Kâbe'nin Kureyşliler Tarafından Yeniden Yapılışı

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-24-2012

Kâbe'nin Kureyşliler Tarafından Yeniden Yapılışı

Peygamberimiz (a

s

)ın atası, büyük peygamberlerden İbrahim (a

s

)ın oğlu İsmail (a

s

)la birlikte yapmış olduğu Kâbe'nin[b] yüksekliği dokuz arşındı[b]

Ne tavanı vardı, ne de duvarları örülürken çamur kullanılmıştı Sadece, taşlar, birbiri üzerine dizilmişti[b]

Peygamberimiz (as)ın atalarından Kusayy, Kabe'nin duvarlarını yeniden ördüğü gibi; onu, devm ağacının tahtaları ve kabuklan soyulmuş kuru hurma dallarıyla da, tavan I atmıştı[b]

Kureyşîler Kabe'yi yeniden yapmadan önce de, Kabe, taşlarla, çamursuz olarak, taşlar üstüste dizilmek suretiyle yapılmış bulunuyordu[b]

Bir kadının Kabe Hareminde buhurdanlıkta öd ağacı yaktığı sırada buhurdanlıktan sıçrayan bir kıvılcımdan, Kabe'nin kat kat olan örtüsü tutuşup tamamen yanmış,[b] bu yüzden, duvarlar da her taraftan gevşeyip çatlamış bulunuyordu[b]

Mekkelilerce Arim selleri diye anılan ve ardarda gelen sellerden çok daha büyük,[b] iki dağ arasını dolduran,[b] Mekke'nin yukarı tarafından gelen[b] birsel de Kabe'nin içerisine girerek duvarları büsbütün çatlatın iş,[b] Kabe yıkılacak diye,[b] Kureyşîleri son derece korkutmuştu[b]

Kabe'deki kuyunun içinde saklanagelirken[b] çalınan[b] birtakım zinet eşyasıyla, altından yapılmış, üzeri incili ve cevherli geyik heykelleri,[b] Huzaa kabilesinden Müleyh b Amr oğullarının azadlı kölesi Düveyk'in yanında bulunup, ceza olarak kendisinin eli kesilmişti

Bunun için, Kureyşîler; Kabe'nin duvarlarını onarıp sağlamlaştırmak ve üzerine de tavan çatmak istiyorlar,[b] fakat, onu yıkmaya kalkar1arsa[b] azaba uğrayabileceklerinden de[b] korkuyorlar,[b] Kabe'nin işini aralarında istişare ediyorlar,[b] kararsızlık içinde bulunuyorlardı[b]

Cidde Sahilinde Parçalanan Gemi Enkazının Kâbe İçin Satın Alınışı

Ficar kavgasından onbeş yıl sonra,[u] Peygamberimiz (a

s

)a vahiy ve peygamberlik gelmeden beş yıl önce,[u] kendilerinin otuzbeş yaşında bulunduğu sırada;[u] Rum tüccarlarından birinin,[u] yapı ustası[u] ve marangoz olan[u] Bakom'un[u] gemisini,[u] çıkan şiddetli bir rüzgâr,[u] o zaman Mekke'nin Cidde tarafından iskelesi olan Şuaybe'ye doğru sürüklemiş,[u] gemi orada karaya çarparak parçalanmıştı

[u]

Geminin yükü, ak, yumuşak düz taş ile, kereste ve demir gibi inşaat malzemeleri idi

[u]

Bunları, Rum kralı, Habeşe'de[u] Farsların yıktı ki arı, [u] yeniden yapılacak kilise için, Mimar Bakom'la birlikte,[u] Mısır'dan, Kulzum denizi yolu ile göndermişti

[u]

Rum tüccan, Kureyşîlere adam salıp, İbrahim (a

s

)ın Beyt'ini yapmaları için gereken usta, marangoz ve keresteyi sağlamakta kendilerine yardımcı olacağını bildirmişti

[u]

Kureyşîler geminin parçalandığını işitince,[u] Velid b

Mugîre ve Kureyş'ten bazı kişiler, [u] hayvanlarına binip,[u] parçalanan geminin yanına gittiler, [u] tahtalarını satın aldılar

[u]

Kendileriyle birlikte Mekke'ye gelmesi için, Bakom'la konuştular

[u]

Gemi tayfalarının da, Mekke'ye girip, yanlarında bulunan metalarını onda bir vergi ödemeksizin satabileceklerini bildirdiler

Halbuki, Araplardan, Rumların memleketlerine giren tüccarlardan onda bir vergi alındığı gibi; Rum tüccarlarından Mekke'ye girenlerden de onda bir vergi alınırdı

