![]() |
Ağaç Terimleri
''Ob: Önüne geldiği sözcüğe " ters" anlamı veren bir önek.
Obkordat: Ters yüreksi, dairemsi (Obcordatus) (Yapraklar için) Oblanseolat: Ters mızrak biçiminde (Yapraklar için) Oblong: Köşeleri yuvarlak, dikdörtgenimsi (Yapraklar için) Obovat: Ters yumurta biçiminde (Yapraklar için) Obtus: Küt tepeli Odun çelikleri Çelik olarak alınan, sertleşmiş, odunlaşmış sürgünler. Odunsu bitkiler: Gövde ve dalları skleranşim hücreleri (Sert doku) ile pekişmiş selüloz ve lignin içeren sert gövdeli ve çok yıllık bitkiler grubu. (Lignosue) Offshood: Gövde sürgünü Oksin: Bitkilerde büyümeyi sağlayan bir tür hormon. Bitkilerin hücrelerinde biriken, dışarı atılmadığı halde kullanılmayan ürünler. (Msl. kuzukulağı asdi, süt, uçucu yağlar, reçine, zamk,). Hayvanlar gibi bitkiler de hormona benzer etkin maddeler yapar. Bu iç salgılara bitkilerde << oksin >> denir. (Daha detaylı bilgi için salgı terimine bakınız) Oleum: Yağ, bitki yağları Onbrohore: Vejetasyon döneminde gerekli yağışın 100 mm.nin altında kaldığı, bu sebepten orman yetişmesinin olanaksız olduğu yağış sınırı. Omca: Kesilen ağacın yerde kalan kök ve kök boynu kısmı. Ontogeni: Bitkilerin yaşam evreleri (Habloid gibi) ''0p.Cit,'' : "Sözü edilen eserde anlamında" kısaltma (opere citato) Opposit: Sürgün nodlarında yaprakların karşılıklı çift olarak dizilişi (karşılıklı) Optimum: En uygun. Yaşam faktörlerinin, organizmaya en yararlı olacak şekil ve miktarda , bir arada bulunduğu durum. Opustoipiotum: (Bkz.Topiary) Orbikular: (Orbikulat): Dairemsi şekilde (yapraklar için) Ordo: Canlılar sistematiğinde (Taksonomi'de) Familyaları içine alan kategori (Takım) Organizma: Canlı varlıklar Organografya: Organ bilimi Orijin: Bir organizmanın yetişme yerinin kaynağı Ornamental: Hortikültür. Süs bitkileri horti kültürü Ornitofil: Tozlaşmayı kuşlarla yapan bitkiler Ornitogam: Tozlaşmanın kuşlarla yapılması olayı Ortam: Canlı bir varlığın içinde bulunduğu doğal veya maddi koşulların tümü Ortet: Vejetatif üremede, kendinden parça (materiyal) alınan bitki. Ana bitki Orto: Düz anlamında bir önek. Ortotrop: Tohum tomurcuğunda mikropil'in yukarı doğru baktığı durum. Otto: "Kendi kendine" anlamında ön ek "Auto" Otokton: Yerinde duran, yerinde oluşan. Taşınmış gelmiş olmayan Otokton Topraklar: Aşınıp ayrışan kayaçların taşınmadan, bulunduğu yerde kalması ile oluşan (yerli) topraklar Otör: Daha önce bilinmeyen bir taksonu (bitki veya hayvan)ilk defa bulan ve ona ismini veren kişi Otsu Bitkiler: Gövde ve dalları odunlaşmaya, genelde az ömürlü dalları yeşil, kısa boylu bitkiler. Ovagon: Yumurtalık (Ovaryum) Oval: Yumurta biçiminde. Söbe Ovat: Yumurtanın boyuna kesiti şeklinde Ovisit: Zararlı böcek yumurtalarını öldüren ilaçlar Ovül: Tohum taslağı Ozmos: Yoğunlukları farklı olan gaz ve sıvıların, az geçirgen bir zardan geçerek birbirine karışması olayı. |
Ağaç Terimleri
Örtücü: (Bkz. Yerörtücü)
Öz doku: (Bkz. Paranchim) Özek doku Öz odun: Ağacın orta kısmındaki , koyu renkli ve lignin içeren silindirsel bölüm (Haşebi sadık) Öz ışınlar: Ağaç kesitinde, merkezden kabuğa doğru uzanan hücrelerin görüntüsü (Mıh şuaları) Öz su: Bitkilerde, yapraklardan gövde, dal ve köklere dağılan besi suyu (Hayvanlarda kan gibi) Özümleme: Asimilasyon. Bitkilerin kökleri ile aldıkları ham besi suyunu, güneş ışınları ile, yapraklarda havanın azotuyla birleştirip besi haline getirdiği kimyasal olay. Asimilasyon. |
Ağaç Terimleri
''P'' : "Sayfa" anlamında kısaltma (Pegina)
Paleobotanik: Jeolojik zamanlarda yaşamış bitkileri konu alan bilim dalı. Palizat: Yapraklarda sütun şeklinde parankim doku Palmat: Damarları palmiyedeki gibi olan yapraklar. Elsi Palmate: El gibi (Yapraklı) Palmatilobat: Damarlı loblu (yaprak) Palmetum: Hurma ağacı ile temsil edilen subtropikal iklim kuşağı. Palmetum zonu, palmetum rejiyonu. Pampa: Güney Amerikada prerilerin kapladığı alan. Pan: Sıkışmış, sertleşmiş toprak tabakası Panaşe; Alacalı. Aynı dalda farklı renk ve çiçek yapısı Pandurat: Keman biçiminde (yapraklar). Panduratus Panikula: Bileşik salkım biçiminde Paranchim: Özek doku. Temel doku (Parankima) Parazit: Başka bir canlının üzerindeki yaşam şekli (Asalak) Paripennat: Yaprakçıkları çift sayıda olan pennat yapraklar Patajen: Hastalık yapan, böyle yetenekteki organizma Peat: Su altında yetişen bitkilerin havasız ortamda kısmen ayrışmasıyla oluşmuş organik maddeler. Turba, torf gibi. Pedat Damarlanma: Orta yaprak damarı tabanından çıkan iki yan damarın orta damardan daha uzun olması durumu Pedisel: Çiçekli dal Pedokal Topraklar: Biriken kireçlerle oluşan topraklar Pedoloji: Toprak Bilimi Pedolojik: Toprak bilimsel, toprakla ilgili Pedon: En küçük toprak boyutu Petdat dmarlanma: Işınsal damarlanma Pendonkul: Çiçek sapı (Pendonkulus) Pendula: Sarkık. Sarkık formlu ağaç tacı Pennat: Tüysü biçimde (yapraklar) Pennatilobat: Lopları az derin (yapraklar) Pentamer: Beş parçalı (çiçekler) Perennial Çok yıllık otsu – odunsu bitkiler grubu. Köken bitkiler Perfekt Çiçek: Tam çiçek Pergola: Üzerine sarılıcı bitkilerin bulunduğu yapılar Periant: Çiçekte meyve yaprağını çevreleyen örtü yaprağı. Çiçek örtüsü (Çanak yaprak, taç yaprak gibi) Pericarp: