Uyku Apnesini Küçümsemeyin!

Uyku apne sendromunun (uykuda solunumun durması) önemi giderek artıyor Anadolu Sağlık Merkezi Uyku Laboratuvarı Sorumlusu nörolog Dr Ferda Korkmaz Özkanoğlu, konu hakkında sorularımızı yanıtladı

Uyku apnesinin önemi nedir?

Toplumda görülme sıklığı yüzde 2-4 oranında değişiyor Sağlık sorunlarının yanı sıra özellikle gündüz yarattığı aşırı uykulu hali yüzünden direksiyon başında uyuklamalara yol açıp, trafik kazalarının sorumlusu olarak ortaya çıkıyor Bu oran alkollü araç kullanımına bağlı kazalardan daha fazla

Uyku apne sendromu nasıl bir sorun?

Normal şartlarda kişiler uyanıkken solunumunu istediği gibi düzenleyebiliyor Ancak uykuda bu kontrol otomatik olarak gerçekleşiyor Gırtlağımızdan gelen hava akciğerlere doluyor, körük gibi çalışan göğüs kafesi havayı emiyor ve dışarı veriyor Tıkayıcı tipte uyku apne sendromundaysa gırtlak tıkanmaya başladığı için hasta horluyor Öyle bir noktaya geliyor ki, gırtlak tamamen tıkanıyor ve göğüs kafesi daha çok açılarak havayı emmeye çalışıyor Bunu başarırsa gırtlak açılıyor Ancak kişi 10 saniyeden daha uzun süre nefes alamıyorsa, apne olarak tanımlanıyor Uyku apne sendromunda bu durum gece boyu defalarca tekrarlıyor

Hangi belirtilerle kendini gösteriyor?

Uyku apnesi olan kişiler genellikle, sabah yataktan çok zor kalkmaktan, gün içi uykululuk halinden, gece baş, boyun ve göğüs bölgesinin terlemesinden, gece tuvalete kalkmaktan yakınıyorlar Bu kişilerin uykusunu gözleyenler, hastanın horladığından ve zaman zaman da nefesinin durduğundan söz ediyorlar Hastaların sıklıkla reflüsü oluyor; ayrıca şişmanlık, insülin direnci ya da diyabet, hipertansiyon, iskemik kalp hastalıkları, ritim bozukluklarından bir ya da birkaçı da bu hastalarda bulunabiliyor

Tanısı nasıl konuyor? Tedavi yöntemleri nelerdir?

Tanı için, kişiler uyku laboratuvarında polisomnografi testine tabi tutuluyor Bu testle beyin dalgaları, göz hareketleri, horlama, nefes alma çabası, oksijen miktarı, kalp atışları (EKG), bacak hareketleri, yatış pozisyonu video monitorizasyonu teknisyen eşliğinde bilgisayara kaydediliyor Kayıtlar uluslararası kriterlere göre skorlanıyor Uyku apne sendromunun temel tedavisi CPAP (Continious Positive Airway Pressure) denilen ve devamlı hava üfleyen cihazlarla oluyor Cihaz, odadan havayı alarak hortum ve maske yardımıyla kişiye veriyor Bu cihazlar, kişiye göre belirlenen bir basınçta hava üfleyerek gırtlağın açık kalmasını sağlıyor

Uyku apne sendromunun neden olabileceği sonuçlar nelerdir?

Uyku apne sendromu olan kişilerde hipertansiyon fazla görülüyor Ayrıca koroner arter hastalığında, uyku apne sendromunun hipertansiyon ve obeziteden daha etkili bir risk faktörü olduğunu ortaya koyan çalışmalar var Apnelerle birlikte ortaya çıkan kalp hızı değişiklikleri ve aritmiler de polisomnografi incelemesi sırasında kaydediliyor Uyku sırasında apneler nedeniyle oluşan kan oksijen seviyesindeki dalgalanmalar, bazı stres hormonlarının ve kimyasallarının salgılanmasına neden oluyor Bu durum insülin direnci, diyabet, obezite, kolesterol yüksekliği ve cinsel işlev bozukluklarını da ortaya çıkarıyor Gerek kalp damar sistemi üzerine etkisi gerekse metabolizmada yarattığı bozuklar, bu kişilerde inme riskini artırıyor

Hangi hastalıklara neden oluyor?

Kalp damar hastalıkları: Hipertansiyon, aritmi, kalp krizi, kalp yetmezliği, ateroskleroz, pulmoner hipertansiyon

Akciğer hastalıkları: Bronş hiperaktivitesi

Nörolojik hastalıklar: İnme, baş ağrısı, sadece uykuda olan sara nöbetleri

Psikiyatrik bozukluklar: Sinirlilik, konsantrasyon güçlüğü, depresyon

Hormonal bozukluklar: İnsülin direnci, diyabet, obezite, libido kaybı

Böbrek bozuklukları: Gece sık tuvalete çıkma

Mide-bağırsak bozuklukları: Reflü

Hematolojik bozukluklar: Polistemi (kırmızı kan hücrelerinin normal sınırların üzerinde olması)

Sosyoekonomik sonuçlar: Trafik kazaları, iş kazaları; evlilik sorunları; okulda/işte başarısızlık

AYŞEGÜL AYDOĞAN ATAKAN