Hakim Oln |
09-06-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Hakim OlnKolayca kızan insanların engellenmeye karşı toleransları genellikle çok düşüktür Bu kişiler kendilerinin engellenmeye, rahatsız edilmeye ya da sinirlendirilmeye maruz bırakılmamaları gerektiğini düşünen kişilerdir Olayları olduğu gibi kabullenmekte güçlük çeker Başlarına gelen, örneğin küçük bir hatalarının düzeltilmesi gibi, basit bir olayı bile kendilerine bir haksızlık yapılmış gibi algılarlar Kızgınlık bastırılmış duygulardır Bu insanlar neden böyledir? Bunun pek çok nedeni vardır Nedenlerden biri genetik ya da fizyolojik olabilir Bazı çocukların daha doğuştan sinirli, alıngan ve kolayca kızabilen bir yapıda olduklarına ilişkin kanıtlar vardır Diğer neden de sosyokültürel olabilir Kızgınlık genellikle olumsuz bir duygu olarak kabul edilir Daha küçük yaşlardan itibaren bize, kaygımızı, üzüntümüzü ya da diğer duygularımızı ifade etmemizin uygun olduğu, ancak kızgınlık ifadesinin ayıp ya da günah olduğu mesajı verilir Sonuçta, bu duygumuzla nasıl başa çıkabileceğimiz ve nasıl yapıcı bir şekilde yönlendireceğimiz, bize öğretilirKolayca kızan kişilerin tipik olarak kavgacı, dengesiz, düzensiz ve duygusal iletişim becerisi olmayan ailelerden geldikleri gözlenmiştirPsikologlar, kızgınlık duygusunun boşaltılmasının kızgınlık, öfke ve saldırganlığı daha çok arttırdığını ve sorunu çözmek için hiç bir yararı olmadığını belirtiyor Öfaaai azaltma yolları Gevşeyin: Derin derin nefes alma, sakinleştirici durum ve manzaraları zihnimizde hayal ederek canlandırma gibi teknikler, kızgınlık ve öfkemizi yatıştırmamızda ve sakinleşmemizde yardımcı olurlar * Diyaframınızdan derin nefesler alın; göğsünüzün üst kısmıyla nefes almanız sizi rahatlatmaz Nefes alıp verdiğinizde göğsünüz değil, karnınız şişmelidir * Derin nefeslerinizi alırken, kendi kendinize tekrar tekrar Gevşe! ya da Sakin ol! diyerek telkinde bulunun * Belleğinizden çağırarak ya da hayal ederek sizi gevşetecek bir yer ya da ortamı düşünün ve gözünüzün önüne getirmeye çalışın * Kendinizi zorlamayacağınız, yavaşça yapılan Yoga-türü egzersizlerle kaslarınızı gevşetmeye çalışın * Bu teknikleri hergün pratik yaparak ezberlerseniz, daha sonra karşılaşacağınız gergin ortamlarda otomatik olarak uygulayabilirsiniz Bilinçli kızın: Kızgın olduğunuz zaman genellikle düşünceleriniz gerçeği yansıtmaktan çok, olayların abartılmış ve çarpıtılmış bir şekilde algılandığını yansıtır Bu tür düşünceleri farkedin ve yerine daha mantıklı olanları yerleştirin Örneğin kendi kendinize, Eyvah, şimdi herşeyi mahvetti! gibi bir şeyler söylemek yerine, Evet! Çok can sıkıcı bir olay Neden kızdığımı çok iyi anlıyorum Ama dünyanın sonu değil ve buna şimdi öfkeleniyor olmam bu olayı olmamış hale getirmeyecek diyebilirsiniz Her iki düşünceyi de zihninizden geçirerek deneyin * Kızgınlığınızın hangi düşünceyle arttığını ya da azaldığını görün Farkında olmadan çok sık kullandığımız ve bizi kızgınlık duygularına hazırlayan, asla! ya da her zaman gibi sözcükleri zihninizde yakalamaya çalışın Bu asansör asla çalışmaz! ya da Her zaman telefon etmeyi unutursun! gibi cümleler sadece hatalı değildir; aynı zamanda, kızgınlık duygunuzda haklı olduğunuzu düşünmenize de yol açar ve siz durumla ilgili yargıyı vermiş olduğunuzdan, problemin çözümüne de katkıda