[u]

Bakom, Kureyşîlerle birlikte Mekke'ye geldi

[u]

Kureyşîler, satin alıp getirdikleri gemi tahtalarıyla Kabe'yi tavanlatmak için hazırlandılar

Mekke'de Kıbti (Mısırlı) bir marangoz da bulunuyordu

[u]

Kureyşîler:

"Rabbimizin Beyt'ini, şu geminin enkazıyla yeniden yapsak!" dediler

[u]

Kabe'yi yıkıp yeniden yapmak hususunda görüş birliğine vardılar

[u]

Bu hususta yardı m laştılar ve bağışlarda bulundular

[u]

dipnotlar

[b] Bakara: 2/127

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

64

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c

1, s

205, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1 , s

66

[b] Yâkubî, Târih, c

1, s

240, Mâverdî, Ahkâmu's-sultâniye, s

1 60, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c

1, s

111

[b] Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

112, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

157, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c

2, s

54, Süheylî, Ravdu'l-ünüf, c

2, s

264, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s

69, 75, Heysemi, Meanau'z-zevâid, c

3, s

289, İbn Hacer, Metâlibu'l-âliye, c

4, s

1 82-1 83

[b] Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

318-319, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

158-160, Beyhakî, Delâil, c

2, s

57, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s

68, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

300, Diyarbekrî, Hamis, c

1, s

112, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c

1, s

229

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160, Diyarbekrî, Hamis, c

1, s

112, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c

1, s

229

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160

[b] Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c

1, s

90

[b] İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c

1 , s

145, Beyhakî, Delâil, c

2, s

58

[b] İbn Sa'd, c

1, s

145, Ezrakî, c

1 , s

160, Belâzurî, c

1, s

99, Halebî, c

1, s

229

[b] İbn Sa'd, Tabakât, c

1,s

145

[b] İbn Sa'd, Tabakât, c

1, s

145, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

1 60

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre,c

1, s

205, Taberî, Târîh, c

2, s

198

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre,c

1, s

205, İbn Sa'd, Tabakât, c

1, s

1 45

[b] İbn Sa'd, Tabakât, c

1, s

145, Mes'ûdî, Murûcu'z-zeheb, c

2, s

278, İbn Esîr, Kâmil, c

2, s

42

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c

1 , s

204-205, Taberî, Târîh, c

2, s

198-200, İbn Esîr, Kâmil, c

2, s

44, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

300-301

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c

1, s

206, Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

319, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

300-301

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160

[b] İbn İshak, İbn Hişam , Sîre, c

1, s

204, Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

319, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

301

[b] Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

31 9, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160

M

Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayınları: 1/129-130

[b] Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c

2, s

62, İbn Esîr, Kâmil, c

2, s

44, İbn Haldun, Târih, c

2, ks

2, s

5

[b] Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

103, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s

77, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

300

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c

1, s

204, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c

1, s

145,Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c

1, s

99, Taberî, Târih, c

2, s

198, Beyhakî, Delâil, c

2, s

2, İbn Esîr, Kâmil, c

2, s

44, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s

66, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

301

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c

1, s

205, Abdurreizak, Musannef, c

5, s

98, Taberî, Târîh, c

2, s

200

İbn Sa'd, Tabakât, c

1, s

145, Ezraki, Ahbâru Mekke, c

1, s

160, Beyhakî, Delâil, c

2, s

54, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s

69

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160, Taberî, Târih, c

2, s

200, Beyhakî, c

2, s

54, Zehebî, Târıhu'l-İ slâm, s

69

[b] İbn Sa'd, c

1, s

145, Ezrakî, c

1 , s

160, Beyhakî, c

2, s

54, Zehebî, s

69

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre

c

1, s

205, Taberî, Târih, c

2, s

200

[b] İbn Sa'd, Tabakât, c

1 , s

1 45, Süheylî, Ravdu'l-ünüf, c

2, s

277, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c

1

S

233

[b] İbn Sa'd, c

1, s

145, Ezrakî, c

1, s

160, Süheylî, c

2, s

277, Yakut, Mu'cemu'l-büldân, c

3, s

351, Diyarbekrî, Hamis, c

1, s

112

[b] İbn İshak, İbn Hişam, c

1, s

250, Abdurrezzak, c

5, s

98, İbn Sa'd, c

1, s

145, Ezrakî, c

1, s

1 60, Taberî, c

2, s

200, Beyhakî, c

2, s

54, Zehebî, s

69, E bu'l-Fidâ, c

2, s

301, Heysemî, Mecm au'z-zevâid, c

3, s

289, İbn Hacer, Metâlibu'l-âliye, c

1, s

1 83, Diyarbekrî, c

1, s

11 2

[b] Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

301, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c

1, s

233

[b] Mes'ûdî, Murûcu'z-zeheb, c

2, s

278, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

301, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c

1, s

233

[b] Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

301, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c

1, s

233

[b] Mes'ûdî, Murûc, c

2, s

278, Ebu'l-Fidâ, c

2, s

301, Halebî, c

1, s

233

[b] Mes'ûdî, Murûcu'z-zeheb, c

2, s

278

[b] Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

98

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c

2, s

54, Zehebî, Tânhu'l-İslâm, s

69

[b] İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c

1, s

145, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c

1, s

114, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c

1, s

233

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160, Beyhakî, Delâil, c

2, s

54, Zehebî, Târıhu'l-İslam, s

69

[b] Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

102, İbn Sa'd, Tabakât, c

1, s

1 45, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

157, 160, Beyhakî, Delâil, c

2,s

54

[b] Beyhakî, Delâil, c

2, s

54, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s

69

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c

1, s

205, Abdurrezzak, c

5, s

1 02, İbn Sa'd, c

1 , s

145

Ezrakî, c

1, s

157,160, Taberî, Târîh, c

2, s

200 Beyhakî, c

2, s

54, İbn Ea>, Kâmil, c

2, s

44, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s

69, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

301, Heysemî, Mecm au'z-zevâid, c

3, s

289, İbn Hacer, Metâlibu'l-âliye, c

4, s

183

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160

[b] İbn Sa'd, Tabakât, c

1

S

145

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c

1, s

205, Taberî, Târih, c

2, s

200, İbn Esîr, Kâmil, c

2, s

44, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c

2, s

301

[b] Abdurrezzak, Musannef, c

5, s

102, İbn Sa'd, Tabakât, c

1, s

145, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

158, 160, Beyhakî, Delâil, c

2, s

54, Zehebî, Târıhu'l-İ slâm, s

69, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c

3, s

289

[b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c

1 , s

205, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

158,160, Taberî, Târîh, c

2, s

200

[b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c

1, s

160-161

[b] Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c

2, s

60, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ye'n-nihâye, c

2, s

300

M

Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayınları: 1/130-133

08-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kâbe'nin Kureyşliler Tarafından Yeniden Yapılışı Kâbe'nin Kureyşliler Tarafından Yeniden Yapılışı Peygamberimiz (as)ın atası, büyük peygamberlerden İbrahim (as)ın oğlu İsmail (as)la birlikte yapmış olduğu Kâbe'nin[b] yüksekliği dokuz arşındı[b] Ne tavanı vardı, ne de duvarları örülürken çamur kullanılmıştı Sadece, taşlar, birbiri üzerine dizilmişti[b] Peygamberimiz (as)ın atalarından Kusayy, Kabe'nin duvarlarını yeniden ördüğü gibi; onu, devm ağacının tahtaları ve kabuklan soyulmuş kuru hurma dallarıyla da, tavan I atmıştı[b] Kureyşîler Kabe'yi yeniden yapmadan önce de, Kabe, taşlarla, çamursuz olarak, taşlar üstüste dizilmek suretiyle yapılmış bulunuyordu[b] Bir kadının Kabe Hareminde buhurdanlıkta öd ağacı yaktığı sırada buhurdanlıktan sıçrayan bir kıvılcımdan, Kabe'nin kat kat olan örtüsü tutuşup tamamen yanmış,[b] bu yüzden, duvarlar da her taraftan gevşeyip çatlamış bulunuyordu[b] Mekkelilerce Arim selleri diye anılan ve ardarda gelen sellerden çok daha büyük,[b] iki dağ arasını dolduran,[b] Mekke'nin yukarı tarafından gelen[b] birsel de Kabe'nin içerisine girerek duvarları büsbütün çatlatın iş,[b] Kabe yıkılacak diye,[b] Kureyşîleri son derece korkutmuştu[b] Kabe'deki kuyunun içinde saklanagelirken[b] çalınan[b] birtakım zinet eşyasıyla, altından yapılmış, üzeri incili ve cevherli geyik heykelleri,[b] Huzaa kabilesinden Müleyh b