Geçmiş Zaman Örnekleri
 

Geçmiş Zaman Örnekleri

Geçmiş Zaman

Fiilin, hareketin geçmişte yapıldığını anlatan zamana denir. Bu zaman kendi arasında ikiye ayrılır:
a) Görülen geçmiş zaman

b) Öğrenilen geçmiş zaman

a) Görülen Geçmiş Zaman Eki :

Bu ek, fiilin görülen geçmiş zaman çekimini yapar. Şekil bakımından bildirme, zaman bakımından görülen geçmiş zamanı ifade eder. Bu zamanın diğer bir adı da ?di'li geçmiş? zamandır.

Görülen geçmiş zaman demek, meydana gelen olaya konuşanın bizzat şâhit olması, tanık olması durumunu ifade eder. Kısacası görülen geçmiş zaman, şâhit olunan geçmiş zamanı ifade eder.

Görülen geçmiş zamanın eki bugün; -dı,-di,-du,-dü,-tı,-ti,-tu,-tü şeklindedir.

Bu çekim baştan beri iyelik menşeli şahıs ekleri ile yapılır. Olumsuzu ise -ma,-me ile yapılır.

bil-di-m de-me-di-m

bil-di-n de-me-din

bil-di de-me-di

bil-di-k de-me-dik

bil-di-niz de-me-diniz

bil-di-ler de-me-di-ler

b) Öğrenilen Geçmiş Zaman Eki :

Bu ek , fiilin öğrenilen geçmiş zaman çekimini yapan ektir. Şekil olarak bildirme, zaman olarak öğrenilen geçmiş zamanı ifade eder. Diğer bir ismi ?miş'li geçmiş? zamandır.

Öğrenilen geçmiş zaman demek, sonradan öğrenilen zaman demektir. Olayı sonradan duymuşsak veya biz onun sonradan farkına varmışsak bu çekimi kullanırız. Hareket olduğu zaman görmemişsek, bunu sonradan başkasından duymuşsak veya sonradan farkına varmışsak bu çekimi kullanırız.

Öğrenilen geçmiş zaman a nlatılan, nakledilen zamandır. Bu zamanın eki -mış,-miş,-muş,-müş'tür. Olumsuzu yine -ma,-me ekleri ile yapılır.

Bu fiil şekli de zamir menşeli şahıs ekleri ile çekilir, çekim şöyledir:

sev-miş-im doğ-muş-um bil-me-miş-im

sev-miş-sin doğ-muş-sun bil-me-miş-sin

sev-miş doğ-muş bil-me-miş

sev-miş-iz doğ-muş-uz bil-me-miş-iz

sev-miş-siniz doğ-muş-sunuz bil-me-miş-siniz

sev-miş-ler doğ-muş-lar bil-me-miş-ler

Bugün çokluk birinci şahıslara -k, -k (ke) de sıçramıştır:

Sev-miş-i-k, al-mış-ı-k ? gibi. Bu sıçrama ağızlarda çok görülür.