Bkz. Perikarp Pericarpium: Meyve kabuğu Periderm: Sap ve kökleri dıştan saran, çoğunlukla mantarlaşmış dış doku. Dış kabuk Perigon: Renkleri aynı olan çanak ve taç yapraklar Perigyne: Orta durumlu Perikarp: Tohumu saran ve koruyan eksokarp (dış tabaka), mesokarp (orta tabaka), Endokarp (iç tabaka) tan oluşan 3 tabaka. Meyve çeperi (Perikarpus). Meyve kabuğu. Periklinal Kimera: Aynı genetik yapıdaki anaç veya kalem dokuları bir ya da birkaç hücre kalınlığında kabul gibi bir tabaka halinde diğerlerini kuşattığı aşı melezleri Periplen: Kabuk parankimasını oluşturan meristem doku Perisikl: Ağaçlarda merkezi silindiri çevreleyen ve ek kökleri doğuran meristem. Periyodik: Aralıklı gelişim. Perkolasyon: Suyun toprak içinde aşağı doğru hareketi. Perlit: Toprağı gevşetmekte kullanılan bir silis ürünü Permeabilite: Suyun toprak içinde hareket edebilme özelliği. Geçirgenlik. Petal: Çiçeğin renkli olan bölümü, taç yapraklar Petiolatus: Saplı (yapraklar için) Petirol: Yaprak sapı Peyzaj: Çevre düzenleme san'atı. Manzara. Dar anlamda bahçe düzenleme PH: Bir çözeltinin asitlik derecesini belirtmeye yarayan kemiyet (P: potansiyel ile H: Hidrojen sözcüklerinin birleşmesiyle ifade edilir. 1- 14 arası skalada 7: Nötr, 1/14 olarak hesaplandığından rakam büyüdükçe derece küçülür) Phanerophyt: Bkz. Fanerofit Phycophyta: Alg'ler (Fikofit), su yosunları Pheophycees: Esmer su yosunları Phyllocladin: (Fillokladium) Yaprak gibi yeşil renkli ve yaprak işlevi yapan sürgünler Phrygana: Bkz. Frigana Pigment: Hücrelere renk veren madde Piksidium: Düşen bir kapakla açılır meyve Pinnat Yaprak: Lopları yaprak halindeki yaprak şekli Pistil: Çiçeğin dişi organları (Gyneceum) Pix: Katran Plagiotrop Yatay büyüme Plantband: Bahçelerde bodur ağaçlıklı, çimenli ve çiçekli dar ve uzun bölmeler Plantuvar: Fide dikmeye yarar, baston şeklinde kısa ahşap çubuk (Gars Çubuğu) Plasenta: Etene. Tohum tomurcuklarının ovaryum içinde karpellerin kenarı üzerinde bağlı olduğu doku. Pleihozyum: Bkz. Pleiochasium Pleiochasium: Çiçeklerde, ana saptan çok sayıda yan sapların çıktığı durum. Çok kollu talkım. Pleron: Ağaçlarda merkezi silindiri doğuran meristem Plumula: Tohumların gövdeciği. Embriyo tomurcuğu Podzol'ler: Soğuk ve bol yağışlı iklim bölgelerinin, horizonlaşmış, açık renkli toprakları Polen: Bkz. Pollen Poli: Önüne geldiği sözcüğe "çok" anlamını veren bir önek Poligam: Çok evcikli, (bitkilerde) Polidami: Çok evciklilik (bitkilerde) Polikroun: Çok renkli Pollen: bkz. Çiçek tozu. Tozak Pollen Borusu: Erkek hücreleri taşıyan boru. Erkek protelyum Pollenizasyon: Tozaklanma (Polinizasyon) Pollen borusu: Erkek Protalyum Poşik: Bkz. Pontik Pontik zon: Doğu Karadenizden Kırıma kadar uzanan bölge ve bu bölgenin yerel iklimi (Ponşik) Populasyon: Aynı tür canlıların toplulukları Porisit kapsula: Deliklerle açılır kapsüller (Gelincik gibi) Porocid: Gözenekli (Porosit) Porozite: Gözeneklilik. Su tutma kapasitesi ''p.p'' : "Kısmen" anlamındaki kısaltma (Proparte) Preflorezon: Bkz. Estivasyon Preri'ler : Kuzey Amerikanın ılıman bölgelerinde yağış ve ısının elverişsiz olduğu ve orman oluşamamış bölge Presler Burgusu : Dikili bir ağacın yaşını saptamak için, ağacın merkezine doğru vidalanıp, ağaçtan fitil çıkaran bir alet. preventif tomurcuk: Bkz. Provantif tomurcuk Primer: Birincil Primidif: Gelişmemiş. İlkel Primula: Embriyo tomurcuğu Proporsiyon: bahçe ve çevre düzenlemede, " uygunluk – orantı" prensibi ''Pro.syn'' : "Eş anlamlı olarak"ın kısaltılmışı ( pro synonymum ) Prostata Sürünücü. Yerde yayılan Protalyum: Boru. Sporun çimlenmesiyle oluşan, yürek biçiminde yarı kromozomlu gametler bitkisi. Protea: Güney Afrika Kap bölgesinde, Akdeniz florasının, funda, zeytin, fıstık çamı gibi türleriyle kaplı alanlar. Protogin: Stigmanın polenden evvel eşeysel olgunluğa erişmesi durumu Protofit: İlkel bitkiler. Bakteriler, algler gibi. (Protophyt) Protonema: İlkel solucanlar Provantif: Uyuyan Provantif sürgünler: Dal ve gövde kabukları altında, bazen 50 – 100 hatta 200 yıl uyuyarak kalabilen tomurcuk veya gözler. Provantif tomurcuklar. Provantif gözler. Psammoofit: Kumul bitki formasyonları (Psammophyta) Pseuda: " Yalancı, sahte, gerçek olamayan" anlamlarında bir önek Pseudobulb: Yalancı soğanlar (orkidelerdeki gibi) Pseudomaki: Yalancı Maki. Maki florasının arasına karışmış, kışın yapraklarını döken bitki formları Pseudoterminal tomurcuk: Yalancı terminal tomurcuklar Psikro: " Nem. Havanın nemi" anlamında bir önek Psikofit: Çok soğuk ve nemli iklim kuşağının bitki formasyonları Psikrohore: Vejetasyon dönemi içinde gerekli bağıl nemin % 50 nin altında bulunması sebebiyle orman yetişmesi olanağının kalktığı nem sınırı. Pteridofita: Eğrelti otları (pteridophyta) Pteridospermae: Tohumlu eğrelti otları Pul: Tomurcuklarda basit yapraklar Pulluk tabanı: Pullukla sürülen topraklarda, pulluğun sıkıştırıp sertleştirdiği ve alt tabakalarla besi alışverişine olanak kalmadığı kaymaklanmış tabaka. Pulpa: Etli mezokarp Pülverizatör: İlaç püskürtücü aletler. Pyramidalis: Piramit şeklinde, ehrami formda (Ağaç habitusu) |
Ağaç Terimleri
Racemose: Monopodial dallanmalı (Salkım şeklinde) çiçek durumu.