bulunmaz Kendinize öfkelenmenin hiçbir şeyi çözmeyeceğini, kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olmayacağını, hatta daha da kötü hissedebileceğinizi hatırlayın * Mantık öfaaai yener, çünkü öfke haklı bir nedene bağlı olsa da, çok çabuk mantık sınırlarını aşabilir Bu yüzden öfkelendiğinizi hissettiğinizde mantığınıza sığının Kendinize Tüm dünyanın size kazık atmaya çalışmadığını hatırlatın Sadece, yaşamın iniş ve çıkışlarından bazılarını yaşadığınızı düşünün Öfkenizin kontrolden çıkmaya başladığı her zaman, bu yönteme başvurun Daha dengeli bir bakış açısını yakalamanıza yardımcı olacaktır * Öfkeli insanlar her şeyi talepkar bir şekilde isterler Bu insanlar, düşünceleri üzerinde çalışıp onları yeniden yapılandırırken, bu talepkàr özelliklerinin farkına varmalı ve beklentilerini, arzulara dönüştürmelidirler Diğer deyişle, istediği herhangi bir şey için, Bana verilmeli ya da Benim olmalı demek yerine, Bana verilmesini isterdim diye düşünmenin daha sağlıklı olduğunu görmelidirler Problemi çözün: Bazen kızgınlık ve engellenmişlik duygularımız yaşamımızdaki gerçek ve kaçınılmaz sorunlardan kaynaklanıyor olabilir Değiştirebileceğimiz bir şeyse çözüm yolları araştırılabilir Değiştirilemeyecek bir durumsa, çözüm üzerinde odaklaşmak yerine, en iyi strateji, sorunla yüzleşmektir İletişim kurun: Kızgın ve öfkeli insanlar genellikle düşünmeden yargılama ve bu yargıları yönünde de davranma eğilimindedirler Bu yargılar da bazen çok gerçek dışı olabilmektedir Eğer çok elektrikli bir tartışma içine girdiyseniz, ilk yapacağınız şey yavaşlayıp gösterdiğiniz tepkileri gözlemek olmalıdır Aklınıza gelen ilk şeyi söylemeyin, yavaşlayın ve asıl söylemek istediğinizi düşünün Aynı anda karşınızdakinin de söylediklerini duymaya ve anlamaya çalışın Hemen cevap vermeyinKızgınlığınızın altında ne yattığını da anlamaya çalışın İnsanın eleştirildiği zaman savunmaya geçmesi doğaldır, ama siz de saldırıya geçip savaşmayın Sükúnetinizi korumanız, durumun raydan çıkıp bir felaket olmasını engelleyecektir Mizahdan yararlanın: Mizah, çeşitli yollarla öfkenizin yoğunluğunun azalmasına yardımcı olabilir Herşeyden önce daha dengeli bir bakış açısı sağlar Birine öfkelenip de belli sıfatlarla etiketler takmaya başladığınızda, bir an durun ve o insanın gerçekten o şey ya da öyle olduğunu düşünün Eğer karşınızdaki insanı benzettiğiniz şeyin ne olduğunu düşünerek kafanızda gerçekten öyleymiş gibi bir resim çizebilirseniz, öfkenizin azalmaya başladığını göreceksiniz Çünkü mizah sırasında yaşanılan duygularla, öfkenin birarada bulunması mümkün değildir Öfkesi çok yoğun olan davranışlarının altındaki temel mesaj, Her şey benim istediğim gibi olmalı! dır Kendinizde de buna benzer bir duyguyu yakalarsanız, kendinizi tüm caddelerin, dükkanların, resmi dairelerin sahibi olan bir tanrı ya da tanrıça gibi hayal edin Tüm insanların sizin önünüzde eğildiğini, eteğinizi öptüğünü düşünün Bu hayali görüntülere ne kadar ayrıntı koyarsanız, ne kadar talepkàr olduğunuzu ve ne kadar mantıkdışı davrandığınızı o kadar iyi anlayacaksınız Ayrıca kızdığınız durum ve olayların gerçekte ne kadar önemsiz olduğunu da farkedeceksiniz Mizah kullanırken iki noktada çok dikkatli olmak gerekir Öncelikle mizah kullanmanın, sorunlarınızı gülerek geçiştirmek demek olmadığını, tersine onlarla yapıcı bir