Tek Çocuk Olmanın Negatif Yönleri

Günümüzün zorlayıcı maddi şartları karşısında ve iyi bir gelecek sunamama endişesi içinde, aileler artık tek çocuk yapmayı tercih ediyor Peki bu çocuklar için bir avantaj mı, yoksa dezavantaj mı?

Her ne kadar çoğu zaman kardeşler birbirlerinden şikayet ediyor ya da anlaşamıyor olsalar da, zor durumlarda birbirlerinin en yakınında yerlerini alırlar Peki tek çocuklar hangi duygular içinde olurlar? NP İstanbul Nöropsikiyatri Hastanesi'nden Çocuk-Ergen Psikiyatrisi Dr Serdar Alparslan, bu konuda merak edilenlere cevap veriyor

Tek çocuğun sorumluluk duygusu sağlıklı gelişemeyebilir!

Tek başına yetişen çocuklarda, hatalı tutumlar sonucu oluşan belli kişilik karakteri oluşur Aşırı ilgi ve sınır koyamamaktan kaynaklanan doyumsuzluk, bencillik, abartılı ilgiye alışma gibi davranışlar gelişir, bu da çocuğu toplumda dışlanan ve devamlı hayal kırıklığına uğrayan bir kişi yapar İleri yaşlara kadar bu devam edebilir Basit bir problemmiş gibi görülse de, yaşayan için hayatını çok zorlayacak sıkıntılı bir süreçtir Tek çocuk evde tek başına kalır ve evde onunla oynayacak kimseyi bulamaz, özellikle büyük şehirlerde apartmanlarda yalnız bir hayat yaşarlar Kreşe gitme şansı da olmazsa, çevresinde hep büyüklerle yaşamak zorunda kalır Yaşıtlarından öğreneceği paylaşma, hak ve sorumlulukları öğrenemez Sadece kendini düşünen biri olur Sorumluluk duygusu gelişmez ve bencilleşir Hep kendi istekleri olsun ister ve bunun için de baskı yapar Anne-Baba da endişeli insanlarsa çocuğun isteklerine devamlı boyun eğerler ve çocuk bu duruma alışır Kardeşi olan çocuklar, sınırlarını daha çabuk öğrenir Diğer kardeşle beraber yaşamayı, haklarını, sınırlarını mecburen öğrenir Ayrıca sorumluluk duygusu da gelişir

Avantaj mı yoksa dezavantaj mı?

Çocuk sosyal davranışı, kendi yaşıtlarıyla sosyal ortamlarda öğrenir ve bu ortam yaratılamazsa tek çocuk olmak dezavantaj olur Evde bütün ilgiyi kendi çektiği gibi bir çocuğun alması gereken bütün sorumluluklar ondadır Anne-babanın hayallerini gerçekleştirmek zorundadır Evdeki suçları paylaşacak bir kardeşi yoktur Büyüyünce anne-babayla ilgilenecek olan da odur Devamlı onları tatmin etmek zorunda kalır Anne-babayla bağımlı bir ilişki kurabilir İleriki yıllarda anne-babayı yük olarak, sanki hayatını engelleyen, sınırlayan insanlar olarak görebilir Bu da kendinde suçluluk duygusu yaratabilir Çok kardeşli ailelerde olanakları paylaştıkları gibi sorumlulukları da paylaşırlar ve sağlıklı bir kişilik, daha kolay gelişir

Arkadaş bağımlısı olur mu?

Eğer tek çocuk anne-baba ile çok bağımlı bir ilişki kurmuş ve buna alışmışsa dışarıdaki ilişkileri de benzer şekilde bağımlı olacaktır Evde hep onunla ilgilenilmiş her istediği her zaman karşılanmıştır Onun fikirleri kararları ön planda tutulmuştur Arkadaşından da bunu bekler ve bu nedenle bunları karşılayan arkadaşına sıkı sıkıya bağlanır Ama bir kez bile aykırı bir şey yaparsa, bir anda her şeyi siler, arkadaşına hemen küser Arkadaşlık kurması zor olduğu için yalnız kalabilir

İleriki yaşamları

Her tek çocuğun ileriki hayatında problem olacak diye bir şey yoktur Fakat gerekli şeyler yapılmazsa sosyal ilişkileri bozulabilir Güçsüz kırılgan bir yapıya sahip olabilir Evlenirse eşine karşı aynı şekilde hem bağımlı hem de ona karşı kaprisli olur, en ufak bir şeyde onu anlamadığını düşünerek küser Kendine haksızlık edildiğini düşünür, çünkü her şeyde önceliğin onun olması gerektiğini hisseder, ömrü boyunca haksızlığa uğramış hissi ile yaşayabilir

Tek çözüm kardeş mi?

Tabii ki bir kardeş; paylaşmayı, haklarının sınırlı olduğunu, nerede durması gerektiğini öğrenmesinde faydalıdır Fakat çalışan anne-babaların, tek çocuktan fazlasını büyütemeyeceklerini düşünmeleri çok normal Tek çocuklu aileler, öncelikle çocuğu 3 yaşında kreşe göndermekle işe başlamalılar Daha sonra takım halinde yapılan sporlar, sınırlarını öğrenme ve paylaşım için faydalı olacaktır

Çocukların kendi yaş grubundan öğreneceği çok şey vardır Evde anne-baba çocuklarına her şeyi hazır sunmamalı, bir şeyi elde etmek için çaba sarf etmesini öğretmelidir Çocuğa yapabileceği görevler verilmelidir Şunu da unutmamamız lazım ki gerektiği gibi davranırsak tek çocuk olsa bile kişiliği iyi gelişebilir Nerede nasıl davranacağını anne-babanın iyi öğretmesi gerekir Çocuk yetiştirirken şu an için değil de, gelecek için doğru kararlar verilmesi gerekir

Çocuk-Ergen Psikiyatrı Dr Serdar Alpaslan: "Paylaşımı ve sosyalliği kreşte öğrenebilir"

Aileler, tek çocukları varsa deneyimsizdirler Daha önce çocukları olmadığı için ne yapacaklarını bilemeyebilirler Sorumluluk duyguları yükaaaae bunu abartabilirler Bir süre sonra çocuğun kölesi haline gelebilirler Bu nedenle çocuğun biraz büyüdükten sonra, yani 3 yaşlarında kreşe gönderilmesi önemlidir Paylaşımı, sosyalliği burada öğrenebilir Anne-baba da çocuğu sorumluluklarını kendisinin yapması için teşvik etmeli, makul olmayan isteklerinde sınır koyabilmelidir Bazen, çocuğun dışında başka bir hayatları olduğunu da hatırlamalılar Çocuğa endeksli bir hayat, çocuğun çevresinde dönmeyle sonuçlanır Bu da çocuğun kendini abartılı bir şahsiyet olarak algılamasını sağlar ve dışarıda toplumla ilişkisini bozar

Arkadaş grubunda hep kendi kararları uygulansın ister Kendisine öncelik tanınmasını bekler Bunun dışında hareket edenleri ise kendince cezalandırır Bu davranışlar bir süre sonra gruptan dışlanmasına neden olur ve yalnız kalır Öğretmenlerine de yukardan bakabilir Anne-babası gibi onları da hükmü altına almaya çalışır, fakat yapamaz Evde öğrendiklerinin gerçek olmadığını öğrenir Gerçekle yüzleşir, bu da depresyona girmesine neden olabilir Ya da davranış bozuklukları ve saldırganlıklar başlar

Kaynak: Bebeğim