Rahis: Tüysü yapraktaki orta damar olup; yaprakçıklar bu damarlardan çıkar Radicula Ana kök. Primer kök. Embriyo kökçüğü. İlksel kök ( Radikula ) Radiks: Kök (Radix) Ramet: Vejetatif üretmede, ana bitkiden alınan materyal, ortet bitkiden üretilen yeni çelikler. Rasemoz: (Bkz. Racemose) Rassis: Irk. Bir çeşit alt tür (Race) ''R.B'' : Zehirli yemler anlamında kısaltma Reçine kanalı: Balzam kanalı ''ref'' : "Başvurunuz" anlamında kısaltma (Refer) Regnum: Canlılar sistematiğinde ilk basamak olan Alem veya Dünya (Bitkiler alemi , Hayvanlar alemi gibi) Rekreasyon Alanları: Dinlenme, eğlenme alanları Relief: Yükseklikler, Kabartma (Rölyef) Relikt: Jeolojik dönemler boyunca geniş bir yayılma alanına sahipken, dünyanın geçirdiği evreler nedeniyle yok olan bitki taksonlarına karşın bulabildiği uygun ekolojik faktörlerin devamına bağlı olarak günümüzde dünyanın bazı köşelerinde yaşamını sürdürebilen bitkiler (Gingleo biloba gibi) Rendzina'lar Kalker kökenli, B horizonu olmayan, humusça zengin topraklar Reniform: Böbreksi biçimde (Reniformis) Reofit: Akarsularda yaşayan bitki grupları Repens: Sürünücü Repikaj: Bkz. Şaşırtma Replum: Ovaryumdaki yalancı perde Reptakulum: Bkz. Çiçek tablası Resina: Reçine Ressesif: Saklı, gizli Rhizoma: Bkz. Rizom Ripidyum: (Ripidium): Yelpaze şeklinde. Yan dalların hepsi aynı planda (Mohazyum çiçek kurulları için) Rizom: Toprak altı gövdesi. Kök gövdesi. Kök sap Rodentisit: Farelere karşı kullanılan tarım ilaçları Ronbik: Baklava şeklinde Rosemus: Basit salkım şeklinde (çiçek) Rosemoz: Çiçek kurulunda ana eksen büyümeye devam ederken yan dallar bu eksenin yanlarından çıkan salkım, şemsiye, başak, kedicik gibi oluşum Rotodinamik Pomba: Santrfujlu su pompaları Rodundat: Geniş eliptik, dairemsi şekilde (Rotundatus) Rozet yapraklar: Gül yapraklar Ruderal: Yerleşim alanlarının özel yaşam koşullarına uyum sağlamış bitki ve hayvan türleri. Duvar dibi, çöplüklerde yetişen Rudus: Moloz, yıkıntı Rüşeym: Bkz. Embriyo Rüşeym kesesi: Bkz. Embriyo kesesi Rüzgar Perdesi: Rüzgara duyarlı bir ormanı, rüzgar etkisinden korumak için bir veya birkaç sıra ağaçtan oluşan rüzgar önleyici doğal perde Retenon: Çeşitli derris (baklagil) türlerinden çıkarılan madde; ilkel hayvanlar için çok zehirlidir; böcek öldürücü olarak kullanılır. Rottboellia:[I] Akdeniz, Güney Afrika ve doğu ülkelerinde yetişen oldukça yüksek boylu bitki.(Buğdaygillerden). Royene: Güney ve tropikal Afrikada yetişen ağaç veya ağaççık. Yaprakları almaşık kısa saplı, düz kenarlı, koyu yeşil renktedir.Kışın dökülmez. Çiçekler yapraklarının koltuğundan çıkar; kadeh biçiminde bir çanakla, tek yapraklı bir taçtan meydana gelir; meyvesi yuvarlak üzüm biçimindedir. Yirmi kadar türü bilinir.(Abanozgillerden). Ruellia: Acenthaceae familyasından süs bitkisi. Russelia: Süs için yetiştirilen ağaççık.(Sıracagillerden) |
Ağaç Terimleri
''S'' : Step iklim kuşağı simgesi ( Köppen'e göre )
Sabicea Tırmanıcı, sarılgan saplı ağaççık; Amerika ve Afrika'daki sıcak ülkelerde ve Madagaskar'da yetişen pek çok türü bilinir. Sabiku: Amerika'da Lysiloma latisiliqua'dan elde edilen kereste.(Rengi parlak esmerden sarıya kadar değişen sert bir odundur; gemi yapım işlerinde ve ince marangozlukta kullanılır. Sabinol: kara ardıç esansında bulunan kimyasal bir madde Sabunotu: blş.i. Çöven Sac: Hindistan'dan gelen kerestesi değerli sert ağaç. Saccardo: (Pier Annrea) İtalyan botanikçisi. Bilinen bütün mantarların tamamını kapsayan 22 cilt tutan eseri vardır. Saccolabium: i. İndenozya-Malezya bölgelerinde yaygın orkide. Başlıca türler; Sacolabium ampullaceum, S. bellinum, S. giganteum. Sade göz: Bileşik göz karşıtı olarak böceklerde bulunan sade göz. Sade Meyveler: Tek bir çiçek ve pistilden oluşan meyveler Safran: Soğanlı ve güzel çiçekli bir bitki. İlmî adı Crocus. Süsengillerden// Çayır safranı. Colchicum automnale'nin yani Güz çiğdeminin başka adı.// Hint safranı. Curcuma longa, yani Su kabağının diğer adı// Kır safranı; Carthamus tinctorius'un günlük dildeki adı. Safran; kök sapı birbirine bağlı iki soğandan ibaret çok yıllık bir bitkidir; soğanın üzeri kat kat gömleklerle kaplıdır, şeride benzeyen uzun ve dar yaprakları buradan çıkar. Çiçekler kısa bir sapın üzerinde bulunur, taç yaprağımsı olan çiçek çevresi huni biçiminde ve büyüktür. Bahçe safranının çiçekleri morumsu firfiri renkte ve çok iridir; dişi organın tepecikleri ise büyük ve çok kokuludur. Safran esansındaki sarı boyar maddesi kendi ağırlığının 100.000 (Yüzbin) misli suyu boyayabilir. Zararsız bir boya olduğu için şekerleme, makarna, tereyaağı ve bitkisel yağ boyamakta kullanılır. Sagitat: Zıpkın biçiminde, oksu ( yapraklar ) ( sagitatus ) Sahra: Açık ve düz arazi, ova, kır Sakaldikeni: Spor keseleri uzun tüylerle kaplı boz liken. (Usnea barbata) Ağaç dallarından sarkan yaygın bir likendir. Sakız: Bazı ağaçların, özellikle sakız ağacının çiğnendiği vakit yumuşuyan, hoş kokulu, sarımtrak beyaz renkli reçinesi Sakızağacı: Antepfıstığıgillerden bir kaç ağaca verilen ad. (Pistacia lentiscus, P. terebinthus) Asıl sakız ağacı (P. butiscus) yapraklarını kışın dökmeyen küçük bir ağaçtır. Meyvesi yuvarlak, siyah ve küçük üzüm biçimindedir. Meyvelerinden yenebilen bir yağ çıkarılır. Fakat sakızağacının asıl ürünü << sakız >> denilen reçinemsi bir zamktır. Diğer sakızağacı; P.terebinthus sıcak ve kurak bölgelerde yetişir. Kestane rengindeki odunu güzel damarlıdır. Kabuğundan chio terementisi denen keskin kokulu bir yağlı reçine elde edilir. Saksıgüzeli: Yeşilimsi veya kırmızımsı sarkık çiçekli, etli yapraklı, yumru köklü otsu bitki. Kayalıklar ve eski duvarlar üzerinde biter. Boyu 10-60 cm. yi bulur. Damkoruğugillerden (cotyledon umblicus) Saksikol Bitkiler: Yaşam yeri olarak taşların üzerini seçen, toprağa bağlı olmayan bitki grupları (Mantarlar, likenler gibi ) Sakura: Japon kirazı