Yörünge Şeklinin Sonuçları

Yörünge Şeklinin Sonuçları
Dünya Güneş'in etrafında elips bir yörüngede döner Yörünge şeklinin elips olması nedeniyle;

1) Dünya'nın yörüngedeki dönüş hızı, Güneş'e yaklaştıkça artar, Güneş'ten uzaklaştıkça azalır Dolayısıyla sonbahar ekinosuna 2 gün gecikme ile 23 Eylül'de ulaşılır

2) Her iki yarımkürede mevsim süreleri değişir
Mevsim Süreleri : Yörünge şekli tam daire biçiminde olsaydı, Dünya'nın yörüngedeki dönüş hızı değişmez, her iki yarım kürede mevsim süreleri eşit olurdu



Dünya'nın eksen eğikliği nedeniyle Kuzey Yarım Küre'de ve Güney Yarım Küre'de aynı anda birbirine göre zıt mevsim yaşanır Birinin yaz süresi diğerinin kış süresi olur Dünya'nın yörüngedeki dönüş hızının Güneş'e yaklaştıkça artması, uzaklaştıkça azalması nedeniyle Kuzey Yarım Küre'de İlkbahar ve yaz süresi Güney yarım Küre'de sonbahar ve kış süresi daha uzundur

Eksen Eğikliği
Dünya'nın yıllık hareketi sırasında oluşan yörünge düzlemi (ekliptik) ile Dünya'nın Ekvator düzlemi üst üste çakışmaz

Aralarında 23027' lık bir açı bulunur

Yörünge düzlemi ile eksen arasında ise 66033' lık bir açı oluşur Buna Dünya'nın Eksen Eğikliği denir

Ekliptik: Dünya'nın yörüngesinden geçtiği varsayılan düzleme Ekliptik veya Yörünge Düzlemi denir

Not: Dünya ekseniyle, yörünge düzlemi arasında 66033'lık,
Ekvator ile yörünge düzlemi arasında 23027' lık açı bulunmaktadır

Bu açı daha küçük ya da daha büyük olsaydı, dönence ve kutup dairelerinin enlem dereceleri değişirdi

Eksen Eğikliğinin Sonuçları
1) Dünya'nın Güneşe karşı konumu yıl içinde değişir

Dünya'nın Güneşe Karşı Konumları
21 Mart - 23 Eylül

Durumları (Ekinokslar)
a) 21 Mart ve 23 Eylül'de Ekvator üzerindeki noktalar yerel saat 1200'de Güneş ışınlarını dik açı ile alır
b) b) Ekvator'da yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 1200' de gölgesi oluşmaz
c) Aydınlanma çemberi, Kutup Noktalarından geçer
d) Dünya'nın her yerinde gündüz ve gece süresi birbirine eşittir
e) Aynı meridyen üzerinde yer alan tüm noktalarda Güneş, yerel saatle aynı anda doğar ve aynı anda batar
f) 21 Mart'tan sonra Kuzey Y'de, 23 Eylül'den sonra da Güney Y' de gündüzler gecelere göre daha uzun olmaya başlar

21 Haziran Durumu (Solstisi)
a) Güneş ışınları dik açı ile yerel saat 1200'de Yengeç Dönencesi'ne gelir
b) Yengeç Dönencesi'nde yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 1200'de gölgesi
oluşmaz
c) Aydınlanma çemberi Kutup Dairelerine teğet geçer
d) Bir noktadan kuzeye doğru gidildiğinde gece süresi uzamaya başlar
e) Kuzey Yarım Küre'de yılın en uzun gündüzü, Güney Yarım Küre'de ise yılın en uzun gecesi yaşanır Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de gündüzler, Güney Yarım Küre'de ise geceler kısalmaya başlar

21 Aralık Durumu (Solstisi)
a) Güneş ışınları dik açı ile yerel saat 1200'de Oğlak dönencesi'ne gelir
b) Oğlak dönencesi'nde yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 1200'de gölgesi oluşmaz
c) Aydınlanma çemberi Kutup Daireleri'ne teğet geçer
d) Bir noktadan kuzeye doğru gidildikçe gündüz süresi uzamaya başlar
e) Kuzey Yarım Küre'de yılın en uzun gecesi, Güney Yarım Küre'de ise yılın en uzun gündüzü yaşanır Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de geceler, Güney Yarım Küre'de gündüzler kısalmaya başlar

Not: 21 Haziran'da Yengeç Dönencesi, 21 Aralık'ta Oğlak dönencesi, 21 Mart ve 23 Eylül'de Ekvator üzerindeki noktalarda, cisimlerin saat 1200'da oluşan gölgesi tam dibe düşer Ekinokslarda, 450 enlemlerinde oluşan gölge boyu cismin boyuna eşittir

Not: 21 Haziran'da,
- Güney Kutup Dairesi ile Güney Kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır
- Türkiye'de saat 1200'de cisimlerin yıl içindeki en kısa gölgeleri oluşur

Not: 21 Aralık'ta;
- Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır
- Türkiye'de yerel saat 1200'de cisimlerin yıl içindeki en uzun gölgeleri oluşur

2) Dünya'nın eksen eğikliğine bağlı olarak Dönenceler ve Kutup Daireleri'nin yerleri belirlenir

Dönenceler
23027' Kuzeye paralelleridir Güneş ışınlarının düz zeminlere dik açı ile geldiği en son yerlerdir

Kutup Daireleri
66033' Kuzey ve Güney paralelleridir Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği, 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerinde teğet geçtiği paralellerdir

3) Dünya'nın eksen eğikliğine bağlı olarak matematik iklim kuşakları oluşur
__________________