Kapıda Kış, Mutfakta Tatlı Bir Telaş
 

Kapıda kış, mutfakta tatlı bir telaş

Birçok evde kış hazırlıkları çoktan başladı. Farklı meyvelerden yapılan rengârenk reçeller cam kavanozlara konuldu, ev tarhanaları hazırlandı, turşu için kollar sıvandı bile.

Kışa evde hazırlık yapan kadınlar hem bütçeye hem de sağlığa yatırım yapıyor, bizden söylemesi! Çünkü hazır ürünlerin ambalajları ciddi sağlık problemlerine kapı aralıyor.

Yazın çalışıp kış için erzak toparlayan karıncalar gibi ev hanımlarımız. Yazın domatesin, meyvelerin, sebzelerin ucuz ve bol olması onlar için kışa hazırlık için iyi bir fırsat. Onların en büyük koşuşturması tam da yazın bu son demlerinde sonbaharın kapımızı henüz çalmadığı şu günlerde gerçekleşiyor. Öyle ya kışın domatesi, bezelyeyi, bamyayı bulmak hem de ucuza mal etmek o kadar da kolay değil. Anadolu'da başlayan kış hazırlıkları büyük şehirlerde de sürüyor. Kimi memleketine has ürünleri hazırlıyor kimi de komşusundan öğrendiği şeyleri denemeyi tercih ediyor. Anlayacağınız yazın son sayılı günlerinde mutfaklarda hararetli bir çalışma var.

Şimdiden birçok evde günlerce ocağın başında süren çalışmaların sonunda kavanozlara konulan reçeller, menemenlik domatesler, ev salçaları, turşunun envai çeşidi tam anlamıyla seyirlik. Diğer taraftan bazı kadınlar marketlerde her türlü konserve ürüne rastlayınca, her şeyin hazırına kolay ulaşabilir olunca kış hazırlığı yapmaktan vazgeçiyor. Bir de üstüne üstlük sebzeler, meyveler mevsiminin dışında ulaşılabilir olunca, fiyatlar da eskisi gibi el yakmayınca iş büsbütün değişti. Ne de olsa büyükşehirlerde, küçücük mutfaklarda reçeli, turşuyu, salçayı yapmak zahmetli iş!

Kimileri zorluk karşısında yıladursun, biz hâlâ evinde birçok şeyi hazırlamayı tercih edenlerin bu kış için neler yaptığına bakalım. Hataylı Şenay Durukan da turşusunu, biber salçasını ve hatta nar ekşisini yapıp köşeye koymayı tercih ediyor. Ona göre, zahmeti çok da olsa, evde yapılan salçadan, nar ekşisinden daha lezzetlisi ve kıymetlisi yok. "Salça yapmak o kadar değil ama nar ekşisi oldukça zahmetli iş." diyen Şenay Hanım komşularının da yardımına yetiştiğini söylüyor. O salçasını yapıp bir köşeye çoktan koymuş ama bu günlerde nar ekşisi için kolları sıvamaya hazırlanıyor. Zira eylül ayı nar ekşisinin zamanının da geldiğini gösteriyor.

Asiye Aslankaya, Fatih'teki küçücük mutfağında hâlâ kışlıklarını hazırlamakta ısrar edenlerden biri. Her yaz sonu olduğu gibi bu sene de kış için kolları sıvamış ve hummalı bir çalışmaya girişmiş. Domates salçasını, turşusunu, konserve haline getirdiği menemenini, tarhanasını, pekmezini şimdiden hazırlayıp dolaplara yerleştirmiş bile. Annesinden öğrendiklerini şimdi kendi uygulayan Aslankaya elinden gelen her şeyi kendi yapmayı tercih ediyor. Hazır yoğurt dahi almayıp, evde mayalamayı tercih eden Aslankaya özellikle sağlık açısından bunu tercih ettiğini söylüyor. Gazlı içeceklere, hazır meyve sularına dahi evde geçit vermeyen Asiye Hanım mevsimin meyvelerini kaynatıp meyve suyu haline getiriyor.

Hazır ambalajlar hastalığa davetiye

Kışın ne pişireyim derdine son vermek için kolları sıvayan kadınlar en çok da sağlığa yatırım yapıyor bizden söylemesi. Hazır satılan konservelerin, salçaların, turşuların birçoğunun ambalajlanma biçimi aslında sağlığı da ciddi anlamda tehdit ediyor. Günlük tüketirken marketten sepete indirdiğimiz, ambalajına çok da dikkat kesilmediğimiz birçok ürünü tüketirken farkında olmadan aslında ciddi bir tehlike ile karşı karşıya kalıyoruz. Özellikle hazır satılan reçellerin, salçaların, turşuların birçoğunun uzun süre plastik kaplarda saklanıp sonra tüketilmesi ciddi hastalıklara kapı aralıyor. Sema Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Hayrettin Mutlu, fabrikasyon ürünleri saklama koşullarının çoğu zaman tehlike arz ettiğini belirtiyor, tüketicinin mutlaka cam kaplarda saklananları tercih etmelerini öneriyor. Ev ürünlerinin yerini hiçbir hazır ürünün tutmayacağını söyleyen Mutlu, evde yapabilme imkânı olan herkese konserve türü ürünleri mümkün mertebe evde hazırlamalarını tavsiye ediyor. Hazır ürün kullananları da cam kapta bulunanları tercih etmeleri noktasında uyarıyor.

Kışın gelişi bazı evlerde mutfaktaki tatlı telaştan anlaşılıyor. Kış boyunca yenecek ev ürünlerini hazırlamak için mutfağın yolunu tutan kadınlar en çok da ailelerinin sağlığına yatırım yapıyor.

***

Hazır üründe cam kap tercih edilmeli

Hayrettin Mutlu (Beslenme Uzmanı): Fabrikasyon ürünler çok miktarda yapıldığı için üretim aşamasında bazen koruyucu madde adı altında kimyasallar kullanılabiliyor. Bu yüzden katkısız ve cam kaplarda saklanan ev ürünleri her zaman daha sağlıklı oluyor. Tenekede satılan reçelin bizim için, ne kadar kalite standardı olursa olsun, bir manası yok. Katkısız ve uygun ambalajlı ürünler kullanılmalı. Eğer hazır ürün alınacaksa kesinlikle cam kap tercih edilmeli.

Şenay Durukan'dan evde nar ekşisi tarifi

Narları yıkadıktan sonra narların başını bıçakla kesin. Narları bölerek leğene koyun. Daha sonra yarım metreye yakın bir sopayla narları dövün. Daha sonra makineden geçirip narın suyunu çıkarın. Bakır kalaylı bir kapta özlü hale gelene kadar kaynatın. Nar, ekşi kokmaya ve köpürmeye başlamışsa nar ekşisi kıvama gelmeye başlamış demektir. Bir tabağa birkaç kaşık alıp kıvamına baktıktan sonra ocaktan alın.
ZAMAN