çiçeği. Japonların milli çiçeği. Salep: Salapgillerden bitki. (Orchis). Tel köklü otsu bir bitkidir. Kökünde iki yumru bulunur. Kırışık olandan bitkinin kendisi çıkar. Dolgun olan diğeriyse gelecek seneki bitkiyi meydana getirir. Salebin gövdesi silndirimsi ve dik, çiçekler salkım veya başak şeklindedir. Her çiçeğin üst taraftaki taç yaprağı uzun mahfuz biçiminde ve üç lopludur. Bayağı salep: (Orchis macuketa) Ormanlarda ve nemli çayırlarda yaygındır. Çiçekleri başak biçimindedir. Kırlarda rastlanan başka bir türü (Orchis morio) çiçekleri kırmızı veye mor renkli, üst taç yaprağı isebeyaz noktalıdır. Birçok türü süs bitkisi olarak yetiştirilir. Salepgiller: Bir çenekli, kapalı tohumlu, çiçekli bitkiler familyası. (Mikrosper males takımından). Salepgiller (orchidaceae) çok yıllık otsu bitkilerdir. Genellikle yerde biterse de konuk olarak başka bitkiler üzerinde yetişenleri de vardır. Salgı: Bitkilerin hücrelerinde biriken, dışarı atılmadığı halde kullanılmayan ürünler. (Msl. kuzukulağı asdi, süt, uçucu yağlar, reçine, zamk,). Hayvanlar gibi bitkiler de hormona benzer etkin maddeler yapar. Bu iç salgılara bitkilerde << oksin >> denir. Salgı organları, genellikle aromatik maddeler yapan ve salgılayan organlardır. Bu organlar çeşitli tipdedir. Bir kısmı meydana getirdiği salgıyı dışarı çıkarmaz, içinde alıkor. Üst deri hücreleri(gül)-tüyler (nane)- kanallar- sütler (Sütleğen)- marul ve hindibabanın süt kanalları Bir kısmı ise salgıladığı maddeleri dışarı atar. Kesecikler(portakal)- kanallar(çam). Salkımotu: Tarlalarda, çayırlarda, yol kenarlarında çok görülen otsu birki. (Poa) Bugdaygillerden. Salkımotunun pek çok türü vardır. Bazıları çim ve yem olarakl yetiştirilir. Yassı saplı salkımotu: (Poa compressa) 15-30 sm yüksekliğinde, çok yıllık bir çayır ve mera bitkisidir. Kuraklığa ve hastalığa dayanıklıdır. Çayır salkım otu: (Poa pratensis) Mera, yeşil saha ve kuru ot üretimi için kullanılır. Bataklık salkım otu: (Poa trivialis) 50-75 sm kadar boy atabilir. Soğuk mevsim bitkisidir. Salkım otu tohum ve kök sapları ile kolayca ürer ve yayılabilir. Salkım söğüt: Ağırlık veya yere yönelim yüzünden dalları toprağan doğru sarkan söğüt türü. (Salix babylonica) Salpiçhroa: İnci çiçeğini andıran beyza çiçekli, otsu veya dip kısmı odunsu bitki. Güzel ve bol yapraklı olduğu için yetiştirilir. Patlıcangillerden. Salpiglos: Şili'de yetişen toplu salkım çiçekli, bir veya çok yıllık yapışkan otsu bitki. Slpiglossis sinuata değişik renkteki çiçeklerinden dolayı, tarh kenarlarında yetştirilir. Patlıcangillerden. Salma Sulama: Salma sulama : Bir su kaynağından, kanal ve kanaletlerle yapılan sulama şekli. Salsola: Kıyılarda, kumsal bölgelerde yetişen otsu veya ağaçsı bitki.(Ispanakgillerden) Salsolanın en önemli türü Güney Avrupa'da yetişen diken yapraklı Salsola kali'dir. Bunun külünden alkali olan potasyum karbonat elde edilir. Salsolaceae: Ispanaklar takımından bitki grubu. Bazıları bunları ıspanakgiller gibi ayrı familya sayar, bazıları ise ıspanakgillerin eş anlamlısı olarak kabul eder. Salvadora: (İspanyol botonikçisi J.Salvador'un adından). Kalın yapraklı yeşilimsi küçük çiçekli ağaç veya ağaççık. Salvadoraceae familyasının örnek tipi. Salvia: i. Adaçayının ilmi cins adı. Saman: Tahılların, harmanda taneleri ayrıldıktan sonra kalan saplarına verilen ad. Samanea: i. (İsp. saman'dan) Amerika'nın tropikal bölgelerinde yetişen çalı görünümünde bitki. Samanea saman ve S.arbereum bölge ağacı olarak yetiştirilir. S.pedicellaris'ten sarı öz ışınlı kahverengi-siyah bir odun elde edilir. Samara Meyve: Kanatlı, açılmayan kuru meyveler Samolus: Bataklık ve tuzlu bölgelerde yetişen otsu bitki. Boyu 30 sm yi bulur. Sapı ve yaprakları tüysüz, çiçekleri beyazdır. Kıyıya çok yakın yerlerde bulunur. (Çuhaçiçeğigillerden) Sandal: Sert odunlu,kısa boylu ağaç. Yaprakları karşıt, tüysüz, düz kenarlı ve az çok etli, çiçekleri seyrek salkım şeklinde ve erdişidir. Meyvesi yuvarlak bir zeytin biçimindedir. Pek çok türü vardır. Beyaz sandal(Santalum albun), Avustrulya sandalı (S.spicatum ve Fusanus spitatum), (S.austro caledonicum v.b. gibi) Bunların hepsinden sanayide kullanılan belsemsi esanslar elde edilir. [Sandalgiller: İki çenekli, çiçekli bitkiler familyası.(Santalales takımından) Sandalgiler taçsız çiçekli ağaçlardır. Çiçeklerinde yumurtalık alt durumlu, etene düzeni merkezlidir. Bunlar klorofilli halde genellikle asalak yaşayan otsu veya ağaçsı bitkilerdir. Çiçekleri erdişi veya eşeylik organlarıdan birinin körelmesi sebebiyle bir eşeyli olur. Çanak, çanaksı veya taçsı kısım dört-beş parçadan nadiren üç veya altı parçadan meydana gelir. Çiçek çevremiyle eş sayıda olan erkek organlar, dişicik borusunun dibinde veya boğazında birleşip kaynaşmıştır. Uçları dişicik tepesinden az veya çok aşkın olur. Saplı tomurcuk: Sürgüne bir sapla bağlı tomurcuklar Saprofit: ( Bkz. Çürükçül ) Sarılıcılar: Bitki, duvar, çit gibi objelere sarılarak yaşamlarını sürdüren, sarmaşıklar gibi bitkiler. Lian'lar Sarmal Yaprak: Sarmal Yaprak : Sürgün üzerindeki tomurcukların spiral diziliş şekli. Satırasyon noktası: Saturasyon noktası : Toprak gözeneklerinin tamamen suyla dolu olduğu andaki toprağın nem yüzdesi Sayvanlı: Tomurcuk pullarının kenarlarının çok ince olarak parçalanmış hali Sclerotium: Bkz. Skleroti ''sect'' "Bölüm" anlamında kısaltma ( Section ) ''sen su''" Anlamında S crup: Pasifik ve Uzakdoğu'daki kurak alanların çalılıkları Sedment: Çökel. tortu Sedimentasyon: Çökelme Seki: Bkz. Teras Sekileme: Bkz. Teraslama Sekonder: İkincil. Tali Sekonder Çiçek: Kapalı tohumlularda dişi embriyo kesesi içinde, diploid hücre Seliloz: Bitkilerin destek dokularının bileşimi ve bunların hücre çeperlerinin temel maddesi olan polizit Semen: Tohum Sentrifugal: Bir çiçek durumunda, tepedeki çiçeklerin yanlarındaki çiçeklerden önce açması durumu Sentrpetal: Bir çiçek durumunda çiçeklerin dipten başlayarak açılması durumu Sepal. Çiçeklerde çanak yaprak. Dış yaprak Septicit Kapsül: Karın çizgisinden 3 yarıkla ayrılan meyveleri oluşturan kapsülle (septisil kapsula) Septum: Ovaryumun bölmeleri. Perde Serpme ekimi: Tohumun tüm ekim alanına serpilerek ekimi Serrat yapraklar: Testere dişi biçiminde yapraklar Sert Doku: Skeleranşim hücrelerinin oluşturduğu doku. Sessile: Sapsız, ya da çok kısa saplı ( yapraklar ) Sessilis: Sapsız, çiçek halkaları daire şeklinde olan Sığırdili: Genellikle mavi,nadiren pembe veya sarımtrak beyaz çiçek açan otsu bitki. İlmî adı; anchusa. (Hodangilerden) Tarla kenarlarında, bağlarda, kumsal deniz kıyılarında veya ormanlarda yetişir. Hekimlikte hodan yerine kullanılabilir. Sığırkuyruğu: verbuscom.