şekilde yüzleşebilmeniz demek olduğunu bilmelisiniz İkincisi de mizah kullanayım derken, alaycı ve aşağılayıcı mizaha başvurmaktan kaçınmalısınız Çünkü bu da sağlıksız öfke ifadesinin bir başka yoludur Çevre değiştirin: Bazen, sinirlenip öfkelenmemize yol açan şeylerin yakın çevremizde olduğunu farkederiz Sorunlar ve sorumluluklar üzerinize öylesine yıkılır ki düştüğünüz tuzağa ve o tuzağı temsil eden insanlara karşı öfke ile kavrulursunuz Biraz ara verin Gün içinde özellikle stresli olacağını bildiğiniz saatlerde, sadece kendiniz için kullanacağınız bir zaman ayırın Örneğin çalışan bir anne, eve geldiğinde kendisine ayıracağı bir 15 dakikalık süre olursa, çocuklarının isteklerine, parlamadan daha iyi yanıt verebilir Zamanlama: Eğer sevdiğiniz kişiyle belli konuları belli saatlerde konuşuyor ve bu konuşmalar da hep tartışma ile sonuçlanıyorsa, bu tür konuları konuşma saatinizi değiştirin Belki yorgun, dikkatsiz oluyorsunuzdur ya da bu sadece böyle bir alışkanlık haline gelmiştir Kaçınma: Eğer çocuğunuzun odasındaki dağınıklık odanın önünden her geçişte kafanızın tasını attırıyorsa, kapıyı kapatın Sizi öfkelendiren şeylere bakmaktan kendinizi alıkoyun Ama, öfkelenmemem için çocuğumun odasını temiz tutması gerekir demeyin Konu şu anda bu değil Konu kendinizi olabildiğince sakin tutabilmektir Alternatifler bulun: Eğer her gün işinize gittiğiniz yoldaki trafik, sizi engellenmişlik ve öfke duyguları içinde bırakıyorsa, bunu çözmeyi bir iş edinin Elinize bir harita alıp aynı yere farklı, belki daha uzun ama daha rahat, manzaralı, hoş bir yoldan gitmeyi ya da evden daha erken/geç çıkmayı deneyin Danışmanlık : Eğer kızgınlık ya da öfkenizin, kontrolünüz dışındaki yoğunluklara çıktığını düşünüyorsanız, ilişkileriniz ve hayatınızın önemli boyutları bu duygudan etkileniyorsa, belki onu daha iyi yönetebilmek için profesyonel birinin danışmanlığına başvurabilirsiniz Psikoloğunuza başvurduğunuzda ona öfke duygularınız üzerinde çalışmak istediğinizi söyleyin Yapmak istediğinizin sadece duygularınızı farketmek ve ifade etmek olmadığını, aynı zamanda ifade tarzınız üzerinde de çalışmak istediğinizi belirtinYüksek düzeyde öfke yaşayan bir kişinin öfkesinin, danışmanlık aracılığıyla 8-10 hafta içinde orta düzeye inebildiği belirlenmiştir Atılganlık (kendini ifade etme) eğitiminin rolü Öfkeli kişilerin saldırgan olmak yerine atılgan olmayı öğrenmelerinin gerektiği doğrudur Ama bu konudaki kitapların ya da yaklaşımların çoğu, kendilerine kızgınlık yaşama iznini vermeyen insanlar içindir Bu tür kişiler ortalama bir insandan daha sessiz ve pasiftirler, diğerlerinin kendilerini sürekli olarak ezmelerine izin verirler Öfkelerini kontrol edemeyen kişiler genellikle bunu yapmazlar Ama bu kitaplarda yine de engelleyici durumlarda neler yapılabileceğine ilişkin işe yarayabilecek bazı ipuçları bulunabilir Unutmayın kızgınlığı yok edemezsiniz, edebilseniz bile bu çok iyi bir fikir olmayacaktır Tüm çabalarınıza rağmen sizi kızdıracak olaylar olacaktır Yaşam her zaman için engellerle, acılarla, kayıplarla ve diğer insanların onlardan beklemediğiniz davranışlarıyla dolu olacaktır Bunu değiştiremezsiniz Ama bu olayların sizi etkileme biçimini değiştirebilirsiniz Kızgınlık ve öfke tepkilerinizi kontrol ederek, uzun vadede onların sizi daha mutsuz kılmasını önleyebilirsiniz |
|