Amr oğullarının azadlı kölesi Düveyk'in yanında bulunup, ceza olarak kendisinin eli kesilmişti Bunun için, Kureyşîler; Kabe'nin duvarlarını onarıp sağlamlaştırmak ve üzerine de tavan çatmak istiyorlar,[b] fakat, onu yıkmaya kalkar1arsa[b] azaba uğrayabileceklerinden de[b] korkuyorlar,[b] Kabe'nin işini aralarında istişare ediyorlar,[b] kararsızlık içinde bulunuyorlardı[b] Cidde Sahilinde Parçalanan Gemi Enkazının Kâbe İçin Satın Alınışı Ficar kavgasından onbeş yıl sonra,[u] Peygamberimiz (as)a vahiy ve peygamberlik gelmeden beş yıl önce,[u] kendilerinin otuzbeş yaşında bulunduğu sırada;[u] Rum tüccarlarından birinin,[u] yapı ustası[u] ve marangoz olan[u] Bakom'un[u] gemisini,[u] çıkan şiddetli bir rüzgâr,[u] o zaman Mekke'nin Cidde tarafından iskelesi olan Şuaybe'ye doğru sürüklemiş,[u] gemi orada karaya çarparak parçalanmıştı[u] Geminin yükü, ak, yumuşak düz taş ile, kereste ve demir gibi inşaat malzemeleri idi[u] Bunları, Rum kralı, Habeşe'de[u] Farsların yıktı ki arı, [u] yeniden yapılacak kilise için, Mimar Bakom'la birlikte,[u] Mısır'dan, Kulzum denizi yolu ile göndermişti[u] Rum tüccan, Kureyşîlere adam salıp, İbrahim (as)ın Beyt'ini yapmaları için gereken usta, marangoz ve keresteyi sağlamakta kendilerine yardımcı olacağını bildirmişti[u] Kureyşîler geminin parçalandığını işitince,[u] Velid b Mugîre ve Kureyş'ten bazı kişiler, [u] hayvanlarına binip,[u] parçalanan geminin yanına gittiler, [u] tahtalarını satın aldılar[u] Kendileriyle birlikte Mekke'ye gelmesi için, Bakom'la konuştular[u] Gemi tayfalarının da, Mekke'ye girip, yanlarında bulunan metalarını onda bir vergi ödemeksizin satabileceklerini bildirdiler Halbuki, Araplardan, Rumların memleketlerine giren tüccarlardan onda bir vergi alındığı gibi; Rum tüccarlarından Mekke'ye girenlerden de onda bir vergi alınırdı[u] Bakom, Kureyşîlerle birlikte Mekke'ye geldi[u] Kureyşîler, satin alıp getirdikleri gemi tahtalarıyla Kabe'yi tavanlatmak için hazırlandılar Mekke'de Kıbti (Mısırlı) bir marangoz da bulunuyordu[u] Kureyşîler: "Rabbimizin Beyt'ini, şu geminin enkazıyla yeniden yapsak!" dediler[u] Kabe'yi yıkıp yeniden yapmak hususunda görüş birliğine vardılar [u] Bu hususta yardı m laştılar ve bağışlarda bulundular[u] dipnotlar [b] Bakara: 2/127 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 64 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c 1, s 205, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1 , s 66 [b] Yâkubî, Târih, c 1, s 240, Mâverdî, Ahkâmu's-sultâniye, s 1 60, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c 1, s 111 [b] Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 112, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 157, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c 2, s 54, Süheylî, Ravdu'l-ünüf, c 2, s 264, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s 69, 75, Heysemi, Meanau'z-zevâid, c 3, s 289, İbn Hacer, Metâlibu'l-âliye, c 4, s 1 82-1 83 [b] Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 318-319, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 158-160, Beyhakî, Delâil, c 2, s 57, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s 68, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 300, Diyarbekrî, Hamis, c 1, s 112, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c 1, s 229 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160, Diyarbekrî, Hamis, c 1, s 112, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c 1, s 229 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160 [b] Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c 1, s 90 [b] İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c 1 , s 145, Beyhakî, Delâil, c 2, s 58 [b] İbn Sa'd, c 1, s 145, Ezrakî, c1 , s 160, Belâzurî, c 1, s 99, Halebî, c 1, s 229 [b] İbn Sa'd, Tabakât, c 1,s145 [b] İbn Sa'd, Tabakât, c 1, s 145, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 1 60 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre,c1, s 205, Taberî, Târîh, c 2, s 198 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre,c1, s 205, İbn Sa'd, Tabakât, c 1, s 1 45 [b] İbn Sa'd, Tabakât, c 1, s 145, Mes'ûdî, Murûcu'z-zeheb, c 2, s 278, İbn Esîr, Kâmil, c 2, s 42 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c 1 , s 204-205, Taberî, Târîh, c 2, s 198-200, İbn Esîr, Kâmil, c 2, s 44, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 300-301 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c 1, s 206, Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 319, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 300-301 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160 [b] İbn İshak, İbn Hişam , Sîre, c 1, s 204, Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 319, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 301 [b] Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 31 9, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160 M Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayınları: 1/129-130 [b] Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c 2, s 62, İbn Esîr, Kâmil, c 2, s 44, İbn Haldun, Târih, c 2, ks 2, s 5 [b] Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 103, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s 77, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 300 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c 1, s 204, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c 1, s 145,Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c 1, s 99, Taberî, Târih, c 2, s 198, Beyhakî, Delâil, c 2, s 2, İbn Esîr, Kâmil, c 2, s 44, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s 66, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 301 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c 1, s 205, Abdurreizak, Musannef, c 5, s 98, Taberî, Târîh, c 2, s 200 İbn Sa'd, Tabakât, c 1, s 145, Ezraki, Ahbâru Mekke, c 1, s 160, Beyhakî, Delâil, c 2, s 54, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s69 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160, Taberî, Târih, c 2, s 200, Beyhakî, c 2, s 54, Zehebî, Târıhu'l-İ slâm, s 69 [b] İbn Sa'd, c 1, s 145, Ezrakî, c1 , s 160, Beyhakî, c 2, s 54, Zehebî, s 69 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîrec1, s 205, Taberî, Târih, c 2, s 200 [b] İbn Sa'd, Tabakât, c 1 , s 1 45, Süheylî, Ravdu'l-ünüf, c 2, s 277, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c 1S233 [b] İbn Sa'd, c 1, s 145, Ezrakî, c 1, s 160, Süheylî, c 2, s 277, Yakut, Mu'cemu'l-büldân, c 3, s 351, Diyarbekrî, Hamis, c1, s 112 [b] İbn İshak, İbn Hişam, c 1, s 250, Abdurrezzak, c 5, s 98, İbn Sa'd, c 1, s 145, Ezrakî, c 1, s 1 60, Taberî, c 2, s 200, Beyhakî, c 2, s 54, Zehebî, s 69, E bu'l-Fidâ, c 2, s 301, Heysemî, Mecm au'z-zevâid, c 3, s 289, İbn Hacer, Metâlibu'l-âliye, c 1, s 1 83, Diyarbekrî, c 1, s 11 2 [b] Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 301, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c1, s 233 [b] Mes'ûdî, Murûcu'z-zeheb, c 2, s 278, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 301, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c 1, s 233 [b] Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 301, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c1, s 233 [b] Mes'ûdî, Murûc, c 2, s 278, Ebu'l-Fidâ, c 2, s 301, Halebî, c 1, s 233 [b] Mes'ûdî, Murûcu'z-zeheb, c 2, s 278 [b] Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 98 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c 2, s 54, Zehebî, Tânhu'l-İslâm, s 69 [b] İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c 1, s 145, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c 1, s 114, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c 1, s 233 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160, Beyhakî, Delâil, c 2, s 54, Zehebî, Târıhu'l-İslam, s 69 [b] Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 102, İbn Sa'd, Tabakât, c1, s1 45, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 157, 160, Beyhakî, Delâil, c 2,s54 [b] Beyhakî, Delâil, c 2, s 54, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s 69 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c 1, s 205, Abdurrezzak, c 5, s 1 02, İbn Sa'd, c 1 , s 145 Ezrakî, c 1, s 157,160, Taberî, Târîh, c 2, s 200 Beyhakî, c 2, s 54, İbn Ea>, Kâmil, c 2, s 44, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s 69, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 301, Heysemî, Mecm au'z-zevâid, c 3, s 289, İbn Hacer, Metâlibu'l-âliye, c 4, s 183 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160 [b] İbn Sa'd, Tabakât, c 1S145 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c1, s 205, Taberî, Târih, c 2, s 200, İbn Esîr, Kâmil, c 2, s 44, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c 2, s 301 [b] Abdurrezzak, Musannef, c 5, s 102, İbn Sa'd, Tabakât, c 1, s 145, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 158, 160, Beyhakî, Delâil, c 2, s 54, Zehebî, Târıhu'l-İ slâm, s 69, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c 3, s 289 [b] İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c1 , s 205, Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 158,160, Taberî, Târîh, c 2, s 200 [b] Ezrakî, Ahbâru Mekke, c 1, s 160-161 [b] Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c 2, s 60, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ye'n-nihâye, c 2, s 300 M Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayınları: 1/130-133