(Sıracagillerden) Geniş yapraklı sarı çiçekli otsu bitki. Çabuk dökülen pamuksu görünüşteki çiçekleri sarı veya kızılımsı sarı renktedir. Her çiçeğinde beş taç yaprak ve birbirine eşit olmayan beş organ bulunur. Meyvesi kapsül şeklindedir. Sıracagiller: İki çenekli bitişik taç yapraklı bitkiler familyası. Çoğunlukla otları, dip kısmı odunsu bitkileri ve bazı ağaçları kapsar. Sıracagillerin çiçekleri düzensiz ve erdişi, meyveleri çatlamaz kapsül ve üzümsü meyve halindedir. Başlıcaları; Sığırkuyruğu, nevruzotu, sıracaotu, yüksükotu ve melekotu. Sıracaotu: Scrofularia; Pis kokulu çok yıllık otsu bitki. Eskiden sıraca tedavisinde kullanılırdı. Pek çok türü vardır. Sıraotu veya basurotu en yaygın olanıdır. Bazı türleri dere kenarlarındaki kumsallarda yetişir. Sızdırma Sulama: Üstü bol delikli plastik boruların toprak altına fidan köklerinin sayıldığı alana döşenerek, içinden geçen suyu bu deliklerden sızdırarak yapılan sulama metodu. Sicyos: Tırmanıcı bir bitki. Kabakgillerden. Sida: Otsu veya dip kısmı odunsu bitki. Ebegümecigillerden. Sideritis: Sarı veya beyaz çiçekli, otsu veya ağası bitki. Ballıbabagillerden. Siğilli sürgün: Sürgünlerde oluşan, yapışkan, tutunucu işlevi olan uzantılar Sikalar: Palmiyeye benzeyen açık tohumlu bitkilere verilen grup adı Sincan: Sakızlı bir çeşit çalı Sinekkapangiller: Parietales takımından çiçekli bitkiler. Çok yıllıktırlar ve otsu bitkilerdir. Damarları yay gibi kemerli olan yaprakları sapın dibinde rozet biçiminde yer alır. Çiçekleri düzgün, beşer parçalıdır. Beş tane olan erkek organlar dışarıya doğru sarkık durur. Meyve kapsül biçiminde, tohumlar etlidir. Sinekkapanların çoğu böcek yiyen bitkilerdir. Bu özellik bulundukları yerde azotun az oluşuyla açıklanmaktadır. Sinirotları: Hodanlara oldukça yakın, ikiçenekli bitkiler takımı. (Örnek tip; sinirotu) Sinirotu: Birçok yabani tipi bulunan otsu bitki. (Sinirotugillerden). İlmi adı plantago.// Su sinirotu, Alisma plantago'nun yaygın adı. (sinirotugillerden) Sinirotları, yaprakları dipten çıkan, genellikle sapsız çok yıllık otsu bitkilerdir. Çiçekler tek bir sapım başak durumunda topludur. Büyük sinirotunun (Plantago Majör) tanelerini kafes kuşları çok sever. Kum sinirotu'nun (Plantago poyllium) pembe çiçekleri vardır. Sinir otunun tohumlarından helme yapılır. Sinirotugiller: Sinirotları takımından iki çenekli, bitişik taçyapraklı bitkiler familyası. Genellikle rozet yapraklı otsu bitkilerdir. Çiçekleri sapın ucunda tıkız başak biçiminde bileşik ve erdişi, çiçek çnağı daimi, tacı borumsudur. Her çiçekte dört erkek organ, iki bölmeli bir yumurtalık bulunur. Bölmelerin içinde bir veya birçok yumurtacık yer alır. Meyvesi kapaklı kapsül biçimindedir. Sivilkültür: Orman yetiştirme teknikleri Silikva meyve İki karpelden yapılmış çift gözlü meyveler Simbiyoz: Ortak yaşama (Likenler gibi) Simoz: Çiçek kurulundaki simpodial dallanma şekli olup, monohazyum (Tek dalda), Dihazyum (karşılıklı iki yandalda) ve Pleihazyum (İkiden çok aynı derece yan dalın aynı nodlarından) gibi şekilleri bulunur. Anlamı; "çok dallanma" Simpodial: Talkım durumunda (Ana dal, yan dallardan kısadır. Ve önce ana dalın ucundaki tomurcuk çiçeklenir; sonra da yan tomurcuklar gelişir. (Gürgen, kayın, söğüt gibi ) Simpton: Hastalık belirtileri Sinirotlar: Hodonlara oldukça yakın, ikiçenekli bitkiler takımı. (Örnek tip: sinirotu) Sinamaki: Botonik ismi; Cassia sennal olarak bilinen sinemaki bitkisi günümüzde kabızlık olgularında sürgüt olarak sıkca kullanılmaktadır. Bitkinin yaprak ve meyvelerinin içerdiği antraquinan glikozidleri bağırsak hareketliliği üzerinde etkidir. Sinkarp: İki ve daha çok sayıda kapsülden meydana gelen pistil Sinonim: Eş anlamlı isim Sinpetal: Açık bir taç halkası yerine, üst tarafı huniye benzer boru halini almış çiçekler Sinsepal: Çanak yaprakların kısmen veya tamamen birleşmiş olduğu çiçekler Sinsunus: Akrep biçiminde. Çiçekler iki yakın sırada dizilmiş görünümde, ana ekseni zemberek gibi kıvrık olan çiçek kuruluşu ( Cincinnus) Sintepal: Tepalleri kısmen veya tamamen birleşmiş durumda olan çiçekler Sistematik: Bkz. Takonomi Sitüasyon: Bahçe düzenlemesinde, dikkate alınması gereken," çevreye uygunluk" prensibi Siyerozemler: Kurak steplerle (Bozkırlarla) çölümsü (Arit) bölgelerin soluk kahverengi ve gri toprakları Slikula Meyveler: Boyu eninin 3 misli kısa olan silikva meyveler ( Slika ) Sliqua: Hardalsı meyveler (Bkz. Şote) Skleroti: Bazı mantarların devam organı olarak oluşturdukları sert ve koyu renkli iplik yumakları (Sclerotium) ''sL'' : "Görüş" anlamında kısaltma (Sensu Lato) Solanum: Sıcak ve ılıman bölgelerde yaygın, sekizyüzden fazla ayrı türü kapsayan bitki cinsi. Patates, tatlı patates, patlıcan, itüzümü, domates bu cinstendir. Bir hayli türü de çiçeklerinin veya yapraklarının güzelliğinden dolayı süs bitkisi olarak yetiştirilir. 