Tıpta Son 166 Yılın En Önemli Buluşu

Dünyanın en saygın tıp dergilerinden British Medical Journal geçen hafta okuyucuları arasında bir anket düzenlediAmaç

Dünyanın en saygın tıp dergilerinden British Medical Journal geçen hafta okuyucuları arasında bir anket düzenledi Amaç, derginin yayın hayatına başladığı 1840 yılından bu yana geçen 166 yıllık sürede modern tıbbın bugünkü düzeyine erişmesine imkan sağlayan en önemli 'tıbbi buluşu' seçmekti Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof Dr Ahmet Rasim küçükusta, Mynet okurları için yazdı
Önce okuyucuların da katkılarıyla 100' den fazla icat, keşif, yenilik belirlendi Daha sonra bunların sayısı bir uzmanlar kurulu tarafından 15' e indirildi
5-14 ocak tarihleri arasında internet üzerinden yapılan oylamada tıpta son 166 yılın en önemli buluşu olmaya aday olarak belirlenen 15 önemli tıbbi buluş şunlardı:

Anesaaai, antibiyotikler, klorpromazin, bilgisayarlar, DNA' nın yapısının keşfi, kanıta dayalı tıp, mikrop teorisi, immünoloji (bağışıklık bilimi), X-ışınları ve diğer görüntüleme yöntemleri, doğum kontrol hapı, rehidrasyon sıvısı, sigaranın riskleri, sanitasyon (temiz su ve lağım kontrolü), doku kültürleri ve aşılar

Oylama geçen hafta sonuçlandı Toplam 11341 kişinin oy verdiği ankette birinciliği 1795 oy alan (%158) sanitasyon kazandı İkincilik 1642 oy(%145) ile antibiyotiklerin olurken, 1574 oy(%139) alan anesaaai ise üçüncülüğü aldı
Daha sonraki sıralama ise aşağıdaki şekilde gerçekleşti:

Aşılar 1337 (%118)

DNA' nın keşfi 1000 (88)

Mikrop teorisi 843 (%74)

Doğum kontrol hapı 842 (%74)

Kanıta dayalı tıp 636 (%56)

X-ışınları ve diğer görüntüleme yöntemleri 471 (%42)

Bilgisayarlar 405 (%36)

Rehidrasyon sıvısı 308 (%27)

Sigaran riskleri 183 (% 16)

İmmunoloji 182 (%16)

Klorpromazin 73 (%06)

Doku kültürü 50 (%04)

BİRİNCİ SANİTASYON

Sanitasyon, sağlığı koruma anlamında bir terim
Bugün dünyada %98' i gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere 25 milyar insan yeterli sanitasyona ve bir milyarı da temiz suya muhtaç olarak yaşıyor
Su insan sağlığı için çok önemli bir madde, çünkü yeterli ve temiz olmayan su birçok hastalığın bulaşmasında rol oynuyor Tifo, kolera, hepatit, ishaller, trahom, uyuz ve paraziter hastalıklar bunların başlıcaları
WHO' nun istatistiklerine göre dünyada yılda 1 milyardan fazla insan ishal oluyor ve 2 milyondan fazla 5 yaş altı çocuk bu yüzden hayatını yitiriyor Trahom yüzünden kör olmuş 6-9 milyon insan yaşıyor yeryüzünde ve 500 milyon da trahom riski altında
Araştırmalara göre yeterli su sağlanması ishallerde %20, trahomda ise %25' lik bir azalma sağlamak mümkün Tuvaletten sonra ellerin sabunla yıkanması tek başına dizanteri hastalığının bulaşmasını %85 oranında azaltıyor
Sanitasyonun önemi ilk kez 1854 yılında Dr John Snow' un koleranın su ile bulaştığını ileri sürmesi ve Edwin Chadwick' in ise evlere tuvalet sistemini önermesiyle ortaya çıktı
ANTİBİYOTİKLER İKİNCİ
Benim listede en çok ilaçlar ilgimi çekmişti Bunlar penisilin, klorpromazin, doğum kontrol hapı ve rehidrasyon sıvısı idi
Penisilin ve antibiyotiklere eyvallah Bunların enfeksiyon hastalıkları ile mücadelede en önemli silahlarımız olduğunu ve bugüne kadar milyonlarca insanın hayatını kurtardığını söylemeye gerek yok sanırım
İlk şizofreni ilacı olan klorpromazinin keşfi de psikiyatride yeni bir devrin başlangıcı oldu Onu, psikiyatrinin penisilini olarak adlandıranlar hiç de haksız değiller, çünkü günümüzde leblebi gibi satılan depresyon ve diğer psikiyatri ilaçlarının keşfi klorpromazin sayesinde oldu
Hayat kurtaran değil tam aksine 'hayat söndüren' bir ilaç olan doğum kontrol hapının listede yer almasının ne kadar doğru olduğunun kararını ise size bırakıyorum
Neticede, klorpromazin de doğum kontrol hapı da elbette değerli ilaçlar ama, aspirin, kortizon, ensülin, heparin, tüberküloz ve kemoterapi ilaçlarının olmadığı listeye bunlar sanki biraz torpille girmişler gibi gelmişti bana
Rehidrasyon sıvısına gelince Bu bir ilaç değil, ama tam anlamıyla, hayat kurtaran bir sıvı; ab-ı hayat 1970'lerde mülteci kamplarında denenen bu 'mucize sıvı' milyonlarca ishâlli, koleralı insanı ölümden kurtarmıştı Üstelik yapılması çok kolay ve neredeyse su kadar da ucuz; çünkü rehidrasyon sıvısı biraz tuz, biraz şeker ve temiz sudan oluşuyor