeterli hasar sağlanabilecek, en az sürede yapılmalıdır. |
Osmanlıda Askeri Taktikler-Falanks
KANATLARDAN KUŞATMA
Kanatlardan kuşatma, hemen hemen her çarpışma da kullanılan temel askerî manevradır. Birliklerin yüzyüze, yakın çatışmalarında kullanılan, askeri taktiklerin en temel uygulamalarından biridir. Hareket, karşı tarafın merkezden taarruz etmesinin hemen ardından kanatlardan başlatılacak eşzamanlı taarruzla düşman kuvvetlerinin merkezde toplanmasını sağlamak ve kıskaç hareketinin sürdürülmesi ile düşmanın gerisine sarkarak çepeçevre kuşatmaktan oluşmaktadır. Bu hareket esnasında en uç kanatlardan da uygulanan ikinci bir kıskaç hareketiyle, etrafı çevrilen birliğe olası desteklerin de gelmesi engellenir. Piyade çarpışmalarının çoğu genellikle bu askerî taktik üzerine kuruludur ve yaygın olarak hava çarpışmalarında da kullanılmaktadır. Bu manevra şeklinden kabaca Sun Tzu'nun Savaş Sanatı eserinde de bahsedilir. Ancak Sun Tzu, düşmana birkaçış yolu bırakmanın en iyi yöntem olduğunu tartışmaktadır. Ona göre, tamamiyle etrafı çevrilmiş bir ordu kapana kısılmanın verdiği korkuyla daha dirençli savaşacaktır Temel olarak uygulanan bu manevra da etrafı çevrilen düşman kuvvetinin gücü daha az ya da denk ise kaçış yolu bırakmadan yoketmek, ya da düşman gücü daha kuvvetli ise kaçış yolu bırakarak, artçı kuvvetlerin kaçan düşmanı temizlemesi gibi değişik tamamlama tarzları bulunmaktadır. Ayrıca, kanatlarda ve merkezde çatışmanın sürdüğü bir sırada, merkezdeki kuvvetlerin ricat izlenimi verecek şekilde geri çekilmesiyle de kendiliğinden sağlanmış olunur. Hafif süvari birliklerinden oluşan Orta Asya kökenli askeri birliklerin sıklıkla ve başarılı bir biçimde uyguladıkları bir taktik olarak tarihte pek çok kez uygulanmıştır. Cannae savaşındaHannibal, bu taktiği daha ustalıkla kullanmış, merkezdeki kuvvetlerine uygun zaman geldiğinde geri çekilme emri vermek yerine, merkezi zaten kısa sürede geri çekilmek zorunda kalacak biçimde düzenlemiştir. |
Osmanlıda Askeri Taktikler-Falanks
STRATEJİK BOMBARDIMAN
Stratejik bombardıman, bombardıman uçakları tarafından, düşman ülkedeki askeri stratejik hedeflerin sistemli ve yoğun olarak bombalanmasıdır. Stratejik hedefler, o ülkenin savaşma kapasitesini oluşturan, iktisattaki anlamda, üretim ve dağıtım yapılanışıdır. Stratejik hedeflerin dar yorumu askeri yapılanışlardır. Savaş endüstrisine yönelik -nihai mal ya da aramalı olarak- üretim yapan endüstri tesisleri, petrol rafineleri, ana haberleşme tesisleri bu hedefler arasında yer alır ve giderek düşman ülkenin tüm ekonomik yapılanışını çökertmeye yönelir. Stratejik bombardımanın geniş anlamda yorumu ise düşman ülke nüfusunun iktisadi anlamda üretim yaparak, bu üretimde çalışarak, savaşın getirdiği zorluklara katlanarak savaşa destek vermelerinin, sivil nüfusun savaş azmini ve desteğini kırmaya yönelir. Bu noktada stratejik bombardıman, askeri olmayan, diğer değişle sivil hedefleri de kapsamına alır. Büyük kentlerin bombalanması buna örnektir. Stratejik bombardıman, en yoğun biçimiyle II. Dünya Savaşı yıllarında, Britanya Savaşı sırasında, İngiltere'deki askeri hedeflerin yanı sıra -Berlin'in bombalanmasına karşılık olarak- Londra'nın bombalanması ve daha sonra Müttefik ağır bombardıman filolarınca Almanya'daki hedeflerin bombalanması şeklinde gerçekleşmiştir. II. Dünya Savaşı boyunca bu stratejik bombardıman süreci, ağırlıklı hedeflerin sivil ya da askeri olması arasında değişim göstermiştir. |
Osmanlıda Askeri Taktikler-Falanks
TAKTİK BOMBARDIMAN
Taktik bombardıman, hava unsurlarınca düşman tarafın askeri hedeflerine yönelik hava taarruzlarıdır. Taktik bombardıman, karşı tarafın savaş gücünün, savaşma azim ve kararlılığının, savaşma olanaklarının imhasına yönelir. Bu tarz hava bombardımanında düşmanın karargah, kışla, ikmal depoları, topçu ve tanksavar bataryaları gibi askeri hedeflerinin yanı sıra, savaşı sürdürmesine olanak sağlayan köprü, demiryolu kavşağı gibi ulaşım ve haberleşme tesisleri de vurulmaya çalışılır. |
Osmanlıda Askeri Taktikler-Falanks
YAKIN HAVA DESTEĞİ
Yakın hava desteği, taktik bombardıman, avcı uçağı, avcı-bombardıman uçağı uçaklarıyla, kara birliklerinin ileri harekatını ve ateş gücünü desteklemek için, kara birliklerinin harekat gereksinimleriyle bütünleşmiş tarzda, düşman kara hedeflerinin imha edilmesidir. Yakın hava desteği sağlayan hava unsurları, belirli düşman kara hedeflerini, yakın mesafeden, direkt olarak vurmak durumundadırlar. Bu şekliyle yakın hava desteği, top ya da tanksavarın, hedef gözeterek yaptığı yakın topçu desteği ile benzer bir işlev görmektedir. Yakın hava desteği, taarruz halindeki düşman hava ya da kara unsurlarının karşılanması, önlenmesi için girişilen harekattan farklıdır. Çünkü hava unsurlarının bu amaçla kullanılmasında kara unsurlarının gereksinimleriyle bir bütünleşme, eğgüdüm gerekmemektedir. Yakın hava desteği kara unsurlarıyla üstün bir eşgüdüm gerektirmektedir. Günümüzde bu eşgüdüm elektronik savaşın tüm teknik olanaklarının kullanıldığı bir dizi teknikle sağlanmaktadır. Hava unsurlarının yakın hava desteği olarak ilk kullanımı I. Dünya Savaşı yıllarında olmuştur. Ancak savaş süresince yakın hava desteğinin etkisi psikolojik olmanın ötesine geçememiştir. Yakın hava desteğinin sistemli olarak uygulanması II. Dünya Savaşı yıllarında ortaya çıkmıştır. Savaş öncesinde Luftwaffe, diğer türlere göre uçaksavar ateşinden daha az etkilenmesi nedeniyle pike bombardıman uçakları geliştirmeye öncelik vermiştir. Bu geliştirme çalışmaları sonucunda Junkers Ju 87, Stuka pike bombardıman uçağı geliştirilmiştir. Bu uçakların savaş alanında ilk test edilişi İspanya İç Savaşı sırasında olmuştur. Stukalar, II. Dünya Savaşı boyunca da Yıldırım savaşı taktiklerinin bir unsuru olarak hem taktik bombardıman, hem de yakın hava desteği amaçlı olarak kullanılmışlardır. |
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.