3-4 metre yüksekliğinde bir ağaç olan Solanum betaceum'un meyvesi domates gibi kullanılıe. Amerika'nın tropikal bölgelerinde yetiştirilen bu ağacın meyvesine << Ağaç domatesi>> denir. Soldenella: Rozet yapraklı 10-20 cm boylu, çok yıllık küçük bitki. Dağlık bölgelerde karların erime sınırında, nemli topraklarda yetişir. (Çuhaçiçeğigillerden) Soymuk: Yalamuk. Besi suyu Soymuk Boruları: Kambiyumun dışa doğru bölünerek soymuk dokusunu oluşturan ve besi suyunu organlara ileten borular, damarlar. ''s.n'' : "Numarasız" anlamında kısaltma (sine numero) Sörvey: Bir bahçe düzenlemesinden önce o bahçe içinde var olan nesnelerin envanteri ve plana geçirilmesi işlemi ile bunların değerlendirilmesi kuralı (SP) : Suda çözünen toz bitki ilaçları ''sp.'' : "Tür" anlamında kısaltma (species) ''sp. nova'' : "Yeni tür" anlamında kısaltma ( Subsipecies nova ) Spadiks Koçan şeklinde, çomaksı çiçek kuruluşu Spatulat Yaprak: Spatül şeklinde yapraklar Species: Tür, nevi. Sistematikte ana birim olup "Sp" ile gösterilir. Sperma: Jeneratif erkek hücre, tohum Spermatophyta:Tohumlu veya çiçekli bitkiler Spika: Başak şeklinde (çiçek durumu) Spiral: Helezoni, çok sıralı sarmal Spor Çiçeksiz bitkilerin (kriptogam'ların) üreme organı Sporae: Sporlu bitkiler Sporanj: Spor kesesi Sporophyl (Sporofil) : Spor keselerini üzerinde taşıyan yapraklar. (Eğrelti otları gibi) Sporophyt (Sporofit) : Sporlu bitkiler grubu Stamen: Çiçeklerde erkek organlar olup, sap (flament) ve başçık (anter) den oluşur. Stelon (Stolon) : Toprak yüzeyinde yayılan ve nodları ile köklenip üreyen sürünücü gövdeler. Bir tepe tomurcuğundan oluşan ince bir hava sürgünü Step (Bozkır) : Ilıman–kurak iklim bölgelerinin, her yıl bahar aylarında bol otlarla kaplı, yazları kurak geçen vejetasyon tipi Stiğma: Çiçeğin dişi organlarında pistilin poleni tutan bölümü üst, giriş bölümü. Pistil tepeciği. Başçık Stilus: Pistil tepeciği ile yumurtalığı birleştiren uzantı. Boyuncuk Stipes: Dal, sap Stipites: Dallar , saplar Stipula: Yaprak tabanının iki yanındaki kulakçık şeklindeki çıkıntılar Stolon: Bkz. Stelon Stomat ( Stoma'lar) : Yaprakların alt yüzeyindeki hava delikleri. Gözenekler. Strobil (Strobilus) : Brakteleri birbirini örten, tek eşeyli ve aynı cinste olan yoğun bir spika (Strobil kozalak) Strüktür : Yapı (Topraktaki zerreciklerin diziliş ve oturuş şekli. Blok, granül gibi) Stylus : Çiçeğin dişicik borusu. Boyuncuk. Sub : Altında. Bitişiğinde Suber : Mantar. Suberin : Mantar özü Submarjinal reçine kanalı : Reçine kanallarının hipodermisin altında ve bitişiğinde bulunması Subtropik : Tropik kuşağın kuzey ve güneyinde yer alan sıcak iklim kuşakları Subcpecies (Subspesiyes) : Alt tür "Sub sp." Subterminal : Uç tomurcuğun altında bitişik Subulat (Subulatus) : Tığ, bız şeklinde. Succus : Usare Suffrutescens : Yarı odunsu, otsu – odunsu bitkiler. Çalımsılar Sukkulent : Saplarında sulu özek dokular bulunan, yazları kurak iklim kuşağının bitki formları Etli ve sulu saplı – gövdeli bitkiler Sulak Alanlar : Doğal – yapay, süreli ,geçici, akar – durgun, tatlı – tuzlu; 6m.den daha sığ, bataklık, turbalık gibi habitatlar. Summitates : Dal uçları Suspensor : Tohum tomurcuğunun bağı Su sürgünleri : (Bkz. Uyuyan gözler) Sünger parankiması : Yaprağın klorofil içeren bölümünün süngerimsi dokular arası, boşluklu hücreleri Sünger yapı : Aralarında boşluklar bulunan, çapları 1-10 mm topaçlardan oluşan gözenekli toprak yapısı Sürgün : Gövde ve dallardaki genç kısımlar Süspansiyon : Bkz. Asıltı Stylus : Bkz. Stilus ''syn'' : Sinonimin kısaltılmışı Silphium : i. bot. Kuzey Amerika kökenli çok yıllık otsu bitki. (İlmi ad; Silphium petfoliatum. Bileşikgiller familyasından. Bir kez ekildikten sonra sürekli biçilebilen bol yapraklı çok verimli bir bitki. Yem bitkisi olarak yetiştirilir. Sra arası 70 sıra üzeri 10-20 cm ara ile ekilir. İkinci yıldan itibaren biçilmeye başlanır. İlk biçim çiçek açmak üzere iklen, ikinci biçim 7-8 hafta sonra yapılır. Sıcak ülkelerde 3ncü biçim de yapılabilir. Sorgum : i. Taneleri için yetiştirilen ve dıştan bakıldığında mısırı andıran tarım bitkisi. Hint darısıda denir.( İlmi adı; Sorghum) Sorgumlar botanik bakımdan beş kategoriye ayrılır. Tanelik sorgum: S.vulgare Yemlik sorgum: S.vulgare, S.bicolar Tatlı sorgum: S.dochna Süpürgelik sorgum: S.dochna var.technicum Otsu sorgum ya da sudan otu: S.vulgare var.sudanense Not: Bütün sorgum türleri çiçek açıncaya kadar siyan hidrik asit üretimine yol açan, bir glikozit içerirler. Dürrin denilen bu asit hayvanlarda ölüme yol açabilir. |
Ağaç Terimleri
Şah: Dip kütüklerden çıkan sürgünler. (Aşılı ağaçlardaki "piç" ler )
Şaşırtma: Fidanlıklarda, fide ve fidanların yer değiştirmesi suretiyle direnç kazandırılması, uyum şansının artırılması işlemi ( Repikaj ) Şaşula: Soğanlı ve çiçekli bitkileri dikmeye yarar mala şeklinde araçlar Şerbet (Gübre şerbeti): Ahır ve ağıl hayvanlarının dışkıları ile idrarlarının karıştırılmasından oluşan doğal ve sıvı gübreler Şizo karp Meyve Bölmeli meyveler. Yarılabilir. Kuru meyveler. Şote: Hardalsı ( Siligua ) meyve. İki meyve yaprağından oluşmuş, ince bir zar ile yalancı bölme meydana getirmiş meyve tipleri |
Ağaç Terimleri
''T'' Tundralar iklim kuşağının simgesi (Köppele göre)
