Göynük Ve Mudurnu Evleri

Göynük ve Mudurnu Evleri



Bolu yöresinde Türk sivil mimarisini en iyi yansıtan evlerin başında Göynük, Mudurnu ve Sakarya’nın Taraklı evleri gelmektedir Göynük ve Mudurnu evleri 100-150 yıllık bir geçmişe sahiptir Günümüzde bunlar tescil edilmiş ve Kentsel Sit Alanı kapsamına alınmıştır Bu yerleşim birimlerinde derelerin kenarlarında ve arkasındaki sırtlarda kurulmuş olan evler, aralarındaki daracık sokakların etrafında, bahçeler içerisinde, birbirlerinin manzaralarını engellemeyecek biçimde yapılmışlardır Bu evlerde Osmanlı sivil mimarisinin sadeliği, estetiği ve özellikleri görülmektedir

Göynük ve Mudurnu evleri genellikle zemin kat üzerinde bir veya üç katlıdırlar XIXyüzyılın başlarında yapılmış olan bu evlerin zemin katlarında depolar, kilerler, hizmetçi odaları, mutfaklar ve geleneksel günlerde ailelerin birlikte yemek yedikleri fırın odaları bulunmaktadır Zengin evlerinde fırın evi tabir edilen bu tür mekanlar evlerin bahçesinde ayrı bir köşede yer almaktadır Taşlığın kenarındaki bir merdivenle çıkılan birinci kat geleneksel Türk evlerinin bir benzeri olup, buradaki bir sofanın çevresinde günlük yaşamın geçtiği odalar bulunmaktadır Bu odaların içerisine ocaklar, yüklükler, sedirler ve bir de gusülhane yerleştirilmiştir



Evlerin bazılarında ailenin yeni evlenen çiftleri için özel bölümler de yapılmıştır Üst katlar genellikle yatak odalarına ayrılmıştır Bazı örneklerde evlerin içerisindeki sofalardan ayrı olarak, dışarıya yönelik balkon niteliğinde cepheyi çepeçevre kuşatan dış sofalar bulunmaktadır

Göynük ve Mudurnu evlerinde aydınlatmaya özen gösterilmiş, cepheye pencere dizileri yerleştirilmiştir Evlerin bazıları dışa yönelik çıkmalar üzerinde şahnişli ve cumbalıdırÇoğu kez bu evler kafesli ve cumbalı olup, burada da ağaç işçiliğinin en güzel örnekleri sergilenmiştir Ayrıca balkon korkuluklarında ahşabın yanı sıra maden işçiliğinin dekoratif örnekleri de görülmektedir Özellikle odalardaki kapı ve pencerelerde Osmanlı ağaç işçiliğinin çeşitli motiflerine yer verilmiştir Evlerin üzerleri genellikle ahşap kırma çatılı ve alaturka kiremitlidir Bunların arasından çıkan bacalar da ise estetik görünüme önem verilmiştir



Kaynaklardan öğrenildiğine göre; Mudurnu’da İstanbul’dan getirtilen ustaların yaptığı Armutçular Konağı’nın ayrı bir önemi bulunmaktadır Dört katlı, kare planlı olan bu konağın dört büyük salonu, bir sofası ve on yedi odası bulunmaktadır Çıralı çamdan karkaslı, ahşap kaplamalı bu konağın ağaç işi oymaları, geometrik çıtalı tavan bezemeleri ve özellikle kapı tokmakları, balkon korkulukları gibi detayların üzerinde de en ince ayrıntısına kadar durulmuştur Bunun yanı sıra Mudurnu’da 1870-1880 yıllarında Keyvanoğullarına ait Keyvanlar Konağı da orijinalliği bozulmadan restore edilmiştir

Safranbolu evleri ile büyük benzerliği olan ve aynı özellikleri taşıyan Mudurnu ve Göynük evlerinin bazıları restore edilerek pansiyon olarak kullanılmakta ve turizme hizmet vermektedir Böylece onların kendi yazgıları ile baş başa bırakılıp yok olmaları önlenmiştir