Türkiye Cumhuriyeti Günlüğü 1923 - 1938
 

1 Ocak 1938: Denizbank kuruldu.

10 Şubat 1938: Gölcükte yeni bir Tersane yapılmasına karar verildi.

25 Şubat1938: Başbakan Celal Bayar, Balkan Paktı hazırlıkları için, Yunan, Yugoslav ve Romen Başbakanlarıyla toplantı yaptı.

6 Mart 1938: Atatürk'e Türk doktorları tarafından ilk konsültasyon yapıldı.

13 Mart 1938: Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Cevat Çobanlı (dog:1871) öldü.

31 Mart 1938: Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği tarafından Atatürk'ün hastalığı ile ilgili ilk resmi tebliğ yayınlandı.

14 Nisan 1938: İzmir Konak Vapur İskelesi hizmete açıldı.

19 Nisan 1938: Kırşehir'de deprem.

25 Nisan 1938: Başbakan Bayar ve Dışişleri Bakanı Saraçoğlu, Balkan Paktı ile ilgili görüşmeler için Atina'ya gitti.

27 Nisan1938: Yunanistan ile Dostluk Antlaşması imzalandı.

8 Mayıs 1938: Başbakan Bayar, Yugoslavya'ya gitti.

1 Haziran 1938: Atatürk, doktorların tavsiyeleri üzerine Istanbul Boğazında demirleyen Savanora yatında kalmaya başladı.

29 Haziran 1938: 150'liklerin Affedilmesine dair kanun Meclis'te kabul edildi.

5 Temmuz 1938: Türk Ordusu Hatay'a girdi.

8 Temmuz 1938: Hatay davası, Türkiye'nin istediği gibi çözümlendi.

2 Eylül 1938: 'Hatay Cumhuriyeti' bağımsızlığını ilan etti. Hatay Cumhurbaşkanlığına Tayfur Sökmen seçildi.

15 Eylül 1938: Atatürk, vasiyetnamesini yazdırdı. (Ölümünden sonra, 28.11.1938'de açılmıştır.)

16 Ekim 1938: Atatürk'ün hastalığı hakkında günlük resmi bildiriler yayınlanmaya başlandı.

1 Kasım1938: TBMM'nin 4. Dönem, 4.Toplantı yılının açılışını Atatürk adına Başbakan Celal Bayar yaptı. Atatürk'ün açılış konuşması, Bayar tarafından okundu.

8 Kasım 1938: Atatürk'ün sağlık durumunun ciddi bir hal alması üzerine, sabah ve akşam olmak üzere iki ayrı tebliğ yayınlanmaya başlandı.

10 KASIM 1938: ATATURK; SAAT 09.05'DE ISTANBUL DOLMABAHÇE SARAYI'NDA VEFAT ETTI. Müdavi ve Müşavirtabiplerin verdikleri son rapor; "Reisicumhur Atatürk'ün umumi hallerinde vahamet dün gece saat 24.00'te neşredilen tebliğden sonra her an artarak bugün, 10 İkinci teşrin (Kasım) 1938 Perşembe günü saat dokuzu beş geçe, Büyük Şefimiz derin koma içinde terki diyar etmişlerdir." Müdavi (tedavi eden) tabipler: Prof. Dr. Neşet Omer lrdelp, Prof. Dr. Mim Kemal Öke, Dr. Nihat Reşat Belger. Müşavir (danışman) tabipler: Prof. Dr. Akil Muhtar Ozden. Prof. Dr. Hayrullah Diker, Prof. Dr. Süreyya Hidayet Serter, Dr. M. Kamil Berk, Dr. Abravaya Marmal.

11 Kasım 1938: Anayasa'nın 34.maddesi uyarınca, Reisicumhur adayının seçilmesi için TBMM toplantısından önce Parti Grubu toplandı. Malatya Milletvekili İsmet Inönü, Parti Grubunda mevcut 323 Milletvekilinin 322 5mm oyu ile aday gösterildi. TBMM'de yapılan oylamada ise oybirliği ile (348 Milletvekili) Cumhurbaşkanlığına seçildi. . - Başbakan Celal Bayar, istifasını Cumhurbaşkanı Ismet Inönü'ye sundu. Inönü yeni kabineyi kurmakla tekrar Celal Bayar'ı görevlendirdi.