''t'' "Levha" anlamında kısaltma (Tabula) ''tab'' "Levha anlamında" kısaltma ( Tabula ) Taban suyu: Toprakta durgun ( statik ) halde bulunan ve toprak boşluklarını dolduran su. Toprak suyu. Taban TaşıTaban Taşı : Ağır araçların bastırması ya da üst katmandaki kil gibi materyalin alta inmesi ile oluşan sert katman. Pulluk tabanı. Saban tabanı. Taban Toprak: Düzlüklerdeki verimli topraklar Tabiat Anıtları: Doğa ve doğa olaylarının oluşturduğu özellikler sebebiyle bilimsel Değerlere sahip, Milli Parklar statüsünde korunan yerler veya objeler. Tabiat Parkları: Bitki örtüsü ve yaban hayatı zenginliğine sahip, görüntü bütünlüğü içinde, halkın dinlenmesi, eğlenmesi ve moral kazanması koşullarına uyan doğa parçaları (ölü deniz gibi) Tabiatı Koruma Alanları: Bilim ve eğitim yönünden önem taşıyan; az bulunur, risk altında veyahut da artık kaybolmak üzere olan ekosistemler, habitatlar veya taksonlara bağlı olguların oluşturduğu, tipik örnekleri içeren alanlar (sığla ormanı, kasnak meşesi ormanı gibi) Taç Yapraklar:Taç Yapraklar : Çiçeğin renkli yaprakları (Tüveyç, petal, karolla) Taiga: Sibiryanın kozalaklı ormanları Takson: Sistematikte (taksonomide) familya, cins, tür gibi grupların ortak adı (Soy) Taksonomi: Sistematik. Sınıflama. Ortak özelliklere sahip canlı varlıkları, bilimsel metodlarla gruplara ayırma Talamus: Çiçek tablası. Çiçek parçalarının bağlı bulunduğu eksen. (Torus. Reseptakulum) Talkım: Çiçeğin, sapın ucunda yer alması hali (Cyme) Tal: Kök, sap ve yaprak şeklinde farklılaşmamış ilkel bitkilerin tek organı Tallophyt (Tallofit) : Algler, mantarlar gibi Tal'li bitkiler. Kök, gövde, yaprak ögeleri belirgin olmayan organizmalar Tansiyometre: Sulamada verilen suyun yeterliğini ölçen aletler. Tasnif: (Bkz. Sistematik, taksonomi ) Taraça: Bkz. Teras Tava: Arazinin parçalara bölünmüş, sulanma parselleri Tecessüm: Bitkilerde büyüme. Çap, boy ve hacim artımı. Teka: Çiçek tozu torbası Tek çenekliler: Bkz. Monokotiledon Tek evcikli: Bkz. Bir evcikli Tek tüysü yaprak: Tüysü, ( bileşik) yaprakların ucundaki yaprağın tek olması şeklindeki yaprak durumu Tekstür (Tektür): Yapı, bünye Tepal: Çiçeğin taç ve çanak yapraklarının belirgin olmadığı çiçek durumu Tepe Tacı: Ağacın dal ve yapraklarından oluşan üst bölümü Tepe Yangını: Orman ağaçlarının taç kısmının yanması Teras: Yamaçlarda eğimi kırmak ve erozyonu önlemek amacı ile eşyükselti eğrilerine paralel (yani yatay) olarak açılan ve üzerine ekim – dikim yapılan yol gibi düzlükler (Taraça) seki Teraslama: Teras yapma. Sekileme Terminal Tomurcuk: Sürgünlerin tepesindeki, o yıl açan ve bir eksen üzerinde yer alan tomurcuklar Termoperiyodizm: Bitkilerin günlük sıcaklık değişimlerine gösterdiği tepki. Terophyt: (Terofit) : Gelişmesi bir vejetasyon döneminde tamamlanan ve kışı tohum halinde toprak içinde geçiren bir yıllık bitkiler ( Gelincik gibi ) Terra Rosa Topraklar: Akdeniz iklim koşullarında, yıkanan topraklarda kil birikimi ile oluşan kırmızı topraklar Testa: Tohum zarı, tohum kabuğu Tetyar: Ağaçların "Topbaşı" denilen şekilde budanarak, taç kısmının şekilsiz büyümesini önleyici bir kesim usulü. (Çınar, yalancı akasya gibi ağaçlara uygulanır) Tetramer Çiçekler: Dört parçalı daireler halinde olan çiçekler Tetrandr Stamenli: Dört stamenli çiçekler. Thallophyta Bkz. Tallofit Tınlı toprak: İçinde, birbirinin olumsuz yönlerini giderecek ölçüde kum, mil ve kil bulunan ve kültüre elverişli iyi nitelikli toprak türü. Tip (Type): Sistematikte yer almayan, keşfeden kişinin teklif ettiği karakter. Tirsus Çiçek Durumu: Piramit gibi, büyük ve sık salkım şeklinde çiçeklerin durumu (Thyrus) Tohum Taslağı: Döllenmeden sonra olgunlaşıp tohum verecek olan yapılardır ve örtü tabakası ile sapı bulunan bir dişi spor kesesinden oluşur. (ovül) Tohum Tomurcuğu: Döllenen dişi organın gelişimi sonucu ortaya çıkan tomurcuklardır. Tohumlu Bitkiler: Tohumla üreyen yüksek bitkiler (Spermatophyta) açık ve kapalı tohumluları içine alan taksonominin ilk kategorisi Tohum Yatağı: Tohumların ekildiği üst toprak katmanı Tomurcuk Yapraklar: Üst üste sıkı bir şekilde katlanmış embriyo sürgünleri. Büyüme sırasında yaprak veya çiçek halini alan kabartılar Topiay: Bitkilerin budama ile istenilen şekillere sokulması sanatı (Opustoipiorum) Toprak Absorbsiyonu: Toprağın bazı maddeleri emmesi, mas etmesi, soğurması olayı Toprak Frezesi: Döner bıçakları ile toprağı karıştıran bir araç. Toprak Profili: Ana kayaçlarla organik madde atıklarının meteorolojik ve fiziksel koşullar etkisiyle parçalanıp taşındıktan (ya da yerinde : otokton) sonra toprağı oluşturup, yatay olarak birbiri üzerinde katmanlar oluşturan toprak katları. Buna " Toprak Horizonu" " Toprak kesiti" de denir ve üstten alta doğru A0 A1 A2 , B, C gibi harflerle gösterilir. Toprak Reaksiyonu: Toprağın Ph derecesi. Toprağın asit, baz ya da nötr olması hali. (Toprak tepkimesi) Toprak strüktürü: Toprağın fiziki yapısı Toprak tekstürü: Toprağın bünyesi. Dokusu Toprak Tepkimesi: Bkz. Toprak reaksiyonu Torf: İşlenen toprağı gevşetmekte kullanılan, iri taneli, bir tür ham humus. Tortul: Çökel. Sediment. Torus: Çiçek tablası. (Reseptakulum, Talamus) Tozak: (Bkz. Çiçek tozu. Pollen) Tozlaşma: Çiçek erkek hücrelerinin (pollen) çeşitli araçlarla ( rüzgar, sinek, arı yağmur v.b.) dişi organa ulaşması olayı. Trache: Ölü hücrelerden oluşan ve su ileten borular Tracheid: Ölü su boruları Transpirasyon: Bitkilerin terlemesi, bu suretle atmosfere su bırakması olayı Trifoliat: Üçgül yaprak. Üç yaprağı olan loplu yaprak. Trikom: Kurakçıl bitkilerde, yaprakların üstünde, içleri su dolu tüyler. (Kazayağı bitkisi gibi) Triploid Çekirdek: Embriyo kesesi içinde bulunan endosperm nüvesi Trofi (Trophy): Besin maddesi düzeyi ve isteği Tropik: Ekvator kuşağı ile ilgili Tropikal: Ekvator kuşağına ait Tropofit (Tropohyt): Kuraklık dönemini yapraklarını dökerek geçiren bitki grubu Trunkat yaprak: Tepesi düz ve kesik şekildeki, küt yapraklar Tuber: Yumru. Yumru halinde Tubera: Yumular, yumrulular. Tuberous root: Yumru kökler Tunik: İnce kabuk Tunikli Soğanlar: Kabuklu soğanlar (Lale, sümbül soğanları gibi) Tuniksiz Soğanlar: Kabuksuz soğanlar (Zambak soğanı gibi) Turba (Trup): Besin ve oksijen oranı düşük, ölü bitkilerin toplandığı sulak alanlarda oluşan bitki formasyonları. Bu bitkilerin oluşturduğu fosil yakıtlar Turbalık (Turbiyer): Turbaların kapladığı alan (Bog) Turiones: Dal tomurcukları (Gemmae) Tuz: Asitle bazların birleşmesinden oluşan, klorlu, karbonatlı, sülfatlı fosfatlı v.b. bileşikler Tuzcul: Bkz. Holophyt Tuzlanma: Toprağın suyunu kaybetmesi sonucu toprakta tuz birikimi olayı Tuzlu çorak toprak: 100 gr.ında 150 mgr. Dan çok tuz bulunan topraklar Tüplü Fidanlar: Dikim için hazırlanmış kökleri naylonla kaplı fide Tür (Species): Kendi aralarında çiftleşip neslini devam ettiren doğal populasyonlar Tüveyç: Bkz. Taç yaprak Tüysü Yaprak: Bileşik yaprak.Pennat bir sap üzerinde yaprak ayasının parçalanarak ayrıldığı yaprakçıklardan oluşan yaprak şekli. Mürekkep yaprak Typhauceae: (Cyperaceae) Tek cinsli çiçek durumu |
