Tiyatro Nedir?
 

Tiyatro Nedir?


Çeşitli tiyatro gösterilerinin izleyici önünde oynandığı yapıya denir. Tiyatro sözcüğü Yunanca'da "seyirlik yeri" anlamına gelen theatron'dan türetilmiş, dilimize İtalyanca'daki teatro sözcüğünden geçmiştir. Günümüzde modern bir tiyatro binası başlıca üç bölümden oluşur: İzleyicilerin oturarak oyunu izlediği oditoryum; oyunun sergilendiği sahne; sahnenin iki kenarında ve arkasında, çeşitli dekor ve gereçlerin bulunduğu sahne arkası ya da kulis. Sahnelenen oyunun izleyici üzerinde güçlü bir etki yaratması için dekor ve kostümün yanı sıra çeşitli ışıklandırma ve ses aygıtlarından yararlanılır. Tarih boyunca toplumların değişimine paralel olarak tiyatro çeşitli evrimler geçirmiştir.



Sonraki Gelişmeler 18. yüzyıl boyunca tiyatroya karşı duyulan ilginin artması üzerine izleyiciye daha çok yer açmak gerekti. Ön sahne küçültüldü. Salona daha çok balkon ve loca eklendi. Dekor değişimini izleyiciden gizlemek için açılır kapanır perde kullanıldı. 19. yüzyılın ortalarında ön sahne hemen hemen bütünüyle kaldırıldı, sahne ağzı süslü bir çerçeveyle kuşatıldı. 19. yüzyılın başlarında tiyatro salonunun yanlarındaki localar daha yükseğe yapılarak sahnenin önündeki sıraların sayısı artırıldı. Salonun ortasına doğru uzanan ön sahne kaldırıldığından, sahnedeki oyuncuların daha iyi görülebilmesi için salonun çevresine büyük, yarım daire biçiminde balkonlar yapıldı. Bu oturma düzeni günümüz tiyatrolarında da uygulanmaktadır

Bugün bazı mimar ve tasarımcılar, izleyici-oyuncu ilişkisinin iyileştirilmesi için izleyicilerin oyunculara daha yakın olması gerektiğini savunmaktadır. Bu yüzden bazı modern tiyatrolarda sahne ağzından salonun ortasına doğru uzanan yelpaze biçiminde bir ön sahne yerleştirilmiş, izleyici sıraları da ön sahnenin çevresine at nalı biçiminde dizilmiştir. Bu eğilim Eski Yunan tiyatro anlayışına ve düzenine dönüşün bir göstergesidir. Günümüzde bazı tiyatrolarda sahne salonun tam ortasındadır. İzleyici sıraları platform biçimli sahneyi üç ya da dört yandan çevreler.



Bu türden sahneler basit gibi görünse de, mekân ustaca değerlendirildiğinde izleyicinin üzerinde son derece güçlü bir etki yaratabilir. Ayrıca sahnenin izleyicilere yakın oluşu, izleyici ile oyuncu arasında iyi bir ilişki kurulabilmesi için elverişli bir ortam sağlar. Büyük tiyatrolarda dekor değişikliği makinelerle çalışan döner sahnelerle sağlanır. Ayrıca bak. EFES; ESKİ YUNAN; GÜNEYDOĞU Asya Sanati; Japonya; Komedİ; Kukla; Maske-, mim sanatı; mimarlık; pantomim; tiyatro sanatı; tiyatro ve sinema oyunculuğu; trajedi.