16 Kasım 1938: Atatürk'ün naaşı halkın son kez görmesi amacıyla 19 Kasım'a kadar Dolmabahçe Sarayı'nda Katafalka konuldu. Halkın büyük ilgisi karşısında, yaşanan izdihamda 7'si kadın toplam 11 kişi ezilerek öldü. - Atatürk'ün cenaze namazını Diyanet Işleri Başkanı Ord.Prof. Şerafettin Yalkaya kıldırdı. - Kabine, 342 üyenin oybirliği ile güvenoyu aldı.

19 Kasım 1938: Atatürk'ün Naaşı, 12 generalin eşliğinde Dolmabahçe Sarayından alındı, Sarayburnu'ndan Zafer Muhribiyle, Yavuz Savaş Gemisi'ne taşındı. Yavuz, Ata'nın Naaşı'nı Izmit'te Tren'e bıraktı. Naaş, 20 Kasım'da Ankara'ya ulaştı. Ata'nın Naaşı'nın geçtiği tüm yerlerde Halk, O'nu son kez uğurlamak için yollara akın etmişti. Istanbul'dan Ankara'ya kadar mahşeri bir kalabalık Büyük Kurtarıcısını son kez selamlıyordu.

20 Kasım1938: Ankara'da 12 Milletvekili tarafından Tren'den alınan tabut, top arabasına konularak TBMM önündeki Katafalka yerleştirildi. Ankara ve civar illerden gelen Halk 2 gün 2 gece Ata'nın önünden son bir defa daha geçtiler.

21 Kasım 1938: Atatürk'ün Naaşı, törenle Ankara Etnografya Müzesindeki geçici kabrine konuldu. -Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı, Atatürk'ün yakın arkadaşı İsmet Inönü, Atatürk için, Millete yayınladığı beyannamede; "Büyük Türk Milletine; Bütün ömrünü hizmetine vakfettiği sevgili milletinin ihtiram kolları üstünde, Ulu Atatürk'ün fani vücudu istirahat yerine tevdi edilmiştir. Hakikatte Yattığı yer, Türk Milletinin, O'nun aşk ve iftiharlarla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür. Atatürk, tarihte uğradığımız en zalim ve haksız itham gününde meydana atılmış, Türk Milletinin masum ve haklı olduğunu iddia ve ilan etmiştir. Ilk önce, ehemmiyeti kavranmamış olan gür sesi asla yıpranmayan bir kuvvetle nihayet bütün cihanın şuuruna nüfuz etmiştir. Devletimizin banisi ve milletimizin fedakar, sadık hadimi, insanlık idealinin aşıkve mümtaz siması eşsiz Kahraman Atatürk; VATAN SANA MINNETTARDIR'

26 Kasım 1938: İsmet Inönü'ye, Cumhuriyet Halk Partisi değişmez Genel Başkanı ünvanı verildi.

28 Kasım 1938: Atatürk'ün vasiyetnamesi açıldı. Atatürk, vasiyetnamesinde şu hususları belirtmiştir;

"Malik olduğum bütün nukutve hisse senetleri ile Çankaya'daki gayrimenkul ve gayrimenkul emvalimi Cumhuriyet Halk Partisi'ne atideki şartlarla terk ve vasiyet ediyorum.

1- Nukut ve hisse senetleri şimdiki gibi Iş Bankası tarafından nemalandırılacaktır.

2- Her seneki nemadan bana nispetleri şerefi mahfuz kaldıkça, yaşadıkları müddetçe Makbule'ye ayda 1.000 lira, ve Rukiye ile Nebile'ye şimdilik 100'er lira verilecektir.

3- Sabiha Gökçen'e bir ev alınabilecek ayrıca para verilecektir.

4- yaşadığı müddetçe Çankaya'da oturduğu ev de emrinde kalacaktır.

5- Ismet Inönü'nün çocuklarına yüksektahsillerini ikmal için muhtaç olacakları yardım yapılacaktır.

6- Her sene nemadan mütebaki miktar yarı yarıya Türk Tarih ve Dil Kurumlarına tahsis edilecektir.

Kemal Atatürk

12 Aralık 1938: Sivas-Erzincan demiryolu hizmete açıldı. - Diyarbakır-Cizre-Van demiryolu yapımına başlandı.

26 Aralık 1938: Cumhuriyet Halk Partisi Olağanüstü Kurultayı'nca Kemal Atatürk 'Ebedi Başkan', Ismet Inönü' Değişmez Başkan' seçildi.

28 Aralık 1938: Milli Eğitim Bakanlığı'na Hasan Ali Yücel getirildi.