Ağaç Terimleri
Umbella: Şemsiye şeklinde çiçek durumu (Umbel)
Umbo: Şemsiye Undulat: Dalgalı (Undulatus) Uniseksüel: (Unisexual): Bir cinsli Urseolat Çiçek yapraklarının testi şeklinde birleştiği çiçek kurulu Usare: Bitki özsuyu. Besi suyu, soymuk. Uyuyan Gözler: (Uyuyan Tomurcuklar): Gövde ve dalların kabukları altında uzun yıllar bekledikten sonra, kırılma, yaralanma gibi durumlarda açılarak yaşamını devam ettiren tomurcuklar veya sürgünler (Provantiv Sürgünler ) Uzun Sürgün: Ağacın uzamasını sağlayan sürgünler |
Ağaç Terimleri
Üçgül Yaprak: ( Bkz. Trifoliat )
Üst bitken: ( Bkz. Asalak ) Üst toprak En üstteki, koyu renkli, gevşek ( çoğunlukla süngersi) organik maddeler içeren 20 – 25 cm ortalama kalınlıktaki toprak katmanı Ahorizon Üşniye: Su yosunları Üzümsü meyve: Meyveleri etli, sulu ve çok çekirdekli olup üzümü andıranlar |
Ağaç Terimleri
Valekulum: Merikarpın sırt kısmındaki girintiler
Valf: Kapsül meyvenin yarılan kısımlarından her biri. ''Var'' : Varyete'nin kısaltılmışı, simgesi ''var. nov'' : Yeni varyetenin kısaltılmışı ( Varietes nova ) Variegate: Alacalı renkte olan Varyete: Aynı türde ( species) olup ta bazı küçük farklılıklar gösteren taksonlar "var." ile gösterilir. Coğrafi faktörlere dayalı bir alt tür. Vasküler: İletme demetleri taşıyan pteridophytalarla spormatophytalar Vejetasyon: (vegetation) Her çeşit bitki topluluğu. Bitkilerde uyanma, büyüme, hareketlenme Vejetasyon Tüpleri: Tundra, step, çöl, savan, maki, orman gibi yaşam birlikleri. Biyomlar. Bitki formasyonları Vejatatif Üreme: Ağaçların şah ve filizlerinden sürerek büyümesi, çoğalması Vejetatif Organlar: Tomurcuk, sürgün, şah gibi organlar Veraset: Kalıtım. Irsiyet, genetik Vermikülit: (vermülit): Toprağı gevşetmekte kullanılan bir silikat. Vernalizasyon: Bitkilerin soğuklanma isteği Vernasyon: Yaprakların tomurcuk halinde iken gösterdikleri katlanış şekli Vertisillat: Çevrel Vertisillat Yaprak: Dizilişi halka halka olan yapraklar. Çevrel dizilişli. Her nod'da 3 ve daha çok yaprakların çevresel olarak dizilişi Vertisillat Çiçek: Bir nod'da 3 ten fazla çiçek bulunması Vertisillastrum Çiçek Durumu: Aynı nod'da karşılıklı çıkan 2 dichazyum ''vide'' : "Bakınız, bkz." Karşılığı bir kısaltma Virozlar: Bitkilerde virüs hastalıkları Volimetrik Su Pompası: Pistonlu su çıkarma makineleri |
Ağaç Terimleri
''W'' : Çöl iklim bölgelerinin simgesi ( Köppele göre )
Wezcillum: Baklagillerin çiçeklerindeki üst kısım ( Sancak ) (WP) : Islanabilir toz bitki ilaçları |
Ağaç Terimleri
''X'' : Melez bitkilerde, yani aynı cinsin iki değişik türü arasında oluşan hibrit'in türleri arasına konulan simge
''x'' : Geçiş iklim tipleri simgesi ( Köppele göre ) |
Ağaç Terimleri
Yaban: Evcil olmayan. Doğada kendi kendine yaşayan, büyüyen ve üreyen (wild) . Yabanıl
Yağmurlama: Özel borularla, arazinin yağmur yağar gibi sulanması Yalancı Maki: (Bkz. Pseudomaki) Yalancı Terminal Tomurcuklar: Kurumuş, mahmuza benzeyen çıkıntılar. (Pseudo Terminal Tomurcuklar) Yan Durumlu Tomurcuk: Tomurcukların sürgün üzerinde yer almaması durumu Yapışık Dal: Uyuyan gözlerin gövde üzürinde oluşturduğu dallar. Yaprak: Bitkilerin terleme, besin üretme ve soluma organları. Çiçeği oluşturan bölümler (Çanak yaprak, taç yaprak gibi) Yaprak Ayası: Gözenek (stomat), klorofilli palizat parankimasının bulunduğu, çeşitli şekil ve büyüklükteki yaprağın ana bölümü Yaprak Kını: Tomurcukları korumağa yarayan bölüm Yaprak Sapı: İki çenekli (dikotiledon) bitkilerle bazı tek çenekli (monokotiledon) lerde yaprağın ışık almasını kolaylaştıracak şekilde yaprak ayasına yönveren; ayayı dala bağlayan bölüm. Yarma Dikimi: Küçük ve topraksız fidanların iyi işlenmiş gevşek ve nemli topraklarda çapa ile açılan çukurlara yapılan dikim şekli. Yer Örtücü: Yeşillendirilmesi istenilen toprak, kayalık gibi yerlerde yetiştirilen ve üretilen, genelde sürünücü veya sarılıcı otsu bitkiler grubu. Yeşil Alanlar: Başta ormanlar olmak üzere, otlaklar, çalılıklar, makilik – fundalıklar, sulak alanlar, park – bahçeler, ekili alanlar, mezarlıklar gibi çeşitli habitatları kapsayan biyomların tümü. Yeşil Çelik: Çelik olarak alınan taze sürgünler (Yumuşak çelik) Yeşil Gübre Canlı bitki organlarının toprağa karıştırılmasıyla hazırlanan doğal gübre Yeşil Kuşak: Çeşitli biyolojik fonksiyonları yerine getirmek için şehirlerin etrafında oluşturulan ve şehri çevreleyen orman kuşağı. Yosun Çürüntüsü: Deniz yosunlarının tatlı su ile yıkanıp çürütülmesiyle elde edilen besinli toprakları Yumuşak Çelik: Yeşil, ilkbahar sürgünlerinden alınan çelikler |
Ağaç Terimleri
Zararlılar: Faaliyetleri ile insanların ulaşmak istedikleri gayelere engel olan ve doğal dengeyi bozacak kadar sayıları artıp insan sağlığını tehdit eder duruma gelen hayvan ve bitki formlarının tümü ( Böcekler, mantarlar, zararlı otlar gibi )
Zer: Ekme, tohum ekme Zer'iyat Ekim işlemleri Zerofitler: Kuru ortam bitkileri Zigomorf Çiçek: Değişken eksenli çiçekler Zigot: Erkek ve dişi gametlerin birleşmesiyle oluşan döllenmiş yumurta. Zonal: Bölgelendirilmiş, sınıflandırılmış Zonal Topraklar: Gelişim sonucu horizonları iyice belirmiş, iklim bölgelerine oldukça uyumlu , Tundra, Podzol'ler, kızıl topraklar, Lateritler gibi sınıflandırılmış topraklar. Kuşak toprakları Zoogami: Bitki tozlaşmaları ve döllenmesinin böcek ve kuşlarla (hayvanlarla) yapılması |
Ağaç Terimleri
maşallah bune yaw :D
|
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.